Những định hướng quan trọng về cải cách tư pháp năm 2015

Sự nỗ lực của các cơ quan, ban, ngành, cơ quan báo chí

Bà Lê Thị Thu Ba, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban chỉ đạo CCTP TW cho biết, năm 2014 có nhiều sự kiện quan trọng tác động trực tiếp đến việc triển khai thực hiện chiến lược cải cách tư pháp như: Bộ Chính trị đã chỉ đạo tổng kết 8 năm thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW; ban hành Kết luận số 92-KL/TW, về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW; triển khai thực hiện Hiến pháp năm 2013. Trước tình hình đó, Ban chỉ đạo CCTP TW đã điều chỉnh, bổ sung kịp thời chương trình công tác, tích cực chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp năm 2014 theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao.

Trong tiến trình CCTP xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và hoàn thiện tổ chức, bộ máy các cơ quan tư pháp, trong đó Tòa án là trung tâm, là cơ quan bảo vệ quyền tư pháp. Việc lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện các đề án, dự án luật nhằm xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và hoàn thiện tổ chức bộ máy các cơ quan tư pháp trình cấp có thẩm quyền xem xét, thông qua đã được quan tâm.

Cụ thể: Luật Tổ chức TAND (sửa đổi) quy định TAND tổ chức thành bốn cấp độc lập, theo thẩm quyền xét xử, quy định việc tổ chức các Tòa chuyên trách tại Toà cấp cao, Toà án cấp tỉnh và cấp huyện. Luật đã cụ thể hóa nguyên tắc nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử của Thẩm phán, Hội thẩm; quy định việc thành lập Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia, Hội đồng thi tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp, trung cấp, cao cấp. Quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp Tòa án trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử; đảm bảo thực hiện nguyên tắc tranh tụng trong xét xử; trách nhiệm chứng minh tội phạm; bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo; bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự… Luật Tổ chức VKSND (sửa đổi) quy định VKS bốn cấp được tổ chức phù hợp với hệ thống tổ chức của TAND; phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của kiểm sát viên trong thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra; mở rộng thẩm quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của viện kiểm sát nhân dân trong giai đoạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm…

Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương gặp mặt cộng tác viên nhân dịp đầu xuân Ất Mùi

Ban cán sự đảng TANDTC, Ban cán sự đảng VKSNDTC đang khẩn trương tổ chức triển khai thi hành Luật Tổ chức TAND (sửa đổi), Luật Tổ chức VKSND (sửa đổi). Chánh án TANDTC ban hành Chỉ thị số 04/2014/CT-CA, Viện trưởng VKSNDTC ban hành Kế hoạch số 110/KH-VKSTC-V9 để triển khai thực hiện các Luật nêu trên.

Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo CCTP TW đánh giá cao sự đóng góp tích cực của các cơ quan thông tấn, báo chí, các cộng tác viên đã đóng góp tích cực cho công tác thông tin, tuyền truyền về CCTP và hoạt động tư pháp (HĐTP) trong năm vừa qua.

Thực hiện Kế hoạch số 38-KH/CCTP ngày 15/8/2014 về đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền chủ trương, nhiệm vụ CCTP và HĐTP, các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan báo chí, đặc biệt các cơ quan báo chí thuộc khối nội chính Trung ương đã tích cực đưa tin tuyên truyền về CCTP, nhiều cơ quan báo chí khối nội chính đã khẩn trương mở chuyên mục “Đẩy mạnh cải cách tư pháp và hoạt động tư pháp” với nhiều nội dung phong phú; dành thời lượng đáng kể tuyên truyền cho việc thực hiện các nhiệm vụ CCTP và hoạt động tư pháp... Thành công bước đầu trong năm 2014 đã góp phần quan trọng cho việc triển khai thể chế hóa các chủ trương CCTP của Đảng và thực thi Hiến pháp năm 2013 có hiệu quả.

Định hướng năm 2015

Năm 2015 là năm tiến hành Đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; năm tiếp tục tập trung triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013, xây dựng, sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản luật, pháp lệnh quan trọng liên quan đến tổ chức, hoạt động tư pháp; năm cuối thực hiện chương trình trọng tâm công tác cải cách tư pháp toàn khóa (2011-2016). Công tác cải cách tư pháp trong năm rất nặng nề. Vì vậy, Ban chỉ đạo CCTP TW đề nghị các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương có liên quan cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm như:

 Hoàn thiện chính sách, pháp luật hình sự, pháp luật dân sự và thủ tục tố tụng tư pháp. Khẩn trương hoàn thành các đề án phục vụ việc nghiên cứu, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật có liên quan về hình sự, dân sự và thủ tục tố tụng tư pháp đảm bảo thể chế hóa kịp thời, đúng đắn các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và quy định của Hiến pháp năm 2013.

Về xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và hoàn thiện tổ chức, bộ máy các cơ quan tư pháp. Tích cực chỉ đạo triển khai thi hành Luật Tổ chức TAND (sửa đổi), Luật Tổ chức VKSND (sửa đổi); khẩn trương xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành; kịp thời chuẩn bị nhân sự và cơ sở vật chất để các TAND và VKSND đi vào hoạt động theo đúng quy định của pháp luật.

Khẩn trương hoàn thiện và triển khai thực hiện Đề án "Quy hoạch tổng thể phát triển Cơ quan điều tra, Cơ quan giám định tư pháp, Cơ quan thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp trong Công an nhân dân đến năm 2020" theo quy định của Luật Công an nhân dân (sửa đổi). Xây dựng và trình Quốc hội dự thảo Luật tổ chức Cơ quan điều tra hình sự. Xác định lại một số chức năng, nhiệm vụ và kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan thi hành án dân sự theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án dân sự. Tổng kết việc thực hiện thí điểm chế định thừa phát lại; đề xuất việc xây dựng chính sách, pháp luật về tổ chức, hoạt động của thừa phát lại.

Bên cạnh đó, cần hoàn thiện các chế định Luật sư, bổ trợ tư pháp; xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp và bổ trợ tư pháp trong sạch, vững mạnh; hoàn thiện cơ chế giám sát của các cơ quan dân cử và phát huy quyền làm chủ của nhân dân đối với cơ quan tư pháp...

Về phía các cơ quan thông tin tuyên truyền, Phó Trưởng ban Thường trực Lê Thị Thu Ba nhấn mạnh: Năm 2015, các nhiệm vụ trọng tâm công tác CCTP rất nặng nề, đòi hỏi phải có sự nỗ lực và quyết tâm cao để hoàn thành, đề nghị các cơ quan thông tấn, báo chí tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được trong năm 2014, đồng thời tăng cường phối hợp thường xuyên, thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên truyền về CCTP và HĐTP trong năm 2015; trong đó, tập trung vào một số nội dung: Hoàn thiện chính sách, pháp luật hình sự, pháp luật dân sự và thủ tục tố tụng tư pháp; xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và hoàn thiện tổ chức, bộ máy các cơ quan tư pháp; hoàn thiện chế định luật sư, bổ trợ tư pháp; xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp và bổ trợ tư pháp trong sạch, vững mạnh; hoàn thiện cơ chế giám sát của các cơ quan dân cử và phát huy quyền làm chủ của nhân dân đối với cơ quan tư pháp...