Quảng Nam: Dự tính tổ chức thi tuyển lớp 10, dẹp bỏ tình trạng “làm đẹp” hồ sơ

Sẽ tổ chức thi tuyển thay vì xét tuyển

Sở Giáo dục và Đào tạo (Sở GD&ĐT) tỉnh Quảng Nam đang dự thảo phương án tổ chức thi tuyển sinh vào lớp 10 trường Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên biệt từ năm học 2024-2025.

Theo Sở GD&ĐT, trước năm học 2017-2018, tỉ lệ tuyển sinh vào lớp 10 THPT là 95% học sinh tốt nghiệp THCS đối với vùng đồng bằng, 100% học sinh tốt nghiệp THCS đối với miền núi.

Từ năm học 2017-2018, thực hiện Nghị quyết về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT tỉnh Quảng Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2025, trong đó có nội dung “đến năm 2020 có ít nhất 20% học sinh tốt nghiệp THCS vào học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp”.

Theo đó, tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập từ năm học 2017-2018 đến năm học 2020-2021 được giảm dần tỉ lệ (đồng bằng là 80%, miền núi là 85%) và từ năm học 2021-2022 đến năm học 2023-2024 có tỉ lệ chung cho toàn tỉnh là 80%.

“Với tỉ lệ tuyển sinh như vậy, nếu tiếp tục áp dụng phương thức xét tuyển, sử dụng kết quả học tập và rèn luyện của 4 năm học THCS của học sinh làm kết quả tuyển sinh là không công bằng đối với học sinh giữa các trường THCS với nhau”, Sở GD&ĐT nhận định.

Ông Đỗ Quang Khôi, Trưởng phòng Khảo thí – Công nghệ thông tin Sở GD&ĐT Quảng Nam, cho hay phương án thi tuyển dự kiến sẽ phân tuyến theo cấp huyện (phương án cũ phân tuyến theo thôn, xã). Phương án này cũng khác với phương thức thi tuyển từ năm học 2011-2012 về trước.

“Nguyện vọng 2 sẽ mở rộng phân tuyến lên cấp tỉnh, tạo điều kiện cho các em vào học lớp 10 ở công lập ở huyện, địa phương khác. Phân tuyến cấp huyện giúp giảm tải tình trạng ùn ứ về một địa phương, rải đều chỉ tiêu, thí sinh ở các huyện”, ông Khôi cho hay.

Trước 10 ngày tổ chức thi, học sinh có quyền điều chỉnh nguyện vọng để đăng ký vào trường phù hợp.

Thời gian thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập không chuyên dự kiến diễn ra cùng đợt với kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 khối trường nội trú và trường chuyên. Các môn thi sẽ bao gồm Ngữ văn, Toán, tiếng Anh.

Theo Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Nam, nếu được UBND tỉnh thông qua, dự kiến năm học 2024-2025 sẽ có khoảng 25.000 thí sinh là học sinh học lớp 9 tham gia kỳ thi. Chi phí cho kỳ thi này được thiết kế gần 7 tỉ đồng.

Được biết cả nước chỉ có tám tỉnh chọn phương thức xét tuyển vào lớp 10. Trong đó, 5-6 tỉnh có điểm thi THPT trung bình thấp hơn so với trung bình cả nước. Riêng tỉnh Quảng Nam, những năm qua điểm trung bình các môn thi THPT nằm ở nhóm các tỉnh top dưới.

Phương án cũ còn nhiều hệ lụy tiêu cực

Theo dự thảo của Sở GD&ĐT Quảng Nam, tuyển sinh vào lớp 10 THPT bằng phương thức xét tuyển theo phân tuyến đến trường THCS trong những năm qua đã bộc lộ nhiều hạn chế và tạo ra những hệ lụy tiêu cực.

Trong bản giải trình về phương án thay đổi hình thức tuyển sinh vào lớp 10, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Nam cho rằng việc xét tuyển lên lớp 10 được làm từ năm học 2012-2013 đến nay.

Trước 2017-2018, hầu như toàn bộ học sinh tốt nghiệp THCS được tuyển sinh vào lớp 10 công lập nên việc xét tuyển là hợp lý. Tuy nhiên tới năm 2018 thì nghị quyết của Tỉnh ủy Quảng Nam đặt ra mục tiêu "đến năm 2020 có ít nhất 20% học sinh tốt nghiệp THCS vào học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp". Do đó, việc tiếp tục xét tuyển bắt đầu bộc lộ sự bất cập.

Cụ thể, xét tuyển dựa trên kết quả xét học bạ của 4 năm học cấp THCS nên việc đánh giá, xếp loại học sinh chưa đúng thực chất do tâm lý giáo viên, nhà trường luôn mong muốn cho học sinh của mình có kết quả cao để được vào học lớp 10 THPT công lập.

“Từ đó làm cho học sinh thiếu động lực học tập; không đảm bảo được sự khách quan, công bằng trong đánh giá, xếp loại học sinh trong nhà trường và giữa các trường với nhau" - Ông Đỗ Quang Khôi, Trưởng phòng Khảo thí – Công nghệ thông tin Sở GD&ĐT Quảng Nam cho biết.

Bên cạnh đó, việc xét tuyển làm mất cân đối về số lượng học sinh đăng ký xét tuyển vào lớp 10 giữa các trường THPT công lập. Nhiều trường phải thu nhận hồ sơ đăng ký xét tuyển với số lượng lớn, vượt quá khả năng tổ chức dạy học. Ngược lại, nhiều trường do số học sinh được phân tuyến vào trường thấp nên xảy ra tình trạng thừa giáo viên, thừa phòng học, gây lãng phí các nguồn lực của nhà trường.

Ông Thái Viết Tường, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Nam, cho biết hiện nay sở đang xây dựng dự thảo phương án. “Bước đầu thảo luận thì đa số ý kiến đều mong muốn thay đổi phương án từ xét tuyển thành thi tuyển, nhưng hiện nay đề án chưa hoàn thiện nên chưa nói trước điều gì”, ông Tường nói.