Sáng 8/1, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có buổi làm việc với TANDTC và bấm nút khai trương Trung tâm giám sát, điều hành; Trung tâm thông tin- Thư viện; Phần mềm trợ lý ảo và nền tảng xét xử trực tuyến của TANDTC.
Buổi làm việc do đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TANDTC chủ trì.
Tới dự còn có Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng; đại diện lãnh đạo Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel cùng các đồng chí lãnh đạo TANDTC.
Ứng dụng công nghệ thông tin là nhiệm vụ trọng tâm của ngành Tòa án
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Du cho biết, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã và đang thực hiện mạnh mẽ chủ trương ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) nhằm cải cách hành chính, hiện đại hóa cơ quan Chính phủ, xây dựng một Chính phủ hiệu lực, hiệu quả hơn, thực sự của dân, do dân và vì dân, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường thuận lợi phát triển kinh tế - xã hội.
“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã đề ra chủ trương, định hướng và chiến lược rõ ràng để bắt kịp với xu thế thế giới của “thời đại số”. Tại Đại hội XIII của Đảng cũng đã xác định và đưa nhiệm vụ “… chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước; Tiếp tục xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân” là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, các khâu đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng.
Đứng trước yêu cầu của công cuộc cải cách tư pháp hiện nay, việc ứng dụng CNTT vào hoạt động của các cơ quan tư pháp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được đề ra tại các văn kiện của Đảng và các văn bản pháp luật của Nhà nước như Nghị quyết số 48 và Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị với nhiệm vụ: “Cải cách mạnh mẽ các thủ tục tố tụng tư pháp theo hướng dân chủ, bình đẳng, công khai, minh bạch, chặt chẽ, nhưng thuận tiện…”, “Đổi mới việc tổ chức phiên toà xét xử, ….” và “Tăng cường áp dụng CNTT vào hoạt động của các cơ quan tư pháp”.
Tại kỳ họp thứ 2, trên cơ sở đề nghị của TANDTC, Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết số 33 về tổ chức phiên tòa trực tuyến. Đây là các quy định mới nhằm thể chế hóa các đường lối, chủ trương của Đảng về việc tăng cường áp dụng CNTT vào hoạt động của Tòa án và tạo hành lang pháp lý cho việc triển khai xây dựng Tòa án điện tử ở Việt Nam.
Thực hiện kế hoạch xây dựng Tòa án điện tử, thời gian qua, TANDTC đã triển khai một số hoạt động như: Ban hành 02 Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động tố tụng điện tử; Đưa vào sử dụng Trang điện tử Án lệ và công khai bản án; Xây dựng và vận hành thường xuyên hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến đến hơn 800 điểm cầu các TAND và Tòa án Quân sự cấp quân khu; Ứng dụng CNTT trong quản trị Tòa án (quản lý công tác thụ lý, giải quyết các loại án; quản lý nhân sự, tài chính…); Cung cấp một số dịch vụ tư pháp công trên nền tảng số (nhận đơn khởi kiện, trả lời đơn, tống đạt văn bản tố tụng…); ...
Để đẩy nhanh tiến trình hoàn thành việc xây dựng Tòa án điện tử vào năm 2025 theo Nghị quyết của Hội đồng Chánh án khu vực ASEAN và trọng tâm là tạo sự đột phá trong cải cách tư pháp tại Tòa án, hỗ trợ Thẩm phán trong hoạt động chuyên môn; đặc biệt nâng cao hiệu quả quản trị Tòa án và bảo đảm cơ sở hạ tầng tổ chức phiên tòa trực tuyến khi Quốc hội thông qua.
Ban cán sự đảng, lãnh đạo TANDTC đã quyết định xây dựng Trung tâm Giám sát và điều hành hoạt động TAND; Nền tảng xét xử trực tuyến dùng chung cho các TAND; Phần mềm Trợ lý ảo hỗ trợ cho Thẩm phán, cán bộ, công chức Tòa án. Bên cạnh đó, với nhận thức về vai trò, ý nghĩa của việc lưu trữ, khai thác tư liệu, thông tin, TANDTC cũng quyết định xây dựng Trung tâm Tư liệu - Thư viện TANDTC trở thành trung tâm tri thức về khoa học tư pháp, xứng tầm với vị thế, vai trò của TAND trong giai đoạn cải cách tư pháp và trong xu thế hội nhập quốc tế.
Phó Chánh án Nguyễn Văn Du cho biết, đến thời điểm này, việc triển khai xây dựng Trung tâm Giám sát và điều hành hoạt động TAND; Nền tảng xét xử trực tuyến; Phần mềm Trợ lý ảo và Trung tâm Tư liệu - Thư viện đã hoàn thành theo đúng tiến độ, lộ trình, kế hoạch đã đề ra và sẵn sàng đưa vào sử dụng và khai thác cho thấy hệ thống TAND đã chủ động thích ứng và ứng dụng các thành tựu của cuộc cách mạng 4.0.
Việc đưa vào sử dụng trung tâm này rất quan trọng, góp phần bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật; bảo đảm tư pháp không chậm trễ, xét xử nhanh chóng, kịp thời; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo, đương sự, tổ chức và cá nhân có liên quan; Tạo cơ chế thuận lợi để bị can, bị cáo, đương sự, tổ chức và cá nhân tham gia phiên tòa. Đồng thời, giảm thiểu thời gian, chi phí và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, cơ quan, tổ chức khi khi có công việc liên quan đến Tòa án, góp phần nâng cao hiệu quả năng lực hoạt động và quản trị Tòa án theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, phù hợp xu thế quốc tế, là bước đi cần thiết cho việc xây dựng Tòa án điện tử.
6 nhiệm vụ trọng tâm cần lưu ý
Tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã trồng cây lưu niệm tại vườn hoa Công lý và bấm nút khai trương Trung tâm Giám sát và điều hành hoạt động TAND; Nền tảng xét xử trực tuyến; Phần mềm Trợ lý ảo và Trung tâm Tư liệu - Thư viện TANDTC.
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chúc mừng TANDTC đã chủ động, tịch cực triển khai và hoàn thành công trình Trung tâm này. TANDTC có thêm những công trình, nền tảng công nghệ số phục vụ đắc lực cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của TAND, đồng thời cũng đánh dấu một bước tiến lớn trong việc ứng dụng CNTT vào hỗ trợ hoạt động của Tòa án.
Việc ứng dụng CNTT và tăng cường chuyển đổi số, trước mắt phòng chống dịch nhưng cũng là xu thế tất yếu và lâu dài của xã hội. Những công trình quan trọng này của hệ thống Tòa án là minh chứng cụ thể cho việc xây dựng mục tiêu, quyết tâm chính trị và tầm nhìn dài hạn của Ban cán sự đảng, lãnh đạo TANDTC trong việc định hướng tương lai phát triển của TAND. Công trình là những viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho việc hiện thực hóa Tòa án điện tử, Tòa án thông minh ở Việt Nam trong thời gian tới.
Công trình mang ý nghĩa rất quan trọng, không chỉ giới hạn trong việc nâng cao chất lượng hoạt động của TAND, mà còn là là công cụ hỗ trợ hiệu quả cho các Thẩm phán thực hiện tốt nhiệm vụ xét xử, mà còn từng bước đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của người dân, doanh nghiệp; đáp ứng được mong đợi của nhiều thế hệ cán bộ công chức ngành Tòa án, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Đánh giá cao những nỗ lực ngành Tòa án trong công tác chuyên môn thời gian qua, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Báo cáo công tác của Tòa án tại Quốc hội kỳ họp vừa qua, cử tri đánh giá cao nỗ lực của các ngành ngành Tòa án nói riêng và nhiều ngành khác nói chung trong công tác của mình. Với chức năng nhiệm vụ đã được Hiến định, TANDTC là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp; Đảng và Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ đã rất quan tâm và đầu tư để hoạt động ngành Tòa án thực thi nhiệm vụ của mình.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý ngành Tòa án thêm một số nội dung:
Thứ nhất, Tòa án các cấp cần thực hiện tốt các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ án.
Thứ hai, đẩy mạnh hơn nữa công cuộc cải cách tư pháp trong TAND với nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo. Tích cực tham mưu cho Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp trong TAND; Đề án Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; Đề án xây dựng Tòa án điện tử ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.
Thứ ba, tích cực tham gia xây dựng thể chế, xây dựng pháp luật để kịp thời giải quyết yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn. Nghiên cứu, hoàn thiện chính sách, pháp luật để tạo hành pháp pháp lý cho việc thực hiện chiến lược chuyển đổi số và Tòa án điện tử ở nước ta. Tổ chức triển khai thi hành hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội về công tác Tòa án, nhất là Nghị quyết số 33/2021/QH15 của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến. Khẩn trương xây dựng, ban hành, đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản để tổ chức thi hành hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội trong thực tiễn.
Thứ tư, tăng cường công khai, minh bạch và bảo đảm sự giám sát của Nhân dân, cử tri đối với hoạt động của các Tòa án. Tiếp tục đổi mới thủ tục tố tụng tư pháp tại Tòa án nhằm phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp. Nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả chế định Nhân dân tham gia xét xử.
Thứ năm, tiếp tục tăng cường ứng dụng CNTT và đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số các mặt hoạt động của Tòa án theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội. Việc ứng dụng CNTT trong công tác Tòa án phải quán triệt quan điểm lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm và là mục tiêu; lấy hiệu lực, hiệu quả hoạt động và lợi ích của người dân, doanh nghiệp và xã hội làm thước đo để đánh giá kết quả. Xác định đổi tư duy, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức Tòa án là yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành công trong thực hiện chiến lược chuyển đổi số, xây dựng Tòa án điện tử theo tinh thần cải cách tư pháp.
Thứ sáu, tiếp tục đẩy mạnh nâng cao chất lượng của ngành Toà án, thường xuyên quan tâm nâng cao bản lĩnh chính trị, chuyên môn nghiệp vụ cho con người ngành Toà án. Xây dựng hình ảnh cán bộ Toà án thanh liêm, chính trực, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về chuyên môn, tinh thông về nghiệp vụ.
Phát biểu đáp từ, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cảm ơn Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã đến tham dự sự kiện quan trọng của ngành Tòa án.
Trong bài phát biểu của mình, đồng chí Chủ tịch Quốc hội cũng đã có đánh giá cao những nỗ lực của TANDTC, ngành Tòa án trong ứng dụng CNTT vào hoạt động Tòa án.
Sự quan tâm chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch Quốc hội là nguồn động viên lớn đối với tập thể, cán bộ ngành Tòa án.
Được sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, ngành Tòa án đã hoàn thành một số việc quan trọng, như xây dựng xong 35 trụ sở TAND cấp huyện; xây dựng trụ sở TANDTC, Tòa án cấp tỉnh; Hoàn thành hệ thống CNTT đã khai trương hôm nay.
Chánh án cho biết việc xây dựng trợ lý ảo,….có thể mới chỉ là bước đầu, các giai đoạn tiếp theo các tiện ích mang lại sẽ thông minh hơn, sự hỗ trợ của Trợ lý ảo với Thẩm phán ngày càng tích cực hơn. Bên cạnh việc xây dựng hệ thống CNTT, việc đặc biệt quan tọng là xây dựng đội ngũ cán bộ công chức sẽ được Tòa án thực hiện trong thời gian tới.
Chánh án cũng cho biết sẽ quán triệt thực hiện những phát biểu chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ tại buổi lễ hôm nay tới toàn thể cán bộ, công chức ngành Tòa án.