Xử lý nợ đọng BHXH: Tăng mức xử phạt, công khai danh tính doanh nghiệp

Tăng mức xử phạt doanh nghiệp nợ đọng BHXH

Theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, tính đến ngày 31/12/2016, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp  là 7.580 tỷ đồng, bằng 3,22% kế hoạch thu, trong đó nợ BHXH 6.551 tỷ đồng, nợ BH thất nghiệp 323 tỷ đồng và nợ BHYT 705 tỷ đồng. Mặc dù đây là tỷ lệ nợ đọng BHXH thấp nhất trong những năm gần đây nhưng tình trạng nợ đọng vẫn đang làm ảnh hưởng nhiều đến quyền lợi của người lao động bởi trong đó có khoảng 1.400 tỷ đồng tiền nợ của các doanh nghiệp giải thể, phá sản, chủ bỏ trốn...

Tại buổi tọa đàm về “Quỹ BHXH và câu chuyện quản lý” diễn ra mới đây, ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc nợ đọng BHXH. Nguyên nhân đầu tiên là do người sử dụng lao động cố tình trốn đóng BHXH. Bên cạnh đó còn có việc quản lý lao động chưa chặt chẽ, việc khai báo tăng giảm lao động của các doanh nghiệp thực hiện không nghiêm túc; lực lượng thanh tra còn mỏng và chế tài xử phạt doanh nghiệp trốn đóng BHXH chưa đủ sức răn đe.

Tính đến ngày 31/12/2016, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là 7.580 tỷ đồng. Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Trước tình trạng nợ đọng BHXH vẫn diễn ra ở tất cả các tỉnh, thành phố, ở các doanh nghiệp thuộc các loại hình kinh tế…ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết BHXH Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã ký Quy chế phối hợp về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra toà án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, quyết tâm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động.

Một số giải pháp đang được BHXH Việt Nam triển khai trong việc thu hồi nợ đọng BHXH như chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố định kỳ báo cáo cấp ủy và chính quyền địa phương về tình hình thực hiện thu nộp BHXH, BHYT trên địa bàn. Tham mưu cho Tỉnh ủy, Thành ủy UBND tỉnh, TP ban hành văn bản chỉ đạo các cấp, các ngành phối hợp để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các đơn vị sử dụng lao động.

Đối với các doanh nghiệp nợ đọng, BHXH hàng quý gửi thông báo danh sách các doanh nghiệp nợ tiền lớn, thời gian kéo dài từ 3 tháng trở lên đến Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố để phối hợp chỉ đạo công tác thu nợ. “Trước đây, do còn e dè việc công bố thông tin doanh nghiệp nợ BHXH sẽ ảnh hưởng đến việc kinh doanh, thương hiệu của doanh nghiệp nên BHXH Việt Nam chưa công bố danh sách tên doanh nghiệp nợ BHXH. Tuy nhiên, sau khi hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin, từ năm 2017, BHXH sẽ thông tin rộng rãi tình trạng doanh nghiệp nợ BHXH trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đây cũng là giải pháp để giảm tình trạng nợ, trốn đóng BHXH hiện nay”, ông Phạm Lương Sơn cho biết.

Liên quan đến chế tài xử phạt doanh nghiệp trốn đóng BHXH, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp cho biết Chính phủ đã có nhiều giải pháp tăng mức xử phạt với các trường hợp nợ, chậm đóng BHXH. Riêng đối với trường hợp trốn đóng có thể bị phạt tù đến 7 năm.

Chia sẻ về nợ đọng BHXH, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội chỉ ra một vấn đề đang rất khó khăn cho người lao động là trong tổng số nợ đọng BHXH 7.580 tỷ đồng hiện nay, có khá nhiều nợ đọng nằm trong các doanh nghiệp đã phá sản, giải thể, thậm chí doanh nghiệp đã bỏ trốn không tìm được. Do vậy, để bảo vệ quyền lợi cho người lao động cần phải khoanh nợ lại để xử lý chế độ cho người lao động.

Tăng cường kiểm tra việc trục lợi quỹ BHYT

Bên cạnh việc nợ đọng BHXH, việc trục lợi quỹ BHYT cũng đang là vấn đề dư luận quan tâm khi BHXH đã phát hiện những trường hợp đi khám chữa bệnh nhiều lần trong ngày, nhiều trong tháng để “lấy” thuốc không vì mục đích điều trị của bản thân. Để xử lý vấn đề này, BHXH Việt Nam đã thành lập các đoàn kiểm tra việc thanh toán chi phí KCB tại các địa phương; Phối hợp với Bộ Y tế, Tổng hội Y học Việt Nam triển khai đánh giá công tác khám chữa bệnh tại địa phương theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam tại Công văn số 7200/VPCP-KGVX.

BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH 63 tỉnh, thành phố tập trung kiểm soát chi phí; đánh giá nguyên nhân và các yếu tố tác động đến việc gia tăng chi phí KCB BHYT, đặc biệt tại các cơ sở y tế có chi phí tăng cao, bất thường. Yêu cầu BHXH các tỉnh,  thành phố phối hợp với Sở Y tế tổ chức tốt việc đấu thầu, đảm bảo đủ thuốc, vật tư y tế điều trị hiệu quả, phù hợp với khả năng chi trả của quỹ BHYT.

Đặc biệt việc vận hành Hệ thống thông tin giám định BHYT, kết nối với trên 99% cơ sở khám chữa bệnh BHYT từ tuyến xã đến Trung ương trên phạm vi toàn quốc là bước đột phá, có ý nghĩa quan trọng, làm thay đổi căn bản phương pháp giám định, quản lý chi trả chi phí khám chữa bệnh BHYT; đảm bảo tính chính xác trong công tác giám định, minh bạch trong thanh toán BHYT, mang lại hiệu quả cao trong công tác quản lý và ngăn ngừa tình trạng trục lợi, lạm dụng quỹ BHYT.

BHXH Việt Nam đang phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Tài chính để rà soát các dịch vụ có giá cao, không phù hợp với thực tế để điều chỉnh nhằm giảm tình trạng tăng chỉ định đối với các dịch vụ này. Đồng thời, BHXH Việt Nam cũng đề nghị với Bộ Y tế sớm ban hành các hướng dẫn chẩn đoán và điều trị; thay đổi phương thức thanh toán hiệu quả hơn… 

“Năm 2017, ngành BHXH sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng quỹ khám chữa bệnh BHYT, đẩy nhanh tiến độ triển khai hệ thống thông tin giám định BHYT để đảm bảo công khai, minh bạch và đảm bảo quyền lợi người bệnh BHYT; thành lập Trung tâm hỗ trợ khách hàng để hỗ trợ, tiếp nhận và xử lý kịp thời những phản ánh của người tham gia BHYT”, ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định.