Tranh chấp đất hương hoả tại Thanh Chương-Nghệ An: Cần giải quyết đúng quy định pháp luật

Theo đơn của bà Lê Thị Ba (SN 1948, trú tại xã Thanh Tiên, huyện Thanh Chương, Nghệ An): Ông nội bà là cụ Lê Văn Trí, mất năm 1919, để lại thửa đất số 197, tờ bản đồ số 2, diện tích 1.050 m2, thuộc địa bàn xóm 3, xã Thanh Hưng, huyện Thanh Chương. Tài sản trên đất là ngôi nhà 3 gian, lợp tranh, cũng là nơi làm nhà thờ của chi họ. Sau khi cụ Trí mất, lần lượt 3 người con trai của cụ và cháu nội là ông Lê Văn Kính trông coi phần đất này.

Hiện trạng việc xây nhà thờ mới trên đất đang tranh chấp

Năm 1990, ông Kính đưa vợ con ra Hà Nội sinh sống, giao lại mảnh đất nói trên cho ông Lê Văn Niệm (con trai thứ 3 của cụ Trí, cũng là cha ruột của bà Ba) trông coi. Đến năm 1995, UBND huyện Thanh Chương đã cấp GCNQSDĐ mang tên ông Lê Văn Niệm cho thửa đất này, cùng với 5 thửa đất khác, có tổng diện tích 2.208 m2. Sau khi ông Niệm và vợ qua đời, do hai ông bà có con trai là liệt sĩ nên thể theo nguyện vọng, mấy chị em bà Ba đã chọn mảnh đất và ngôi nhà của tổ tiên này làm nơi hương hỏa, thờ cúng liệt sĩ, đồng thời, thường xuyên thay nhau chăm lo, tôn tạo công trình nhà thờ của chi họ.

Theo trình bày của bà Bảy (em ruột bà Ba), năm 2012, trước lúc qua đời, mẹ của bà là Võ Thị Lực (vợ ông Niệm), có gọi ông Lê Văn Minh, là con trai cả của ông Lê Văn Kính, đồng thời là tộc trưởng chi họ, thông báo sẽ giao lại việc chăm sóc, quản lý nhà thờ và sẽ tách bìa đỏ phần đất thuộc nhà thờ để đứng tên cháu ông Niệm, với diện tích 300 m2, phần đất còn lại sẽ giao cho ông Minh quản lý.

Được sự ủy quyền của ông Minh, người em trai ruột là Lê Văn Quang đã gửi đơn ra TAND huyện Thanh Chương, kiện đòi toàn bộ mảnh đất này, yêu cầu huyện Thanh Chương phải hủy bỏ GCN đã cấp cho ông Niệm để cấp lại GCN mới mang tên ông Lê Văn Minh.

Ngày 28/9/2016, TAND huyện Thanh Chương đã mở phiên tòa sơ thẩm, xác định GCNQSDĐ mang tên ông Lê Văn Niệm cấp chưa đúng quy trình nên tuyên hủy để cấp lại cho ông Minh. Không đồng tình với kết quả này, phía bà Bảy kháng án và ngày 5/12/2016, TAND tỉnh đã có quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm. Tuy nhiên, sau này bà Bảy đã rút đơn kháng án, chấp nhận bản án sơ thẩm là hủy bỏ GCN đã cấp cho ông Niệm, đồng thời nộp đơn đến TAND huyện Thanh Chương đề nghị được phân chia tài sản, cấp lại GCN tại mảnh đất tranh chấp nói trên. Do đó, ngày 16/3/2017, TAND tỉnh đã có quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án.

Ngày 25/4/2017, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương Lê Đình Thanh đã ký Quyết định 1381, thu hồi GCNQSDĐ số H440059 đã được huyện Thanh Chương cấp ngày 16/12/1995 cho ông Lê Văn Niệm với lý do được nêu là theo quyết định của TAND.

Một ngày sau khi có quyết định nói trên, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất (ĐKQSDĐ) huyện Thanh Chương có công văn gửi bà Bảy và những người liên quan, đề nghị mang bản gốc GCNQSDĐ số H440059 đến nộp cho Văn phòng ĐKQSDĐ.

Vẫn theo bà Bảy, trong khi vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm thì ông Quang đã tiến hành xây dựng nhà thờ nên bà tiếp tục kêu cứu. Khi gõ cửa các cơ quan công quyền, bà mới biết hồ sơ cấp đất cho ông Minh đã hoàn thiện và đã được Văn phòng ĐKQSDĐ huyện Thanh Chương tiếp nhận.

Sau khi có ý kiến của bà Bảy và những người có quyền lợi liên quan, ngày 11/5/2017, UBND xã Thanh Hưng có Thông báo số 171 về việc tiếp nhận hồ sơ. Tiếp đó, ngày 2/6/2017, UBND tỉnh Nghệ An có Công văn 468 giao Sở TN&MT Nghệ An kiểm tra, hướng dẫn UBND huyện Thanh Chương giải quyết sự việc liên quan.

Ngày 12/6/2017, Sở TN&MT Nghệ An có Công văn 3086 gửi Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương, nội dung nêu việc bà Bảy, bà Thìn và bà Ba tranh chấp quyền sử dụng đất do ông nội Lê Văn Trí để lại với ông Lê Văn Minh (cháu gọi ông Trí bằng cố) mà trên đất có tài sản để lại là tranh chấp về thừa kế tài sản (quyền sử dụng thửa đất 197, diện tích 1.050 m2 và tài sản trên đất). Căn cứ khoản 5, Điều 126 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì quyền giải quyết thuộc về Tòa án. Đối với việc ông Lê Văn Minh đã nộp hồ sơ xin cấp GCNQSĐ đối với thửa đất 197, tờ bản đồ số 2, diện tích 1.050 m2 tại Văn phòng ĐKQSDĐ huyện Thanh Chương, Sở TN&MT đề nghị chưa xem xét để cấp vì đang xảy ra tranh chấp. Đồng thời, UBND xã Thanh Hưng có trách nhiệm kiểm tra, giám sát, yêu cầu các bên giữ nguyên hiện trạng, không được xây dựng, tác động làm thay đổi ranh giới, hiện trạng thửa đất như hiện tại.