Ngày 18/6, Bộ Ngoại giao Nga đã ra thông cáo về việc Moscow sẽ chính thức rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở (OST) cũng như tiết lộ thời điểm quyết định có hiệu lực.
Theo đó, nội dung thông cáo của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: “Nga đã thông báo với tất cả các quốc gia thành viên về quyết định rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở 6 tháng sau khi gửi thông báo. Vì vậy, hành động này sẽ diễn ra vào ngày 18/12/2021”.
“Về vấn đề này, theo quy định của Hiệp ước, phía Nga đã gửi các thông báo tới các nước lưu giữ Hiệp ước (Hungary và Canada) và các quốc gia tham gia Hiệp ước thông qua các đại sứ quán tại các thủ đô tương ứng, cũng như thông qua các phái đoàn tới Ủy ban Tham vấn Bầu trời Mở ở Vienna”, Bộ Ngoại giao Nga cho biết.
Thông báo cũng cho rằng, Mỹ phải chịu toàn bộ trách nhiệm về sự sụp đổ của Hiệp ước. Moscow cho rằng Washington tích cực ủng hộ sự minh bạch trong lĩnh vực quân sự nhưng chỉ trong những trường hợp có lợi.
“Khi sự cởi mở ảnh hưởng đến lãnh thổ của họ, Mỹ rút lui và bắt đầu tạo ra những trở ngại cho việc thực hiện các thỏa thuận như vậy, không hề nghĩ về an ninh của châu Âu, cũng không quan tâm đến các đồng minh, không hề nghĩ về đánh giá khả năng thỏa thuận của chính họ”, thông báo của Bộ Ngoại giao nhấn mạnh.
“Đã đến lúc các đồng nghiệp phương Tây nhận ra rằng không thể đảm bảo an ninh của họ mà không tính đến lợi ích an ninh của Nga và các đồng minh của Nga”, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố.
Hiệp ước Bầu trời mở được ký kết năm 1992 và có hiệu lực từ năm 2002, cho phép 35 quốc gia thành viên, trong đó có Nga và Mỹ, thực hiện các chuyến bay giám sát trong không phận của nhau, công khai thu thập thông tin về các lực lượng và hoạt động quân sự của nhau theo các hạn ngạch bay đã được thống nhất từ trước. Tuy nhiên, cả Moscow và Washington thường xuyên cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận.
Tháng 5/2020, Mỹ khởi động tiến trình rút khỏi hiệp ước và đã hoàn tất ngày 22/11/2020. Đến tháng 1/2021, Moscow cũng thông báo khởi động các thủ tục trong nước để rút khỏi hiệp ước trên, viện dẫn lý do “thiếu tiến bộ” trong việc duy trì hiệp ước sau khi Mỹ rút khỏi khuôn khổ này.
Ngày 7/6, Tổng thống Nga Vladimir Putinký ban hành đạo luật rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở được ký kết tại thành phố Helsinki (Phần Lan) ngày 24/3/1992. Trước đó, dự luật này đã được Duma quốc gia (Hạ viện) Nga và Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga thông qua lần lượt vào các ngày 19/5 và 2/6 vừa qua.