Phát biểu tại các Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định coi trọng và sẽ tích cực cùng các nước ASEAN mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác nhiều mặt, cùng có lợi giữa ASEAN và các đối tác.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long phát biểu khai mạc Hội nghị - Ảnh: BNG
Trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 51 và các Hội nghị liên quan đã diễn ra các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với 04 đối tác (PMC+1) Nhật Bản, Trung Quốc, Nga, và New Zealand. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu Đoàn Việt Nam tham dự các Hội nghị.
Các nước Đối tác bày tỏ ủng hộ các nỗ lực xây dựng cộng đồng, đẩy mạnh kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển của ASEAN cũng như các ưu tiên của ASEAN trong năm 2018 về một ASEAN tự cường và sáng tạo; nhất trí cần mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực mới như phát triển sáng tạo, thương mại điện tử, kinh tế số, thành phố thông minh nhằm tranh thủ những lợi ích từ các thành tựu công nghệ và công nghiệp 4.0; đánh giá cao vai trò của ASEAN ở khu vực, tiếp tục khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, thu nạp và dựa trên luật lệ, với nền tảng là các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN Mở rộng (ADMM+).
Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, các Bộ trưởng cam kết đẩy mạnh hợp tác ứng phó hiệu quả với các thách thức đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. ASEAN và các Đối tác hoan nghênh tiến triển tích cực trên Bán đảo Triều Tiên, đồng thời chia sẻ quan ngại về diễn biến tình hình Biển Đông, với các hoạt động quân sự hóa làm xói mòn lòng tin và gây nguy hại nghiêm trọng đến hòa bình, ổn định ở khu vực. Các Bộ trưởng khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; nhấn mạnh mọi tranh chấp cần được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982. Các Bộ trưởng nhất trí cần thúc đẩy thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), và nỗ lực sớm hoàn tất xây dựng một Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất và ràng buộc.
* Một số kết quả đáng chú ý với từng Đối tác:
Với Nhật Bản: Hai bên ghi nhận những tiến triển khả quan trong triển khai Kế hoạch sửa đổi thực hiện Tuyên bố Tầm nhìn về Quan hệ Hữu nghị và Hợp tác ASEAN-Nhật Bản, với các kết quả cụ thể góp phần mở rộng thương mại đầu tư, đẩy mạnh kết nối hạ tầng và con người, cũng như hợp tác ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hơn nữa hợp tác thực chất trên các lĩnh vực chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, đảm bảo an ninh mạng, hợp tác biển, phối hợp thúc đẩy liên kết kinh tế, mở cửa và ủng hộ hệ thống thương mại công bằng, tự do và dựa trên luật lệ, nỗ lực sớm hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (RCEP), ứng dụng công nghệ mới trong đổi mới sáng tạo, kết nối khu vực, phát triển bền vững tại các tiểu vùng, ứng phó biến đổi khí hậu, cứu trợ thiên tai, trao đổi văn hóa và giao lưu nhân dân. Hội nghị kết thúc với việc chuyển giao nhiệm kỳ điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản từ Bru-nây sang Việt Nam cho giai đoạn 2018-2021.
Với Trung Quốc: Các Bộ trưởng xác định 2018 là mốc quan trọng đánh dấu 15 năm quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc, đánh giá Trung Quốc tiếp tục là 1 trong những đối tác quan trọng nhất của ASEAN. Hai bên ghi nhận những tiến triển tích cực trong quan hệ ASEAN-Trung Quốc thời gian qua, trong đó có nỗ lực khởi động đàm phán và đạt được dự thảo văn bản đơn nhất về Bộ quy tắc COC; khẳng định cam kết tăng cường hợp tác sâu rộng trên những lĩnh vực thuộc quan tâm và lợi ích chung; trông đợi Lãnh đạo cấp cao sẽ thông qua Tầm nhìn định hướng quan hệ ASEAN-Trung Quốc đến 2030. Về kinh tế, nỗ lực phấn đấu đạt kim ngạch thương mại hai chiều đạt 1 nghìn tỉ USD và đầu tư đạt 150 tỉ USD vào 2020; nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA); phối hợp chặt chẽ trong đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện (RCEP); ủng hộ hệ thống thương mại đa phương mở, dựa trên luật lệ; tăng cường hợp tác kết nối khu vực, trong đó có việc Trung Quốc triển khai Sáng kiến Vành đai-Con đường (BRI) và hỗ trợ Kế hoạch tổng thể Kết nối ASEAN 2025. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác về đổi mới, sáng tạo trên tinh thần chủ đề Năm sáng tạo ASEAN-Trung Quốc 2018, đồng thời phù hợp với ưu tiên của ASEAN trong năm. ASEAN và Trung Quốc nhất trí không ngừng củng cố tin cậy và hiểu biết lẫn nhau, thúc đẩy hợp tác ứng phó với các thách thức an ninh khu vực, trong đó có việc hai bên lần đầu tiên tổ chức Diễn tập Hàng hải ASEAN-Trung Quốc sẽ diễn ra vào cuối năm nay. Hai bên hoan nghênh chủ đề 2019 là năm giao lưu truyền thông ASEAN-Trung Quốc, khẳng định tiếp tục tăng cường các hoạt động trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân nhằm gắn kết bền chặt người dân các nước. Kết thúc Hội nghị, Singapore đã chính thức chuyển giao vai trò điều phối quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc cho Phi-líp-pin cho giai đoạn 2018-2021.
Với Nga: Hai bên ghi nhận tiến triển tích cực trong triển khai Chương trình Hành động Toàn diện (CPA) ASEAN-Nga 2016-2020 và các kết quả của Cấp cao kỷ niệm Sochi năm 2016. Các nước ASEAN chúc mừng Nga tổ chức thành công World Cup 2018; hoan nghênh việc Nga lập Phái đoàn và cử Đại sứ bên cạnh ASEAN; lần đầu tiên tổ chức Hội nghị Mạng lưới các Học giả ASEAN-Nga (NARTT) vào tháng 4 vừa qua tại Moscow và nỗ lực lập Nhóm công tác ASEAN-Nga về Giáo dục. ASEAN và Nga nhất trí đẩy mạnh hợp tác toàn diện trên các trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội, bao gồm cả kết nối người dân. Các lĩnh vực ưu tiên bao gồm: hợp tác chống khủng bố và bạo lực cực đoan, an ninh mạng, hợp tác giữa các cơ quan thực thi pháp luật, gia tăng trao đổi thương mại, đầu tư, phát triển doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, đổi mới sáng tạo, nông nghiệp, năng lượng, giáo dục, kết nối, du lịch, giao lưu nhân dân... Hai bên cũng thống nhất sẽ tích cực tìm hiểu khả năng tăng cường hợp tác giữa ASEAN với Liên minh kinh tế Á Âu (EAEU), Tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO)...Tại Hội nghị, Lào, nước điều phối quan hệ ASEAN-Nga đã chính thức chuyển giao vai trò điều phối giai đoạn 2018-2021 cho In-đô-nê-xia.
Với New Zealand: Các nước ASEAN hoan nghênh New Zealand triển khai chiến lược Con người và chiến lược Thịnh vượng nhằm thúc đẩy quan hệ gắn kết chặt chẽ với ASEAN. Hai bên nhất trí rà soát giai đoạn II để nâng cấp Hiệp định Thương mại ASEAN-Australoia-New Zealand (AANZFTA), tiếp tục phối hợp tăng cường liên kết kinh tế và mở cửa ở khu vực thông qua các khuôn khổ như APEC, CPTPP và trong đàm phán Hiệp định RCEP. ASEAN đánh giá cao việc gia hạn gói hỗ trợ kinh tế của Hiệp định đến 12/2019 nhằm giúp tăng cường năng lực triển khai AANZFTA cho ASEAN. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong một số lĩnh vực mới như phát triển năng lượng tái tạo, phát triển hạ tầng, kết nối vận tải hàng không, kinh tế số, nông ngư nghiệp... Các nước ASEAN bày tỏ ủng hộ sáng kiến của New Zealand đồng chủ trì với Indonesia về chống rác thải nhựa trên biển trong khuôn khổ Cấp cao Đông Á (EAS) và nhất trí tăng cường phối hợp và đẩ mạnh hợp tác về an ninh biển tại các cơ chế do ASEAN chủ trì như ARF, EAS, ADMM+... Hội nghị đã chứng kiến việc chuyển giao vai trò điều phối quan hệ ASEAN – New Zealand từ Indonesia sang Campuchia cho giai đoạn 2018-2021.
*Phát biểu tại các Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định coi trọng và sẽ tích cực cùng các nước ASEAN mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác nhiều mặt, cùng có lợi giữa ASEAN và các đối tác Nhật Bản, Nga, Trung Quốc và New Zealand. Việt Nam sẽ tích cực tham gia vào các đề xuất và hoạt động hợp tác cụ thể đã được xác định giữa ASEAN với các Đối tác này, nhất là trên các lĩnh vực Việt Nam quan tâm thúc đẩy như hợp tác biển, kết nối khu vực và phát triển tiểu vùng, kinh tế-thương mại-đầu tư, giáo dục-đào tạo, phát triển nền kinh tế số... Phó thủ tướng chia sẻ quan ngại về diễn biến phức tạp trong tình hình Biển Đông, khẳng định lại các nguyên tắc đã được nhất trí của ASEAN, kêu gọi các bên kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, gia tăng căng thẳng và không có lợi cho các tiến trình đối thoại, hợp tác ở khu vực, trong đó có nỗ lực đàm phán Bộ quy tắc COC.
Ngày 03/8/2018, Phó Thủ tướng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Ấn Độ, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong – Hàn Quốc lần thứ 8, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Sáng kiến Hạ nguồn Mekong (LMI) lần thứ 11 và Hội nghị Bộ trưởng Hợp tác Mê Công – Nhật Bản lần thứ 11.
*Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Ấn Độ, hai bên hài lòng ghi nhận tiến triển tích cực trong triển khai các kết quả của Hội nghị Cấp cao cũng như trong thực hiện Kế hoạch Hành động giai đoạn 2016-2020, với nhiều hoạt động cụ thể trên các lĩnh vực từ chính trị-an ninh, kinh tế đến văn hóa-xã hội, giao lưu nhân dân. Các nước ASEAN bày tỏ hoan nghênh Ấn Độ đẩy mạnh chính sách Hướng Đông tăng cường quan hệ với ASEAN và khu vực, đánh giá cao vai trò và đóng góp của Ấn Độ đối với hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực, cám ơn Ấn Độ tích cực ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và tích cực tham gia các diễn đàn hợp tác khu vực do ASEAN chủ trì. Ấn Độ khẳng định ASEAN là một trong những trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Ấn Độ, là điểm nối quan trọng giữa hai khu vực Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương; phấn đấu đạt mục tiêu kim ngạch thương mại hai chiều 200 tỉ USD vào 2025; cam kết tiếp tục đẩy mạnh quan hệ hợp tác chặt chẽ với ASEAN, tích cực hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, tăng cường kết nối khu vực; thống nhất 2019 là năm Du lịch ASEAN-Ấn Độ.
Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, ASEAN và Ấn Độ chia sẻ các quan ngại về diễn biến của tình hình Biển Đông với các hoạt động quân sự hóa làm xói mòn lòng tin và gây nguy hại nghiêm trọng đến hòa bình, ổn định ở khu vực. Các Bộ trưởng khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở các vùng biển khu vực, bao gồm Biển Đông; nhấn mạnh mọi tranh chấp cần được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982; trông đợi việc thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC và khuyến khích các nỗ lực xây dựng Bộ quy tắc COC hiệu quả và ràng buộc. Nhân dịp này Việt Nam chuyển giao vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Ấn Độ sang Thái Lan.
* Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong – Hàn Quốc lần thứ 8, các Bộ trưởng đánh giá tích cực về tình hình hợp tác thời gian qua cũng như tiến trình triển khai Kế hoạch hành động 2017-2020 và các dự án trong 6 lĩnh vực ưu tiên, trong đó có dự án về phát triển kỹ năng và tăng cường công nghiệp hóa và dự án thương mại điện tử trong nông nghiệp ở Việt Nam. Các nước Mekong đánh giá cao sự hỗ trợ của Hàn Quốc cho khu vực Mekong, nổi bật các khoản viện trợ chiếm 74% tổng viện trợ ODA của Hàn Quốc cho ASEAN giai đoạn 1987-2017, và đóng góp 4,3 triệu USD cho Quỹ hợp tác Mekong – Hàn Quốc (MKCF) giai đoạn 2013-2017. Hội nghị cũng hoan nghênh kết quả của Diễn đàn Doanh nghiệp Mekong – Hàn Quốc lần thứ 5. Các Bộ trưởng cũng thảo luận về một số vấn đề quốc tế và khu vực như tình hình bán đảo Triều Tiên, tình hình Biển Đông và các vấn đề an ninh phi truyền thống khác. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố đồng chủ tịch và nhất trí Hội nghị Bộ trưởng Mekong – Hàn Quốc lần thứ 9 sẽ được tổ chức ở Thái Lan vào năm 2019.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đánh giá hợp tác Mekong – Hàn Quốc tiếp tục phát triển với nhiều dự án và hoạt động hợp tác về trồng rừng, quản lý nguồn nước, nông nghiệp được triển khai. Phó Thủ tướng đánh giá cao sự hỗ trợ tài chính và kỹ thuật của chính phủ Hàn Quốc. Phó thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung hợp tác thời gian tới, bao gồm: Chú trọng hợp tác bảo vệ môi trường, phòng ngừa và xử lý hiệu quả, kịp thời những thảm họa xảy ra trên sông Mê Công, quản lý bền vững nguồn nước sông Mekong và mở rộng hợp tác với Ủy hội sông Mekong. Hàn Quốc có thể chia sẻ kinh nghiệm phát triển xanh của mình để thúc đẩy phát triển bền vững tại tiểu vùng Mekong; Chia sẻ kinh nghiệm, thực tiễn và tăng cường hỗ trợ từ Hàn Quốc trong việc nâng cấp hệ thống giáo dục, xây dựng thế hệ “lao động trí thức” trước các tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0; Đẩy mạnh hợp tác công nghệ, nhất là hợp tác về công nghệ nông nghiệp hiện đại; Tăng cường kết nối khu vực qua các hành lang giao thông quốc tế và hệ thống logistics hiệu quả, bao gồm hợp tác phát triển hành lang kinh tế Đông – Tây, Hành lang kinh tế phía Nam và xây dựng tuyến đường sắt từ Vientiane, Lào tới cảng Vũng Áng, Việt Nam.
*Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Sáng kiến Hạ nguồn Mekong (LMI) lần thứ 11, các Bộ trưởng khẳng định vai trò của hợp tác LMI là động lực quan trọng đối với sự kết nối, hội nhập kinh tế, phát triển bền vững và quản trị tốt ở tiểu vùng Mekong. Các Bộ trưởng đánh giá cao cách tiếp cận tổng thể của hợp tác LMI đối với đảm bảo an ninh nguồn nước, lương thực, năng lượng và xử lý các thách thức môi trường. Hội nghị cũng hoan nghênh các kết quả triển khai chương trình Đối tác cơ sở hạ tầng bền vững và các khóa đào tạo trên nhiều lĩnh vực. Để thúc đẩy hơn nữa hợp tác, các Bộ trưởng đã thông qua việc cải tiến cơ cấu của LMI thành 2 trụ cột hợp tác bao gồm: Hợp tác nguồn nước, năng lượng, lương thực và môi trường; Phát triển con người và kết nối. Ngoài ra, các nội dung hợp tác về bình đẳng giới, trao quyền cho phụ nữ và đối tác công – tư sẽ được lồng ghép vào các hoạt động của LMI. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung, Tài liệu về tái cơ cấu LMI và Kế hoạch hành động LMI giai đoạn 2016-2020. Nội dung hợp tác quản lý nguồn nước, bảo vệ môi trường và ngăn ngừa thảm họa được nêu đậm trong Hội nghị. Các Bộ trưởng nhấn mạnh vai trò của Sáng kiến Dữ liệu nguồn nước Mekong trong việc thúc đẩy hợp tác giữa các nước LMI, các nhà tài trợ, Ủy hội sông Mekong (MRC) và các đối tác khác. Các Bộ trưởng cho rằng cần tiếp tục thúc đẩy xây dựng một tầm nhìn chung và khuôn khổ chiến lược để nâng cao hiệu quả quản lý nguồn nước. Các nước LMI, FLM và MRC cũng đã thông qua Tuyên bố chung về tăng cường quản lý dữ liệu nguồn nước và chia sẻ thông tin ở hạ nguồn Mê Công nhằm nâng cao năng lực của các nước LMI và MRC trong việc thu thập, xử lý và chia sẻ dữ liệu nguồn nước.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh hợp tác LMI là một trong những cơ chế hàng đầu tại tiểu vùng về thúc đẩy phát triển bền vững và bao trùm. Để tăng cường hơn nữa hợp tác trong LMI, Phó Thủ tướng đề xuất đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực: Tăng cường hợp tác chia sẻ kinh nghiệm của Mỹ hỗ trợ các nước Mê Công phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng và nghiên cứu phát triển; Hợp tác tăng năng suất nông nghiệp, nâng cao khả năng ứng phó của nông nghiệp với biến đổi khí hậu và mở rộng thị trường hàng nông sản; Chú trọng hợp tác về an ninh nguồn nước, năng lượng và lương thực, đặc biệt là hợp tác phòng ngừa và giảm rủi ro thảm họa, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học. Trong đó hợp tác LMI cần tập trung hỗ trợ các nước Mekong nâng cao năng lực về quản lý bền vững các nguồn nước xuyên biên giới; ứng dụng công nghệ và các công cụ mới nhằm đánh giá tác động từ các dự án phát triển tới môi trường tự nhiên và xã hội; và xây dựng hệ thống cảnh báo sớm về hạn hán và lũ lụt.
*Tại Hội nghị Bộ trưởng Hợp tác Mekong – Nhật Bản lần thứ 11, các Bộ trưởng đã đánh giá về tình hình hợp tác Mekong – Nhật Bản đã đóng góp hiệu quả vào phát triển và thịnh vượng ở khu vực. Các Bộ trưởng hài lòng trước các kết quả hợp tác, bao gồm việc triển khai nhiều dự án trong Kế hoạch hành động giai đoạn 2016-2018, Sáng kiến Kết nối Mekong – Nhật Bản trên các lĩnh vực như kết nối hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, giảm nhẹ rủi ro thiên tai, chống biến đổi khí hậu và giao lưu nhân dân. Các Bộ trưởng hoan nghênh việc tổ chức Diễn đàn Mekong Xanh lần thứ 5 tại Thái Lan vào tháng 2/2018. Hội nghị nhất trí về các ưu tiên của hợp tác Mekong – Nhật Bản thời gian tới, bao gồm: kết nối sống động và hiệu quả; kết nối con người; và phát triển bền vững. Hội nghị nhất trí tăng cường kết nối tiểu vùng thông qua phát triển “hạ tầng chất lượng” trên cơ sở phù hợp với nhu cầu phát triển của các nước Mekong; đồng thời tăng cường hợp tác phát triển nhân lực công nghiệp, y tế và đào tạo. Các Bộ trưởng khẳng định quyết tâm tăng cường phối hợp giữa hợp tác Mekong – Nhật Bản và Ủy hội sông Mekong, đặc biệt là về quản lý bền vững nguồn nước, bao gồm nguồn nước xuyên biên giới. Ngoài ra, các Bộ trưởng cũng thảo luận về một số vấn đề quốc tế và khu vực như tình hình bán đảo Triều Tiên và Biển Đông. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Chủ tịch và nhất trí sẽ tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Mekong – Nhật Bản lần thứ 12 tại Thái Lan trong năm 2019.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đánh giá cao vai trò của hợp tác Mekong – Nhật Bản và sự hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản góp phần xây dựng một tiểu vùng hòa bình, thịnh vượng và sự phát triển bền vững. Phó Thủ tướng đánh giá tích cực kết quả của các dự án triển khai trong khuôn khổ Chiến lược Tokyo 2015, trong đó có hơn 120 dự án tại Việt Nam. Để thúc đẩy hơn nữa hiệu quả hợp tác, phát huy được thế mạnh của các nước thành viên, Phó Thủ tướng đã đề xuất ba lĩnh vực hợp tác thời gian tới như sau: Tăng cường hỗ trợ các nước Mê Công phát triển mạng lưới giao thông đa phương thức và hệ thống logistics kết nối các tỉnh/thành ở tiểu vùng, đặc biệt quan tâm xây dựng cơ sở hạ tầng chất lượng; Thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa ở tiểu vùng qua xây dựng các chuỗi công nghiệp, hỗ trợ tiểu vùng tham gia vào các chuỗi toàn cầu, phát triển nguồn nhân lực chất lượng; Nhấn mạnh nhu cầu hợp tác phát triển bền vững nhằm xây dựng một Mekong Xanh. Trọng tâm bao gồm hợp tác phòng ngừa thảm họa, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước, phát triển nông nghiệp thông minh, nâng cao năng lực triển khai Chương trình nghị sự Liên hợp quốc 2030 và tăng cường hợp tác với Ủy hội sông Mekong.
* Nhân dịp này, ngày 3/8 Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có các cuộc gặp với Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Yong Ho, Đại diện cấp cao phụ trách đối ngoại và an ninh của Liên minh Châu Âu Federica Mogherini.
*Tại cuộc gặp giữa Phó Thủ tướng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị, hai bên nhất trí tiếp tục củng cố và tăng cường quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc; phối hợp chuẩn bị tốt các chuyến thăm, tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước trong năm nay; cùng triển khai hiệu quả những thỏa thuận và nhận thức chung cấp cao; tăng cường hợp tác giữa các bộ, ngành và địa phương hai nước; tích cực giải quyết các vấn đề tồn tại trong các dự án hợp tác; duy trì đà phát triển ổn định và tích cực của quan hệ hai nước.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đánh giá cao những tiến triển trong quan hệ hai nước thời gian qua; đề nghị Trung Quốc tích cực áp dụng các biện pháp hiệu quả duy trì tăng trưởng thương mại đi đôi với giảm nhập siêu của Việt Nam. Nhân dịp này, Phó Thủ tướng chuyển lời mời Lãnh đạo Trung Quốc tham dự Hội nghị Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN (WEF ASEAN) tại Hà Nội từ ngày 11-13/9/2018.
Về vấn đề Biển Đông, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nêu rõ cần kiên trì giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), thực hiện nghiêm túc nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước; kiểm soát tốt bất đồng, không có hành động làm phức tạp tình hình, mở rộng tranh chấp; thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, sớm đạt được COC hiệu quả, thực chất và ràng buộc.
*Tại cuộc gặp Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Yong Ho, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam coi trọng và mong muốn củng cố, thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Hoan nghênh những tiến triển tích cực trên bán đảo Triều Tiên, đặc biệt là những kết quả đạt được tại các cuộc gặp thượng đỉnh giữa Triều Tiên với Hàn Quốc và Hoa Kỳ thời gian qua, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh hy vọng các bên liên quan sẽ tiếp tục duy trì đối thoại nhằm bảo đảm hòa bình, ổn định và hợp tác trên bán đảo Triều Tiên cũng như ở khu vực và trên thế giới.
Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Yong Ho đánh giá cao quan hệ hữu nghị và hợp tác với Việt Nam, cảm ơn sự trợ giúp quý báu mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam đã dành cho Triều Tiên trước đây, nhất là việc Việt Nam viện trợ hàng chục nghìn tấn gạo để khắc phục tình trạng thiếu lương thực ở Triều Tiên những năm 90 của thế kỷ trước. Khẳng định cam kết của Triều Tiên đối với tiến trình phi hạt nhân hoá bán đảo Triều Tiên, ông Ri Yong Ho nhấn mạnh mong muốn đưa quan hệ hai nước phát triển lên tầm cao mới trong thời gian tới.
*Tại cuộc gặp Đại diện cấp cao phụ trách đối ngoại và an ninh của Liên minh Châu Âu Federica Mogherini, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hoan nghênh việc hai bên đã chính thức kết thúc toàn bộ quá trình rà soát pháp lý Hiệp định Thương mại tự do (FTA) và thống nhất nội dung của Hiệp định Bảo hộ đầu tư (IPA). Phó Thủ tướng đề nghị hai bên tiếp tục nỗ lực phối hợp để sớm ký chính thức các Hiệp định này. Khẳng định Việt Nam đã và đang có nhiều nỗ lực để xử lý vấn đề đánh bắt cá trái phép, không khai báo và không được quản lý (IUU fishing), Phó Thủ tướng đề nghị EU xem xét sớm gỡ bỏ “thẻ vàng” đối với Việt Nam.
Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 51 (AMM-51) đã chính thức khai mạc sáng 2/8 tại Trung tâm Hội nghị EXPO, Singapore. Hội nghị có sự tham dự của Thủ tướng Singapore - Chủ tịch ASEAN 2018 Lý Hiển Long, Bộ trưởng Ngoại giao 10 nước ASEAN và các nước khách mời (Argentina, Iran, Na Uy, Papua New Guinea, Thụy Sĩ, Timor Leste và Thổ Nhĩ Kỳ) cùng Tổng Thư ký ASEAN. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long có bài phát biểu quan trọng khai mạc Hội nghị, điểm lại chặng đường phát triển của ASEAN từ năm 1967 với mục tiêu ban đầu thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác trong bối cảnh khu vực đang ở vào giai đoạn khó khăn bởi xung đột và đối đầu. Từng bước, với việc mở rộng thành viên, đẩy mạnh hợp tác, nhất là về kinh tế, thúc đẩy quan hệ với các đối tác và hình thành các diễn đàn đối thoại đa dạng ở khu vực như ARF, ASEAN+3, EAS…, ASEAN đã đóng góp tích cực cho việc hình thành một cấu trúc khu vực rộng mở, thu nạp và dựa trên luật lệ, đóng góp quan trọng cho hòa bình, an ninh và ổn định chung. Trước các thách thức mới từ những biến chuyển nhanh chóng, khó lường của tình hình khu vực và quốc tế, Thủ tướng Lý Hiển Long nhấn mạnh hai trọng tâm mà ASEAN cần tập trung thúc đẩy trong thời gian tới là liên kết kinh tế khu vực và tận dụng công nghệ mới cho phát triển. Thủ tướng Singapore cho rằng ASEAN cần tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, phối hợp chặt chẽ với các nước đối tác phấn đấu hoàn tất Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) vào cuối năm 2018. Trước xu thế phát triển mạnh mẽ của công nghệ từ cuộc cách mạng 4.0, Thủ tướng Lý Hiển Long cho rằng ASEAN cần đẩy mạnh nỗ lực ứng dụng công nghệ mới, thúc đẩy kết nối số và phát triển dựa vào sáng tạo. Thủ tướng chia sẻ về thành công ban đầu của sáng kiến Mạng lưới các thành phố ASEAN thông minh (ASCN). Thủ tướng Singapore cũng khẳng định tiếp tục ủng hộ mạnh các sáng kiến thúc đẩy liên kết khu vực của ASEAN, trong đó có cam kết nâng cấp các Trung tâm hợp tác Singapore tại 3 nước Việt Nam, Campuchia, Lào trong khuôn khổ Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI). |