Chặt chẽ và cẩn trọng

Trong các giải pháp chống thất thu, ngành thuế đã thực hiện khen thưởng các doanh nghiệp gương mẫu thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước. Năm nào cũng có hàng trăm cá nhân và đơn vị được tuyên dương. Bên cạnh đó, Cục thuế các địa phương đã thực hiện công khai danh tính các doanh nghiệp nợ thuế. Bản danh sách “đen” các doanh nghiệp nợ thuế trong đó có những doanh nghiệp hoàn toàn có thể thanh toán sớm khoản nợ thuế. Tuy nhiên do quy định xử lý chậm nộp thuế, nợ thuế với lãi suất quá thấp không có tác dụng răn đe nên có tình trạng cố ý chây ì, coi khoản tiền nợ thuế như tiền vay lãi suất thấp, tội gì không vay!

Bên cạnh đó cũng có những doanh nghiệp phá sản, chủ doanh nghiệp chết hoặc bỏ trốn khiến khoản nợ đọng cứ tồn tại trên sổ sách mà không thể thu hồi. Tình trạng nợ thuế đã trở nên nghiêm trọng và dự án sửa đổi Luật Quản lý thuế đã được Quốc hội bàn thảo và thông qua.

Theo Luật sửa đổi, có 5 trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt cụ thể như: Doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản đã thực hiện các khoản thanh toán theo quy định của pháp luật về phá sản mà không còn tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt; Cá nhân đã chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản, bao gồm cả tài sản được thừa kế để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt còn nợ.

Các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt …đã áp dụng biện pháp cưỡng chế đã quá 10 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế nhưng không có khả năng thu hồi… ; Tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đối với các trường hợp bị ảnh hưởng do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh có phạm vi rộng đã được xem xét miễn tiền chậm nộp quy định tại Khoản 8 Điều 59 của Luật này và đã được gia hạn nộp thuế mà vẫn còn thiệt hại, không có khả năng phục hồi được sản xuất kinh doanh và không có khả năng nộp.

Số tiền nợ thuế không có khả năng thu hồi đang là thách thức với ngành thuế khi con số gia tăng, dẫn đến gây lãng phí nhân sự quản lý và làm mất cân đối cán cân thu ngân sách nhà nước. Dự kiến số nợ thuế này sẽ được xóa trong thời gian tới khi Luật Quản lý thuế sửa đổi, bổ sung vừa được Quốc hội thông qua.

Các chuyên gia lưu ý, các quy định hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế sửa đổi cần chặt chẽ để tránh tình trạng chây ì nợ thuế, để 10 năm sau sẽ được xóa. Biết rằng, quy định về xóa nợ thuế là cần thiết nhưng cần cảnh giác với các mánh lới chiêu trò để gian lận, tẩu tán tài sản nhằm trốn tránh nghĩa vụ thuế. Trong thực tế đã có những doanh nghiệp nợ tiền thuế nhưng cố tình đem tài sản đi bán, cho, tặng dẫn đến khi cơ quan thuế áp dụng các biện pháp cưỡng chế thuế thì doanh nghiệp không còn gì để trả.

Mặt khác cần làm rõ thế nào là mất khả năng trả nợ thuế. Cần phải quy định chặt chẽ nhằm tránh tình trạng doanh nghiệp móc nối với cán bộ thuế, cơ quan được ra quyết định xóa thuế để tham nhũng tiền ngân sách nhà nước.

Cẩn trọng mấy cũng không thừa bởi nếu sai sót, nhiều tỷ đồng trong số tiền nợ thuế mấy chục ngàn tỷ sẽ thất thu kèm theo đó là tổn thất về nguồn lực con người.