Mỏ đá thuộc Công ty TNHH MTV Trang Đức (đóng tại địa bàn Tp.Pleiku) đi vào hoạt động khai thác từ năm 2014 đến nay. Khói bụi, ồn ào và những chấn động gây ra môi trường xung quanh rất lớn, nhưng công ty này đã có thái độ bất hợp tác với cơ quan chức năng.
Mỏ đá Trang Đức không trồng cây xanh rào chắn theo quy định
Dân kêu trời vì mỏ đá gây ô nhiễm
Mới đây, Báo Công lý nhận được “đơn kêu cứu” của những người dân xung quanh mỏ đá Trang Đức (xã H’Ra, Mang Yang) phản ánh từ khi mỏ đá đi vào hoạt động đến nay đã làm đảo lộn cuộc sống của người dân nơi đây như: tiếng ồn làm mất giấc ngủ, người dân phải hít thở bụi bặm khi ra nương làm rẫy. Đặt biệt là nhiều héc ta cà phê, tiêu và hoa màu đã bị ảnh hưởng nặng nề…
Vườn cây cà phê của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng
Cây tiêu bị bụi dính kín thân và lá
Nhằm xác minh thông tin, phóng viên Báo Công lý đã có buổi làm việc trực tiếp với các hộ dân. Được biết, đa số những hộ dân đến đây ở từ năm 1993, theo diện đi kinh tế mới từ Bình Định lên lập nghiệp. Cuộc sống yên bình lâu nay với những căn nhà hai gian được dựng làm nhà rẫy, mỗi hộ có vài hec ta cà phê và tiêu giúp phát triển kinh tế. Thế nhưng từ năm 2014, mỏ đá Trang Đức đi vào hoạt động đã làm đảo lộn tất cả. Bụi bay mù mịt tứ phía, "tấn công" rất nhiều hec ta cây cà phê và tiêu của nhân dân. Hậu quả, số cây bị chết hoặc không đơm hoa, kết trái ngày càng tăng. Sản lượng cây trồng theo đó sụt giảm xuống còn ½ so với trước đây. Ngoài việc kinh phí cho việc tưới tiêu bị tăng lên khi quãng đường bỏ máy bơm dài gấp mấy lần trước đây, thì người dân còn phải sống trong nỗi “lo âu thấp thỏm” vì bệnh tật có thể đến bất cứ lúc nào.
TNHH MTV Trang Đức bất hợp tác
Chúng tôi đã đem sự việc này trao đổi với lãnh đạo UBND xã H’ra thì nhận được cái lắc đầu cùng câu trả lời: “Khi xay đá thì không thể không ảnh hưởng được. Về việc này, xã cũng đã mời đại diện mỏ đá hằng tháng xuống để họp giao ban, nhưng cũng chỉ được hai lần đầu, còn những lần sau đại diện mỏ đá đều phớt lờ”.
Ngoài ra, vị lãnh đạo này còn nói chắc nịch: “cơ quan nào cấp phép thì cơ quan đó xử lý” vì xã mời, huyện mời đại diện mỏ đá đều không hợp tác.
Trước sự việc đó, PV Báo Công lý đã liên hệ làm việc với đại diện công ty và cũng nhận được những sự né tránh một cách khó hiểu?.
Trong một diễn biến khác, vào ngày 24/7/2015 đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Gia Lai phối hợp với các cơ quan liên quan đã trực tiếp xuống lấy mẫu nước và mẫu không khí tại mỏ đá Trang Đức để gửi xuống Trung tâm kỹ thuật quan trắc môi trường thuộc Ban quản lý khu kinh tế Dung Quất. Kết quả sau khi phân tích như sau: Mẫu không khí cách nhà máy 50m về hướng Đông có 2/6 chỉ tiêu phân tích vượt quy chuẩn cho phép, cụ thể: Bụi lơ lửng vượt 1,16 lần so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh (QCVN 05:2013/BTNMT). Độ ồn vượt 8,2 dBA so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn (QCVN 26:2010/BTNMT).
Kết quả phân tích có tiêu chí vượt quy định đối với mỏ đá Trang Đức
Kết quả phân tích mẫu nước thải sản xuất phát sinh từ quá trình phun sương dập bụi chảy ra môi trường mỏ đá này có 3/6 chỉ tiêu phân tích vượt Quy chuẩn cho phép như: Chất rắn lơ lửng vượt 12,68 lần; nhu cầu oxi sinh hóa vượt 2,14 lần và nhu cầu oxi hóa học vượt 1,26 lần so với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp (QCVN 40:2011/BTNMT).
Lập biên bản xử phạt cũng vô hiệu hoá
Như vậy, căn cứ kết quả trên thì có rất nhiều chỉ tiêu tại mỏ đá không đạt yêu cầu, có những chỉ tiêu đã vượt lên ở mức hai con số như chất rắn lơ lửng 12,68 lần so với quy định.
Một cán bộ Sở TNMT tỉnh Gia Lai cho biết: Ngày 11/9/2015 Sở TNMT có mời đại diện Công ty TNHH MTV Trang Đức đến để làm việc. Ông Nguyễn Đăng Khiêm (Phó Giám đốc công ty) đã theo nội dung công văn đến làm việc. Tại đây, Thanh tra Sở đã lập biên bản vi phạm hành chính cho ông Khiêm ký, nhưng không hiểu vì sao vị Phó Giám đốc công ty này không những không ký mà lại cầm luôn biên bản về và đến nay vẫn không có bất kỳ hồi âm nào. Đến thời điểm này thì thời gian xử phạt cũng đã hết hiệu lực, phải chăng Công ty TNHH MTV Trang Đức đang cố tình xem thường pháp luật?
Theo thông tin chúng tôi có được, liên quan việc mỏ đá gây thiệt hại cho người dân, vào ngày 25/3/2016 đại diện mỏ đá đã gặp gỡ với các gia đình bị hại để thương lượng đền bù. Tuy nhiên, chừng nào vấn đề ô nhiễm gây ra đối với môi trường xung quanh chưa được giải quyết thì vẫn còn đó những hệ lụy khôn lường, nhất là ô nhiễm không khí và khói bụi.
Vậy, Công ty TNHH MTV Trang Đức hay cơ quan nào sẽ phải đứng ra xử lý các vấn đề sai phạm trong việc mỏ đá hoạt động gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và gây thiệt hại nhiều héc ta cà phê, tiêu của người dân? Đó là câu hỏi các đơn vị chức năng cần sớm nắm bắt và nhanh chóng vào cuộc nhằm chấm dứt tình trạng ô nhiễm tại đây, trước khi mọi thứ trở nên quá muộn.