Nguy cơ tái bùng phát dịch sốt rét tại Việt Nam

GS.TS Nguyễn Thanh Long - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, thực hiện Chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và định hướng đến năm 2030, trong những năm qua, công tác phòng chống và loại trừ sốt rét ở nước ta đã đạt được các kết quả đáng kể.

Tỷ lệ mắc và tử vong do sốt rét liên tục giảm hàng năm. So với năm 2011, tỷ lệ mắc sốt rét trên 1.000 dân năm 2017 giảm 84,6%, số bệnh nhân sốt rét giảm 81,6%, số ký sinh trùng sốt rét giảm 72,6%, số trường hợp tử vong do sốt rét giảm 57,1%. Không có dịch sốt rét xảy ra. Mỗi năm có hàng triệu người dân sống trong vùng sốt rét lưu hành được bảo vệ bằng biện pháp phòng chống muỗi sốt rét và hàng chục ngàn bệnh nhân được cấp thuốc điều trị sốt rét miễn phí.

Xét nghiệm sinh hóa cho người bệnh tại Viện Sốt rét, Ký sinh trùng, Côn trùng Trung ương

Tuy nhiên, tình hình sốt rét tại một số tỉnh thuộc khu vực miền Trung Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ diễn biến phức tạp, một số tỉnh có nhiều người mang ký sinh trùng sốt rét như: Bình Phước, Gia Lai, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Đắk Lắk, Đắk Nông, Kon Tum, Quảng Nam, Quảng Bình, Quảng Trị. Bệnh sốt rét có nguy cơ quay trở lại, gia tăng số mắc, số tử vong và có thể gây thành dịch.

“Một nửa số ca mắc sốt rét tại Việt Nam là sốt rét ngoại lai, chủ yếu tập trung ở những vùng có sự di dân lớn tại khu vực giáp ranh biên giới”, thứ trưởng nói.

Theo ông Trần Thanh Dương - Viện trưởng Viện Sốt rét, Ký sinh trùng, Côn trùng Trung ương, khó khăn trong đẩy lùi sốt rét hiện nay của Việt Nam là vấn đề ký sinh trùng sốt rét P.falciparum kháng Artemisinin đang có nguy cơ lan rộng. Chất lượng chẩn đoán và điều trị sốt rét tại tuyến cơ sở của nhiều địa phương chưa cao. Đặc biệt, những địa phương có bệnh sốt rét giảm thấp nhiều năm thì chính quyền lại chưa quan tâm đúng mức.

"Hiện nay kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước và các nhà tài trợ quốc tế có nguy cơ cắt giảm sẽ gây khó khăn trong việc triển khai các hoạt động phòng chống sốt rét, dẫn đến có thể làm gia tăng cao số mắc và tử vong do sốt rét. Vì vậy, bệnh sốt rét sẽ có những diễn biến phức tạp và khó dự báo, đặc biệt tại các vùng sốt rét lưu hành vừa và lưu hành nặng", ông Dương cho hay.

Để đạt được mục tiêu của Chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và định hướng đến năm 2030 tiến tới loại trừ sốt rét ở Việt Nam, Chương trình phòng chống sốt rét tiếp tục thực hiện thường xuyên công tác giám sát, phát hiện, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, quản lý ca bệnh, quản lý đối tượng dân di biến động, đặc biệt đối với người dân thường xuyên đi rừng, ngủ rẫy, người trở về từ các nước có sốt rét lưu hành.

Ngành y tế sẽ tiếp tục kêu gọi đầu tư nguồn lực của các tổ chức quốc tế để đảm bảo nguồn lực đầu tư bền vững cho các hoạt động phòng chống và loại trừ sốt rét được triển khai thực hiện đồng bộ và hiệu quả trong những năm tới.

Theo các chuyên gia y tế, việc tăng cường đầu tư về nguồn lực là một trong những điều kiện tiên quyết để duy trì những thành quả trong công tác phòng chống sốt rét đã đạt được trong những năm qua và tiến tới mục tiêu loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2030