Tại nhiều khu chợ ở Hà Nội, không ít cửa hàng đã đóng cửa hoặc tạm ngưng hoạt động, dù vẫn có một số xe máy, xe tải thỉnh thoảng đến nhập hàng.
Ngay sau khi Thủ tướng ban hành công điện số 65/CĐ-TTg và Chỉ thị 13/CT-TTh về tăng cường công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại, các bộ, ngành, địa phương đã triển khai nhiều giải pháp để kiểm tra, kiểm soát các mặt hàng, lĩnh vực dễ phát sinh buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại, kết quả sau một thời gian kiểm tra, xử lý đã khẳng định sự nghiêm minh của pháp luật.
Hiện nay theo quy định, hàng không rõ nguồn gốc là loại bán trên thị trường mà không có căn cứ (trên bao bì, nhãn mác hay hóa đơn đi kèm...) để xác định nơi sản xuất hoặc xuất xứ.
Hàng giả nhãn hiệu là sản phẩm gắn mác, có dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với thương hiệu được bảo hộ, không được phép của chủ sở hữu.
Còn hàng nhập lậu là hàng không khai báo hải quan, không có hóa đơn chứng từ hợp pháp, hoặc gian lận về chủng loại, số lượng khi nhập khẩu.
Theo nhiều tiểu thương ở các chợ truyền thống, họ gặp nhiều khó khăn khi đáp ứng yêu cầu về hóa đơn, chứng từ.
Tuy nhiên, dù các hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, khoán, hay từng lần phát sinh, đều phải có hóa đơn khi mua hàng để chứng minh nguồn gốc, xuất xứ. Việc chứng minh nguồn gốc hàng hóa là yêu cầu bắt buộc, không chỉ để đảm bảo pháp lý mà còn nâng cao uy tín kinh doanh, bảo vệ người tiêu dùng và tạo lập môi trường thương mại lành mạnh.
Theo lộ trình mới, từ ngày 1/6, khoảng 37.000 hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm thuộc các ngành như ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải,... sẽ chuyển từ hình thức nộp thuế khoán sang kê khai. Từ năm 2026, hình thức nộp thuế khoán sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn. Khi đó, các hộ kinh doanh bắt buộc kê khai thuế định kỳ theo tháng hoặc quý, dựa trên sổ sách kế toán và hóa đơn, chứng từ đầy đủ. Quy định mới được kỳ vọng sẽ giúp tăng cường minh bạch trong quản lý thuế, tạo thuận lợi hơn cho cả cơ quan thuế lẫn người nộp thuế.
Gần đây, nhiều tuyến phố kinh doanh, khu chợ tại Hà Nội ghi nhận tình trạng cửa hàng đóng cửa, trả mặt bằng hoặc tạm ngừng hoạt động hàng loạt, sau khi Thành phố Hà Nội mở cao điểm kiểm tra hàng giả từ ngày 15/5 đến ngày 15/6.
Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, hóa đơn đầu vào là yêu cầu bắt buộc để chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Đặc biệt với những mặt hàng có nguy cơ gian lận cao như hàng tiêu dùng, điện thoại, mỹ phẩm, thời trang, thực phẩm chế biến… nếu không có hóa đơn VAT đầu vào thì cơ quan thuế có thể xem đó là hàng lậu, hàng trốn thuế. Trong lúc chờ hướng dẫn cụ thể hơn từ cơ quan quản lý, bà Cúc lưu ý các hộ phải rà soát lại toàn bộ hàng tồn kho, xử lý hoặc tiêu hủy hàng có nguồn gốc không hợp pháp (hàng giả, lậu).
Quy định về hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu cho cơ quan thuế không làm thay đổi chính sách thuế đang áp dụng cho hộ, cá nhân kinh doanh, mà chỉ thay đổi căn cứ xác định doanh thu để xác định mức thuế cho sát với doanh thu thực tế phát sinh của các hộ này.
Quy định này không không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hộ, cá nhân có ngưỡng doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm.
Một số chuyên gia nhận định, việc các hộ kinh doanh nhỏ tạm nghỉ phần lớn không phải do chính sách thuế thay đổi mà do tâm lý lo ngại, hiểu nhầm và áp lực thị trường.
Theo đó, việc chuyển từ thuế khoán sang tính thuế theo doanh thu mở ra nhiều cơ hội cho hộ kinh doanh, chẳng hạn như cơ hội tiếp cận vốn tín dụng từ hệ thống ngân hàng. Ngoài ra, chuyên gia cũng cho rằng, cần tăng cường việc hỗ trợ kịp thời, lộ trình chuyển tiếp phù hợp để hình thành thói quen sử dụng hóa đơn cho cả người bán lẫn người mua.
Thống kê của lực lượng quản lý thị trường cho thấy, trong 5 tháng đầu năm 2025, tại Hà Nội đã phát hiện hơn 1.200 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ. Trong số này, nhiều vụ việc có tổ chức, quy mô lớn, sử dụng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử để tiêu thụ hàng hóa, gây thiệt hại nghiêm trọng không chỉ cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tài chính và niềm tin của người tiêu dùng.
Cuộc chiến chống hàng giả là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Ngoài nỗ lực kiểm tra, xử lý từ phía lực lượng chức năng, các doanh nghiệp cần chủ động đầu tư công nghệ chống giả, bảo vệ uy tín thương hiệu. Song song đó, việc nâng cao nhận thức người tiêu dùng thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục cũng đóng vai trò quan trọng.