Số ca ung thư ở độ tuổi dưới 50 tăng gần 80% trong 3 thập kỷ

Ngày càng “trẻ hoá”

Ngày 6/9, theo một nghiên cứu lớn nhất về căn bệnh này, số người dưới 50 tuổi trên toàn thế giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đã tăng gần 80% trong ba thập kỷ. Các trường hợp mắc bệnh ung thư khởi phát sớm trên toàn cầu đã tăng từ 1,82 triệu vào năm 1990 lên 3,26 triệu vào năm 2019, trong khi tỷ lệ tử vong do ung thư ở người trưởng thành độ tuổi 40, 30 hoặc trẻ hơn tăng 27%. Nghiên cứu cho thấy hơn 1 triệu người dưới 50 tuổi mỗi năm đang chết vì ung thư.

Các chuyên gia vẫn đang trong giai đoạn đầu tìm hiểu lý do đằng sau sự gia tăng số ca nhiễm. Các tác giả của nghiên cứu, được công bố trên BMJ Oncology, cho biết chế độ ăn uống kém, sử dụng rượu và thuốc lá, ít hoạt động thể chất và béo phì có thể là một trong những yếu tố.

Báo cáo cho biết: “Kể từ năm 1990, tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư khởi phát sớm đã tăng đáng kể trên toàn cầu”. Báo cáo cũng cho biết “lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống sạch và cân bằng về chất, hạn chế tiêu thụ thuốc lá, rượu và hoạt động ngoài trời thích hợp, có thể làm giảm gánh nặng ung thư khởi phát sớm”.

Các nghiên cứu trước đây cho thấy tỷ lệ mắc bệnh ung thư ở người trưởng thành dưới 50 tuổi đã gia tăng ở nhiều nơi trên thế giới trong vài thập kỷ qua. Nghiên cứu mới nhất do Đại học Edinburgh ở Scotland và Trường Y Đại học Chiết Giang ở Hàng Châu, Trung Quốc dẫn đầu, là nghiên cứu đầu tiên về vấn đề này trên quy mô toàn cầu và các yếu tố nguy cơ đối với người trẻ tuổi.

Hầu hết các nghiên cứu trước đây tập trung vào sự khác biệt giữa các vùng và quốc gia. Trong nghiên cứu toàn cầu này, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ 204 quốc gia về 29 loại ung thư.

Họ xem xét các ca bệnh mới, số ca tử vong, hậu quả sức khỏe và các yếu tố nguy cơ góp phần gây ra bệnh cho tất cả những người từ 14 đến 49 tuổi để chỉ ra những thay đổi từ năm 1990 đến năm 2019.

Năm 2019, tổng số ca chẩn đoán ung thư mới ở độ tuổi dưới 50 là 3,26 triệu, tăng 79% so với con số năm 1990. Ung thư vú chiếm số lượng ca mắc và tử vong liên quan lớn nhất, lần lượt là 13,7 và 3,5 trên mỗi 100.000 dân số toàn cầu.

Các trường hợp ung thư khí quản và tuyến tiền liệt khởi phát sớm tăng nhanh nhất trong khoảng thời gian từ năm 1990 đến năm 2019, với tỷ lệ thay đổi phần trăm hàng năm ước tính lần lượt là 2,28% và 2,23%. Các trường hợp ung thư gan khởi phát sớm đã giảm khoảng 2,88% mỗi năm.

Tổng cộng có 1,06 triệu người dưới 50 tuổi chết vì ung thư vào năm 2019, tăng 27% so với con số năm 1990. Sau ung thư vú, tỷ lệ tử vong cao nhất có liên quan đến ung thư khí quản, phổi, dạ dày và ruột. Tỷ lệ tử vong tăng mạnh nhất là ở những người mắc bệnh ung thư thận hoặc buồng trứng.

Tỷ lệ mắc bệnh ung thư khởi phát sớm cao nhất vào năm 2019 là ở Bắc Mỹ, châu Đại Dương và Tây Âu. Các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình cũng bị ảnh hưởng và tỷ lệ tử vong cao nhất trong số những người dưới 50 tuổi là ở châu Đại Dương, Đông Âu và Trung Á.

Ở các nước thu nhập thấp và trung bình, ung thư khởi phát sớm có tác động lớn hơn đến phụ nữ so với nam giới về mức độ bệnh và tỷ lệ tử vong.

Dựa trên các xu hướng quan sát được trong 3 thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu ước tính rằng số ca ung thư khởi phát sớm và tử vong liên quan trên toàn cầu sẽ tăng thêm lần lượt 31% và 21% vào năm 2030, trong đó những người ở độ tuổi 40 có nguy cơ cao nhất.

Nguyên nhân rõ ràng vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ

Các nhà nghiên cứu cho biết các yếu tố di truyền có thể có vai trò, nhưng chế độ ăn nhiều thịt đỏ và muối, ít trái cây và sữa, cùng với việc sử dụng rượu và thuốc lá, là những yếu tố nguy cơ chính gây ra các bệnh ung thư phổ biến nhất ở những người dưới 50 tuổi. Cùng với đó, dữ liệu cho thấy, không hoạt động thể chất, thừa cân và các yếu tố góp phần làm tăng lượng đường trong máu cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới bệnh ung thư.

Tiến sĩ Claire Knight, nhà quản lý thông tin y tế cấp cao tại Cancer Research UK, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết vẫn chưa rõ điều gì đang thúc đẩy xu hướng này và kêu gọi thận trọng trước khi đưa ra kết luận.

Bà nói: “Tuy điều này có vẻ đáng báo động, nhưng ung thư chủ yếu là căn bệnh của người lớn tuổi, với phần lớn các trường hợp ung thư mới trên toàn thế giới được chẩn đoán ở những người từ 50 tuổi trở lên”. “Chúng tôi cần nhiều nghiên cứu hơn để kiểm tra nguyên nhân gây ung thư khởi phát sớm đối với các loại ung thư cụ thể, như nghiên cứu BCAN-RAY của chúng tôi đang xem xét những cách mới để xác định phụ nữ trẻ có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn. Nếu mọi người lo lắng về nguy cơ ung thư của mình, có rất nhiều cách để giúp giảm thiểu điều này như không hút thuốc, duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục nhiều và giữ an toàn dưới ánh nắng mặt trời”.