Cần tiếp tục khẳng định quan điểm coi Tòa án và xét xử là trọng tâm

GS.TSKH Đào Trí Úc, nguyên Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Luật học nêu rõ nội dung trên khi góp ý vào Dự thảo Văn kiện Đại hội đảng lần thứ XIII.

GS.TSKH Đào Trí Úc cho rằng, về định hướng và nội dung cải cách tư pháp trong dự thảo Báo cáo chính trị và các văn kiện khác: Về ưu điểm, các văn kiện đã nhắc lại những quan điểm và tư tưởng chủ đạo của chiến lược cải cách tư pháp cho thấy rằng, việc dự thảo Báo cáo chính trị vẫn duy trì nội dung tiếp tục xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, công bằng, nghiêm minh, liêm chính. Hoạt động tư pháp phải có trọng trách bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân... là đúng đắn. Ở đây, những tố chất cơ bản cần có của nền tư pháp Việt Nam vẫn tiếp tục là những tố chất nền tảng. Dự thảo nhấn mạnh một tố chất rất quan trọng của các cơ quan tư pháp là uy tín của các cơ quan đó. Đây cũng là sự tiếp tục phát triển yêu cầu mà Chiến lược cải cách tư pháp đã đặt ra: “Các cơ quan tư pháp phải thật sự là chỗ dựa của nhân dân trong việc bảo vệ công lý, quyền con người” rất là lôgíc khi “chỗ dựa” đó được xác định trên cơ sở “uy tín” đối với nhân dân và xã hội.

Tại dự thảo “Báo cáo tổng kết thi hành chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng chiến lược mới" cũng đề cập đến việc xây dựng các thiết chế tư pháp hiện đại, trong sạch, hiệu lực, hiệu quả, dân chủ, nghiêm minh, dễ tiếp cận, bảo vệ pháp luật, công lý; tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân và doanh nghiệp...

Theo GS.TSKH Đào Trí Úc, Đại hội XIII của Đảng cần tiếp tục khẳng định quan điểm đã được lý luận và thực tiễn kiểm nghiệm coi Tòa án là trọng tâm và xét xử là hoạt động trọng tâm. Hiến pháp năm 2013 đã giao nhiệm vụ bảo vệ công lý cho TAND, chắc chắn rằng việc đó dựa trên cơ sở xác định TAND là thiết chế thực hiện quyền tư pháp mà không phải là các thiết chế khác. Cần có riêng một vài mệnh đề để nói về TAND, với nhận thức ngày càng được củng cố và nhất trí cao trong xã hội về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của TAND trong tiến trình hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. 

Cần bảo đảm sự tham gia của nhân dân vào hoạt động xét xử trên cơ sở cải cách một cách căn bản chế định Hội thẩm nhân dân. Xây dựng đội ngũ Thẩm phán ngày càng chuyên nghiệp, trong sạch, liêm chính, vô tư, khách quan, có lương tâm và trách nhiệm nghề nghiệp cao, dũng cảm duy trì và bảo vệ công lý. Thực hiện tốt hai nhiệm vụ này sẽ là những bảo đảm quan trọng cho việc thực hiện công bằng và bảo vệ công lý trong hoạt động xét xử.