Hệ thống TAND năm 2016: Có nhiều nỗ lực vượt bậc trên tất cả các mặt công tác

Thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao

Năm 2016, số lượng vụ việc mà các Tòa án phải thụ lý, giải quyết tăng hơn cùng kỳ năm trước do nhiệm vụ của Tòa án được mở rộng và tình hình tội phạm cũng như các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính vẫn diễn biến phức tạp. Cùng với yêu cầu phải làm tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, các Tòa án còn tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy theo quy định của Luật Tổ chức TAND năm 2014, triển khai thi hành các Luật, Bộ luật được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 10 có liên quan tới hoạt động của TAND.

Năm 2016, các Tòa án đã giải quyết 432.441 vụ án các loại trong tổng số 463.152 vụ án đã thụ lý (đạt tỷ lệ 93,4%); số vụ án còn lại hầu hết còn trong thời hạn luật định và đang được tiếp tục xem xét, giải quyết. So với năm 2015, số vụ án đã thụ lý tăng 36.424 vụ, số giải quyết tăng 33.383 vụ. Các Tòa án đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh những vụ án về tham nhũng và nhiều vụ án lớn, trọng điểm mà dư luận xã hội quan tâm. Việc tranh tụng tại phiên tòa được Tòa án chú trọng; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan giảm. Số lượng các phiên tòa xét xử lưu động và các vụ án dân sự hòa giải thành nhiều hơn cùng kỳ năm trước; việc trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung về cơ bản đảm bảo có căn cứ, đúng pháp luật. Các Tòa án đã từng bước khắc phục tình trạng vi phạm thời hạn tạm giam trong giai đoạn xét xử hoặc chậm gửi bản án quyết định của Tòa án cho đương sự và các cơ quan hữu quan.

Ngoài ra, các Tòa án đã giải quyết 14.903/14.987 hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đạt 99,4% (so với cùng kỳ năm trước, thụ lý tăng 8.330 vụ việc, giải quyết tăng 8.373 vụ việc). 100% các quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính của Tòa án không bị hủy, sửa. Các Tòa án đã xem xét, giải quyết 1.327 trường hợp đề nghị hoãn, giảm thời hạn hoặc miễn chấp hành phần thời gian áp dụng biện pháp xử lý hành chính còn lại đối với các hồ sơ đã đủ điều kiện, góp phần đảm bảo tình hình an ninh trật tự của các địa phương.

Về công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, lãnh đạo TANDTC đã chỉ đạo sửa đổi, bổ sung quy trình xử lý đơn đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định, nhưng cũng đảm bảo yêu cầu về tiến độ giải quyết. Lãnh đạo TANDTC cũng chỉ đạo các Tòa án tiến hành rà soát, phân loại để tập trung giải quyết những vụ việc sắp hết thời hạn kháng nghị; thành lập các đoàn kiểm tra công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm tại các TAND cấp cao để nắm bắt và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Năm 2016, TANDTC và các TAND cấp cao đã giải quyết 4.151 đơn (vụ) đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; chất lượng giải quyết được đảm bảo đã hạn chế đến mức thấp các trường hợp đã trả lời không có căn cứ kháng nghị nhưng sau đó người có thẩm quyền lại kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.

Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình giải đáp những vướng mắc trong công tác xét xử 

Song song đó, công tác thi hành án hình sự, thực hiện Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, xây dựng pháp luật, kiện toàn tổ chức cán bộ, đào tạo bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, thi đua khen thưởng… đều được Tòa án các cấp quan tâm triển khai thực hiện có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị và quá trình cải cách tư pháp.

Đáp ứng các yêu cầu, chỉ tiêu mà Nghị quyết của Quốc hội đề ra

Kết quả công tác năm 2016, về cơ bản các Tòa án đã đáp ứng nhiều yêu cầu, chỉ tiêu mà các Nghị quyết của Quốc hội đề ra. Cụ thể là các Tòa án tiếp tục triển khai sâu rộng việc nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên toà, đặc biệt là đã phối hợp với Viện kiểm sát các cấp tổ chức 3.973 “Phiên tòa rút kinh nghiệm”. Các Tòa án đã tổ chức 9.515 phiên tòa lưu động; chất lượng xét xử tiếp tục được bảo đảm và có tiến bộ, tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Thẩm phán giảm hơn cùng kỳ năm trước 0,08%. Tỷ lệ trả hồ sơ cho Viện kiểm sát yêu cầu điều tra bổ sung được chấp nhận cao (95%); việc áp dụng hình phạt tù cho hưởng án treo được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định với trên 99% các trường hợp cho hưởng án treo không bị Tòa án cấp phúc thẩm, giám đốc thẩm hủy, sửa án. Trong đó, tỷ lệ các bị cáo phạm tội tham nhũng được Tòa án cho hưởng án treo chiếm tỷ lệ 10,3%, giảm 7,1% so với cùng kỳ năm trước. Việc khắc phục tình trạng lạm dụng các tình tiết giảm nhẹ theo yêu cầu tại Nghị quyết số 63 của Quốc hội được các Tòa án thực hiện nghiêm túc, hiệu quả.

Mặc dù số lượng án tăng 36.424 vụ so với cùng kỳ năm trước, nhưng hầu hết các vụ án đều được giải quyết trong thời hạn quy định của pháp luật. Tỷ lệ hòa giải thành tiếp tục đươc duy trì ở mức cao (50%); việc khắc phục tình trạng án tuyên không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác thi hành án dân sự tiếp tục được quan tâm khắc phục. Tỷ lệ ra quyết định thi hành án hình sự của các Tòa án đạt 99,8%; việc hoãn, tạm đình chỉ thi hành án, giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù về cơ bản đều đảm bảo có căn cứ theo quy định của pháp luật. TANDTC đã triển khai thực hiện nghiêm tục việc xem xét các trường hợp có đơn kêu oan theo đúng yêu cầu nêu tại các Nghị quyết của Quốc hội.

TANDTC tổ chức Hội nghị trực tuyến tập huấn các quy định mới của pháp luật

Công tác xây dựng pháp luật của TAND đảm bảo đúng tiến độ, yêu cầu; việc hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật có sự chuyển biến rõ nét; công tác đào tạo tiếp tục được đổi mới, trong đó tập trung chủ yếu vào việc đào tạo thi tuyển chọn nguồn bổ nhiệm Thẩm phán và các chức danh tư pháp. Việc tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân đi sâu vào việc triển khai thi hành các văn bản pháp luật mới và các chuyên đề về những vướng mắc trong thực tiễn xét xử.

Quyết tâm hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm năm 2017

Để hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong thời gian tới, Tòa án các cấp tiếp tục quán triệt, triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp. TAND, TAQS các cấp tập trung nâng cao chất lượng xét xử, khắc phục triệt để các vụ án quá thời hạn xét xử do lỗi chủ quan của Tòa án; đảm bảo các phán quyết đúng pháp luật, bảo vệ công lý và quyền con người, quyền công dân. Các đơn vị chức năng tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; tích cực tham gia hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổng kết thực tiễn, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật.

Năm 2017, TANDTC tiếp tục kiện toàn tổ chức cán bộ của các Tòa án theo mô hình Tòa án 4 cấp; tập trung công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án các cấp trong sạch, vững mạnh; làm tốt công tác đào tạo, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ và giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức lối sống, bản lĩnh nghề nghiệp, tinh thần trách nhiệm và ý thức phục vụ nhân dân. Toàn hệ thống Tòa án nghiêm túc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; đề cao kỷ cương, kỷ luật, tăng cường tính công khai minh bạch; có cơ chế đảm bảo sự giám sát của nhân dân và các cơ quan dân cử đối với hoạt động của Tòa án các cấp.

Bên cạnh đó, TAND, TAQS các cấp đẩy mạnh thực hiện cải cách thủ tục hành chính tư pháp; mở rộng hoạt động hợp tác quốc tế song phương, đa phương với các nước, các đối tác chiến lược, quan trọng và các nước trong khu vực; tìm kiếm nguồn hỗ trợ cho các hoạt động triển khai thực thi pháp luật của TAND. Với vị trí là cơ quan thực hiện quyền tư pháp, năm 2017, TAND và TAQS các cấp đang quyết tâm thực hiện có hiệu quả trên tất cả các mặt công tác để xây dựng hình ảnh Tòa án “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” và thân thiện “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”.