Với cơ sở là hệ thống bảo vệ hoạt động 24/24 và tính riêng tư của từng căn hộ, việc che giấu các hành vi phạm tội trong các chung cư trở nên dễ dàng hơn.
Trong thời gian gần đây, trên cả nước đã có nhiều loại tội phạm tận dụng các căn hộ trong các khu chung cư để thực hiện các hoạt động phi pháp.
Tình hình này đang đặt ra một thách thức lớn trong việc đấu tranh, ngăn chặn và phòng tránh tội phạm. Để giải quyết vấn đề này, việc tận dụng vai trò của Ban quản lý, Ban quản trị chung cư cùng sự hợp tác của cộng đồng cư dân là vô cùng quan trọng.
Gần đây cơ quan công an đã liên tục phát hiện và bắt giữ nhiều đối tượng tổ chức sử dụng ma túy tại các căn hộ chung cư. Ngoài ra, các hoạt động tội phạm như cờ bạc công nghệ cao và mại dâm cũng đang được thực hiện tại các địa điểm này.
Thực tế cho thấy, các đối tượng có thể dễ dàng thuê các căn hộ chung cư thông qua các quảng cáo trên mạng xã hội. Mọi thỏa thuận và giao dịch đều có thể được thực hiện trực tuyến, khi mà cả bên thuê và cho thuê đều không quen biết nhau.
Người cho thuê căn hộ cũng thường chỉ quan tâm đến giá cả và thời gian thuê, mà ít quan tâm đến mục đích sử dụng của khách thuê. Sự trung gian của môi giới trong việc cho thuê căn hộ cũng khiến cho công tác quản lý trở nên phức tạp và khó khăn hơn.
Để đối phó với tình trạng này, Ban quản lý các khu chung cư đã chủ động áp dụng nhiều biện pháp. Điển hình là việc tổ chức các chiến dịch tuyên truyền thông qua hệ thống loa trong chung cư hoặc qua các nhóm cư dân trên các ứng dụng như Zalo, nhằm cung cấp thông tin về các hoạt động tội phạm và cách phòng tránh chúng.
Đội ngũ bảo vệ chung cư cũng liên tục hợp tác chặt chẽ với cơ quan công an để cung cấp thông tin và hỗ trợ trong việc quản lý và đảm bảo an ninh trật tự tại các khu vực chung cư.
Một hiện tượng đáng chú ý là việc các đối tượng thuê các căn hộ chung cư ở các khu vực khác nhau và sử dụng chúng để tổ chức các hoạt động tội phạm như sử dụng ma túy. Vì vậy, việc phát huy vai trò của các Ban quản lý, Ban quản trị và sự chung tay của mỗi người dân là rất cần thiết.
Liên quan tới việc người cho thuê có phải liên đới chịu trách nhiệm không khi người thuê nhà sử dụng nhà thuê để hoạt động phạm pháp (ví dụ như đánh bạc, buôn bán, sử dụng ma túy hoặc kinh doanh mại dâm,...) thì phụ thuộc vào hai yếu tố chủ quan và khách quan.
Thứ nhất: Về mặt chủ quan, nếu người có nhà cho thuê mà biết rõ người thuê nhà dùng nhà thuê để hoạt động tội phạm thì sẽ phải chịu trách nhiệm gắn với hành vi vi phạm pháp luật của người thuê nhà.
Nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để làm nơi mua bán, sử dụng ma túy thì người cho thuê nhà có thể bị xử lý về tội “Chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy” Điều 256 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Tương tự nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để tổ chức đánh bạc thì người có nhà cho thuê có thể bị áp dụng tội “Gá bạc” Điều 322 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để thực hiện một số loại tội phạm khác thì chủ nhà có cho thuê có thể bị xử lý về một trong các tội “Tội che giấu tội phạm” Điều 389 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) hoặc “Tội không tố giác tội phạm” Điều 390 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Thứ hai: Về mặt khách quan, khi cho thuê nhà, nếu chủ nhà thể hiện rõ việc này bằng một hợp đồng cụ thể với mục đích sử dụng nhà không trái pháp luật và bản thân chủ nhà không tham gia bất kỳ một giai đoạn nào của hoạt động phạm pháp do người thuê nhà thực hiện thì họ không phải liên đới chịu trách nhiệm hình sự.
Như vậy, nếu có tội phạm xảy ra tại nhà cho thuê và người thuê nhà thì cơ quan có thẩm quyền sẽ làm rõ cả hai yếu tố trên. Do đó, để không gặp phải tình huống trớ trêu, người có nhà cho thuê cần có hợp đồng bằng văn bản với điều kiện rõ ràng với người thuê nhà là phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hoạt động của mình trong quá trình sử dụng nhà thuê.
Trong trường hợp người có nhà cho thuê phát hiện ra hành vi phạm tội của người thuê nhà tại căn nhà mình cho thuê thì cần phải chủ động, tích cực phối hợp các cơ quan chức năng để có biện pháp ngăn chặn kịp thời.
Mỗi khu chung cư nên tập trung vào việc xây dựng một cộng đồng văn minh và duy trì các giá trị văn hóa có tính thân thuộc, bởi đó là cách hiệu quả nhất để ngăn chặn các hoạt động tội phạm trong môi trường sống này.