Vụ một gia đình ở Mai Lâm bỗng dưng “mất đất”: Nhiều nghi vấn cần được giải quyết thỏa đáng

Vào năm 1983, chính quyền xã và HTX phân chia lại đất và như vậy là về pháp lý thì đến thời điểm phân chia đó, đất bà Xoa quản lý, sử dụng không còn là được thừa hưởng, được gia đình chồng phân chia cho nữa mà là do Nhà nước giao cho bà. Đến năm 1991, thực hiện Chỉ thị 299 của Thủ tướng Chính phủ về thống kê đất đai trong cả nước, chính quyền xã tổ chức đo vẽ bản đồ. Theo bản đồ 299 đo vẽ năm 1991 thì thửa đất số 5, tờ bản đồ số 5 diện tích đo bao xóm Kim Tiến (nay là thôn Sơn Phú) mang tên bà Lê Thị Xoa. Theo bản đồ địa chính xã Mai Lâm được đo vẽ năm 1999 thì thửa 170, tờ bản đồ số 5, diện tích 1.392m2 sổ mục kê mang tên Lê Thị Xoa. Mới đây nhất là năm 2010, khi Nhà nước đầu tư xây dựng khu kinh tế Nghi Sơn đã mở một con đường đi xuyên qua mảnh đất này thì hộ gia đình bà Xoa là đối tượng bị thu hồi đất và đền bù nên mọi thủ tục đều do gia đình bà đứng tên. Cụ thể, theo bản đồ đo vẽ năm 2011 (phục vụ việc thu hồi đền bù dự án đường Bắc Nam 2) có số thửa 184, tờ bản đồ số 5, diện tích 1.593,5m2, loại đất ONT địa bạ mang tên bà Lê Thị Xoa

Vị trí thực tế của thửa đất bà Xoa đang sử dụng có 4 mặt đều giáp ranh kín với các gia đình hàng xóm chỉ chừa được 2,5m là cổng vào nhà bà, cũng là cuối của ngõ cụt để đi ra ngoài.

Vụ việc tranh chấp đã xảy ra khi vào năm 2010 khi bà Xoa chuyển ra ở với con trai nên toàn bộ khu nhà đất của bà trong xóm bị bỏ không. Sau đó một thời gian, xác định rằng lợi dụng việc bà vắng nhà, gia đình ông Tuyên là họ hàng, sát vách đã lén lút sang nhà mình xây tường rào, xây nhà, trồng cây phi lao trên khu đất phía sau, bà Xoa trình báo và UBND xã Mai Lâm đã đứng ra giải quyết việc xây nhà lấn chiếm đất đai này.

 Tại biên bản do Hội nghị giải quyết tranh chấp đất đai ngày 30/6/2010, của UBND xã Mai Lâm lập thể hiện nội dung khi nhận tiền bồi thường giải phóng mặt bằng do Nhà nước đền bù mở đường (lúc này dự án đường Bắc Nam 2 đã được thông qua) thì gia đình bà Xoa sẽ trả cho gia đình ông Tuyên số tiền đền bù, bồi thường là 254 triệu đồng thời chấm dứt mọi quyền lợi của ông Tuyên liên quan  đến thửa đất 170, tờ bản đồ số 5. Tuy nhiên sau đó ông Tuyên đã không thực hiện như ghi trong biên bản này. 

Vụ việc được chuyển lên UBND huyện Tĩnh Gia xem xét, giải quyết. Bà Xoa và dư luận nhân dân địa phương thực sự bất ngờ khi nhận được Quyết định giải quyết tranh chấp đất đai số 3529/QĐ-UBND ngày 30/12/2013 của UBND huyện Tĩnh Gia. Bà Xoa cho rằng UBND huyện này đã bỏ qua mọi thực tế lịch sử việc sử dụng đất qua gần 60 năm, bỏ qua hệ thống dữ liệu quản lý đất đai trải dài hơn 30 năm của các cấp chính quyền để tước đoạt đi quyền lợi của bà Xoa đối với thửa đất bà đã gắn trọn cuộc đời. Bà Xoa rất bất bình và phản bác việc UBND huyện Tĩnh Gia xác định rằng “Việc đo vẽ bản đồ địa chính xã Mai Lâm năm 1999 đối với thửa đất số 170, tờ  bản đồ số 5, diện tích 1.392m2, sổ lục kê mang tên bà Lê Thị Xoa là sai” bởi bà cho rằng việc đo vẽ này do chính quyền thực hiện và bà đã thực tế sử dụng nhiều năm mà không ai có ý kiến gì. Hơn nữa, theo bà Xoa, việc UBND xã lập biên bản ngày 30/6/2010, trong đó có việc chấm dứt mọi quyền lợi của ông Tuyên đối với thửa đất sau khi nhận 254 triệu Nhà nước bồi thường  phần xây dựng và cây cối trên đất đã chứng minh việc ông Tuyên đã lấn chiếm đất của gia đình bà.

Công luận đang chờ phán quyết một cách khách quan, trên cơ sở tôn trọng thực tế và quá trình quản lý đất đai qua nhiều thời kỳ thể hiện trên các bản đồ địa chính được lưu trữ tại địa phương.