Chủ nợ tổ chức bắt người đòi nợ không bị truy tố

Đây là vụ án mà TAND cấp cao tại TP HCM đã hủy án, trả hồ sơ điều tra lại vì có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm. Tuy nhiên, khi điều tra lại, những đối tượng bị khởi tố bổ sung lại được đình chỉ điều tra bị can và những người bị đề nghị điều tra bổ sung cũng không được làm rõ. Một quyết định gây nhiều tranh cãi không chỉ vì tính pháp lý của hành vi người phạm tội mà còn vì thời gian ký quyết định đình chỉ bị can của người có thẩm quyền.

Phạm tội có tổ chức

Như Báo Công lý đã phản ánh, bà Nguyễn Thị Phương Nam và Lê Thị Thảo (sinh ngày 6/6/1979, quê quán Nghệ An) quen biết với nhau từ năm 2008 và nhiều lần mượn tiền qua lại. Năm 2010, bà Nam vay của Lê Thị Thảo 4,5 tỷ đồng với lãi suất từ 9-15%/tháng. Sau đó, Thảo nhiều lần đòi nợ nhưng bà Nam chỉ trả được 10.000 USD.

Thông qua mối quan hệ bạn bè, Thảo quen biết Trần Văn Hinh. Do Hinh gợi ý giúp đỡ nên Thảo nhờ Hinh đòi giúp số tiền bà Nam đang nợ. Trần Văn Miên (cư trú tại tỉnh Phú Thọ) là em trai của Trần Văn Hinh được điện thoại vào TP HCM để đòi nợ. Khi vào TP HCM, Miên cùng Nguyễn Anh Đức, Thảo và Lưu Quang Ngọc Đức (lái xe của Thảo) tìm bà Nam để đòi nợ.

Ngày 10/12/2010, Trần Văn Miên cùng đồng bọn khống chế bắt giữ bà Nguyễn Thị Phương Nam và đưa đến nhiều điểm khác nhau tại TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai.

Trong một tuần lễ bị giam giữ, Miên yêu cầu bà Nam phải gọi điện thoại về gia đình lấy tiền trả cho bà Thảo, nếu không sẽ không được yên thân. Sợ hãi, bà Nam đã gọi điện thoại vay mượn người thân, bạn bè để trả cho Thảo 3,5 tỉ đồng.

Trần Văn Miên tại phiên tòa sơ thẩm lần 1

Lợi dụng đang giữ bà Nam, Miên hăm dọa, buộc bà chuyển vào tài khoản riêng của mình 800 triệu đồng. Sau khi lấy được tiền, ngày 17/12/2010, Miên cùng đồng bọn đã thả bà Nam.

Hành vi của Trần Văn Miên bị TAND TP HCM xử phạt 1 năm tù về tội “Bắt giữ người trái pháp luật” và 12 năm tù về tội “Cưỡng đoạt tài sản”. Sau khi án sơ thẩm tuyên, bị cáo Miên kháng cáo xin giảm nhẹ phạt đối với tội “Bắt giữ người trái pháp luật”, yêu cầu tuyên bố bị cáo không phạm tội “Cưỡng đoạt tài sản” và không đồng ý bồi thường 800 triệu đồng cho bị hại. Còn bị hại Nguyễn Thị Phương Nam có đơn kháng cáo yêu cầu hủy án sơ thẩm để điều tra, truy tố và xét xử lại vì có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.

Chỉ truy tố duy nhất một bị cáo

Nhận định về hành vi bỏ lọt tội phạm, Bản án phúc thẩm số 483 ngày 7/10/2015 của TAND cấp cao tại TP HCM cho rằng, theo kết luận điều tra, điều tra bổ sung, cáo trạng và bản án sơ thẩm đều xác định diễn biến hành vi của bị cáo Miên và một số người liên quan (trong đó có bà Lê Thị Thảo) trong việc bắt giữ bà Nam để ép bà phải vay tiền người khác chuyển trả nợ cho bà Thảo. Trong suốt quá trình điều tra cũng như tại các phiên tòa, bị cáo Miên đều khai thống nhất bị cáo thực hiện hành vi trên là theo yêu cầu của bà Lê Thị Thảo, giữa bị cáo Miên và bị hại hoàn toàn không quen biết hoặc có giao dịch gì trước.

Bị cáo Miên và bị hại khai trong thời gian giam giữ bà Nam ở nhiều nơi luôn có mặt bà Thảo, theo yêu cầu của bị cáo, bà Nam đã vay và nhờ người chuyển tiền cho bà Lê Thị Thảo nhận 2 lần tổng cộng 3,5 tỷ đồng. Bà Thảo cũng có lời khai thừa nhận việc này nhưng cho rằng chỉ nghĩ là bà Nam trả nợ thông thường, không biết việc bà Nam bị bắt giữ.

Như vậy, mặc dù bà Thảo không thừa nhận hành vi trong việc bắt giữ người nhưng căn cứ lời khai của bị cáo, người bị hại và các chứng cứ liên quan đến việc chuyển tiền như kết luận điều tra, cáo trạng đã nêu thì có cơ sở xác định bà Thảo có tham gia vào việc bắt giữ người trái pháp luật và cưỡng đoạt tài sản cùng với bị cáo Miên. Cơ quan điều tra và VKS cho rằng, chỉ có lời khai của bị cáo Miên và lời khai của người bị hại không đủ căn cứ xử lý hình sự đối với hành vi của bà Thảo nên không khởi tố, truy tố là có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm. Theo đó, TAND cấp cao tại TP HCM chấp nhận kháng cáo của bị hại, hủy án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại.

Trong quá trình điều tra lại, ngày 06/09/2016, cơ quan CSĐT- Bộ Công an đã ký Quyết định số 359/C45-P7 và 360/C45-P7 khởi tố bị can đối với Lê Thị Thảo và Nguyễn Anh Đức với hành vi “bắt giữ người trái pháp luật”.

VKSNDTC đã ra cáo trạng truy tố ba bị can Trần Văn Miên, Lê Thị Thảo và Nguyễn Anh Đức ra trước tòa với cùng tội danh bị khởi tố. Trong quá trình xét xử, nhận thấy trong vụ án còn nhiều vấn đề liên quan đến một số đối tượng chưa được làm rõ hành vi, ngày 25/8/2017, TAND TPHCM đã ra Quyết định số 201 trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung về việc làm rõ vai trò của Trần Văn Hinh, Nguyễn Minh Tân (người lái xe chở Miên cùng đồng bọn và bà Nam trong quá trình bắt giữ bà Nam), Lưu Quang Ngọc Đức trong vụ án để tránh để lọt tội phạm.

Quyết định đình chỉ điều tra đối với bị can Thảo và Đức

Thay vì điều tra lại như trong quyết định trả hồ sơ của Tòa, ngày 28/12/2017, CSĐT- Bộ Công an lại ra Quyết định số 10 và 11/C45-P7 đình chỉ điều tra với hai bị can là Lê Thị Thảo và Nguyễn Anh Đức với lý do “không còn nguy hiểm cho xã hội” do Thiếu tướng Hồ Sỹ Tiến ký trước khi nghỉ hưu có vài ngày.

Từ một vụ án có 3 bị can, 3 đối tượng liên quan, sau một hồi chuyển qua chuyển lại hồ sơ điều tra thì cuối cùng Cáo trạng số 20/VKSTC-V2 ngày 12/01/2018 chỉ còn duy nhất bị cáo Trần Văn Miên bị truy tố.

Theo thông tin mới nhất mà chúng tôi nhận được, bị hại của vụ án là bà Nguyễn Thị Phương Nam đã gửi đơn đến Cơ quan điều tra VKSNDTC tố cáo nguyên Cục trưởng C45 Bộ Công an ký quyết định đình chỉ điều tra bị can không đúng quy định của pháp luật và đã được thụ lý đơn.

Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi nội vụ để thông tin đến bạn đọc.