Tăng cường đồng bộ các giải pháp phòng chống tội phạm

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Đánh giá 5 năm thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, 5 năm qua, tội phạm xâm phạm trật tự xã hội đã được kiềm chế, nhưng vẫn diễn biến phức tạp về phương thức, thủ đoạn, tính chất và thành phần đối tượng. Đáng quan tâm, tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội gia tăng, nhiều vụ giết người dã man, tàn bạo, giết nhiều người trong gia đình, truy sát nạn nhân đến cùng gây bức xúc dư luận. Tội phạm có tổ chức diễn biến phức tạp, không chỉ hoạt động tội phạm trong lĩnh vực hình sự đơn thuần mà cấu kết, đan xen với tội phạm ma túy, buôn lậu, nhiều băng nhóm tội phạm hình sự đội lốt doanh nghiệp để hoạt động, tội phạm chống người thi hành công vụ, nhất là chống lại lực lượng Công an diễn ra manh động, liều lĩnh hơn.

Bên cạnh đó, tội phạm vi phạm pháp luật về môi trường gia tăng và diễn biến phức tạp ở nhiều lĩnh vực, nhất là trong khai thác khoáng sản, khai thác gỗ, vi phạm an toàn thực phẩm. Đồng thời, tình trạng tội phạm sử dụng những thành tựu khoa học, công nghệ để phạm tội ngày càng phức tạp và nghiêm trọng hơn, nhất là nạn trộm cắp, làm giả thẻ tín dụng, lừa đảo, đánh bạc qua mạng internet… Tội phạm về kinh tế và tham nhũng xảy ra nhiều trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản với các hành vi chủ yếu là tham ô, lợi dụng chức vụ, quyền hạn, cố ý làm trái, lừa đảo. Tội phạm và tệ nạn ma túy diễn biến phức tạp, đặc trưng gần đây là mua bán, vận chuyển ma túy với khối lượng lớn, có vụ từ 200 - 500 bánh heroin, hàng chục kilôgam ma túy tổng hợp với tính chất manh động, liều lĩnh hơn, sẵn sàng chống trả đến cùng khi bị phát hiện, truy bắt.

Trong 5 năm qua, các cơ quan chức năng đã tham mưu, xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách về phòng chống tội phạm như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tung hình sự, Luật Phòng chống mua bán người, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, Luật Phòng chống rửa tiền… và hàng trăm văn bản hướng dẫn thi hành.

Nhìn chung, công tác phòng chống tội phạm đã đạt và vượt các chỉ tiêu do Quốc hội, Chính phủ đề ra, kiềm chế gia tăng tội phạm, hàng năm phạm pháp hình sự giảm từ 1-2%, riêng năm 2015, giảm 4,94%. Việc phòng chống tội phạm ở cơ sở có chuyển biến tích cực, xây dựng và duy trì được hàng vạn mô hình, câu lạc bộ phòng chống tội phạm hoạt động hiệu quả. Nhiều loại án nghiêm trọng giảm, tỷ lệ điều tra khám phá đạt trên 76%, án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đạt trên 93%, nhiều địa phương khám phá đạt 100%. VKSND các cấp đã truy tố 295.594 vụ án, 529.663 bị can; TAND các cấp đã xét xử 283.232 vụ với 502.632 bị cáo, đạt tỷ lệ 92,5%. So với cùng kỳ của giai đoạn trước, số vụ án xét xử tăng 11,2% và số bị cáo tăng 17,6%. Công tác  hợp tác quốc tế đạt nhiều kết quả nổi bật, đi vào chiều sâu và thiết thực hơn, đã tranh thủ được nguồn lực, kinh nghiệm và phối hợp của quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Thuân cũng cho biết, TANDTC có nhiều kế hoạch, giải pháp trong công tác phòng, chống tội phạm. Trong đó đã chỉ đạo Tòa án các cấp xét xử kịp thời các vụ án trọng điểm, tích cực phục vụ các đợt cao điểm đấu tranh phòng chống tội phạm; Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức để chất lượng xét xử.

Phó Chánh án Nguyễn Văn Thuân cũng kiến nghị: cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các Ban cán sự Đảng với công tác chuyên môn, nhất là án trọng điểm, sự phối hợp chặt chẽ của 3 ngành Công an -Tòa án - Viện kiểm sát trong điều tra, truy tố, xét xử các loại án, vừa đảm bảo yêu cầu pháp luật, vừa đảm bảo yêu cầu ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Đồng thời tăng cường hỗ trợ kinh phí cho các Tòa án tuyên truyền pháp luật; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác pháp luật để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm mà Chỉ thị 48-CT/TW đã đề ra.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, trong thời gian tới để tạo chuyển biến mạnh trong công tác phòng chống tội phạm phải nỗ lực cao, quyết tâm lớn mới hoàn thành được, nhất là các lực lượng chức năng, trọng tâm là lực lượng Công an. Phải có kế hoạch xây dựng đồng bộ các giải pháp phòng chống tội phạm, đặc biệt kết hợp phòng ngừa và trấn áp, coi trọng phòng ngừa xã hội từ cơ sở, gia đình, huy động sức mạnh hệ thống chính trị và toàn thể xã hội để phòng chống tội phạm.

Đồng thời nâng  cao chất lượng nghiệp vụ của các lực lượng chuyên trách. Đẩy mạnh tuyên truyền ý thức cảnh giác, trách nhiệm phòng chống tội phạm, chú trọng tuyên truyền các đối tượng có nguy cơ tội  phạm bằng nhiều hình thức như mít tinh, nhân mô hình… Chủ động nắm tình hình, tham mưu tăng cường  đấu tranh phòng chống loại tội phạm có tổ chức, tội phạm băng nhóm, nhất là băng nhóm sử dụng vũ khí nóng, tội phạm ma tuý ở những địa bàn trọng điểm, tham nhũng, tội phạm môi trường, công nghệ cao…