Những vụ án tồi tệ nhất trong lịch sử (Phần 7): Cái chết của chính trị gia nổi tiếng nước Anh

Airey Middleton Sheffield Neave (23/1/1916 - 30/3/1979), tại thành phố Abingdon. Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống hành nghề luật sư. Sau khi tốt nghiệp Trường trung học Eton, Neave theo học ngành Luật tại Đại học Oxford, khi Chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ, Neave được tình báo quân đội Anh tuyển dụng.

Tháng 5/1940 khi đang thi hành nhiệm vụ tại mặt trận Pas de Calais, miền Bắc nước Pháp, Neave bị mật vụ Gestapo của Đức Quốc xã bắt giữ rồi đem giam giữ tại Trại tù Stalag ở Balan.

Airey Middleton Sheffield Neave vị chính trị gia nổi tiếng nước Anh

Tháng 4/1941, sau một lần đào tẩu không thành, ông trốn thoát thành công lần thứ 2 vào tháng 1/1942. Sau đó, ông tìm cách quay về Anh, tiếp tục làm việc cho Tình báo Quân đội Anh. Neave được giao nhiệm vụ thẩm vấn nhiều tên trùm Đức Quốc xã bị bắt giữ, chuẩn bị đưa ra xét xử trước Tòa án quốc tế Nuremberg cho đến khi chiến tranh kết thúc.

Năm 1949, ông rời Tình báo Quân đội Anh trở lại với cuộc sống đời thường, hành nghề luật sư rồi được Cơ quan Phản gián Anh (MI-5) tuyển dụng. Với sự hỗ trợ ngầm của MI-5, Neave trở thành đại biểu Quốc hội Anh, thành phố Abingdon vào năm 1950. Đến tháng 6/1953, ông được bầu làm Nghị sĩ Quốc hội thuộc đảng Bảo thủ.

Với tư cách là Nghị sĩ Quốc hội, ông được MI-5 giao nhiệm vụ đánh giá, phân tích xu hướng thân Liên Xô, bài Mỹ của một số nghị sĩ khác thuộc cả hai đảng Bảo thủ và Lao động. Sau đó, ông cùng MI-5 lên kế hoạch cô lập và tìm mọi cách kể cả dùng tiền bạc và gái đẹp, để làm lung lạc ý chí những người này hoặc gài bẫy họ.

Neave đã thành công khi chỉ điểm 3 nghị sĩ có tư tưởng thân Liên Xô cho MI-5, trong thập niên 70. Ông cũng là người tổ chức triển khai điệp vụ "Bộ máy đồng hồ màu cam", nhằm lật đổ chính phủ của đảng Lao động do Harold Wilson làm thủ tướng vì cho rằng, vị thủ tướng này có xu hướng thân Liên Xô.

Năm 1975, Airey Neave là người đứng đầu các hoạt động tranh cử để trở thành lãnh đạo đảng Bảo thủ của bà Margaret Thatcher. Neave được bà Thatcher hứa sẽ trao chiếc ghế Bộ trưởng Ngoại giao, nếu đảng Bảo thủ thắng lợi trong kỳ bầu cử Quốc hội diễn ra vào tháng 4/1979. Tuy nhiên, chỉ hai tuần trước khi diễn ra kỳ bầu cử Quốc hội, Neave đã bị giết hại.

Vào 16h45’ ngày 30/3/1979, khi vừa rời bãi đỗ xe của tòa nhà Quốc hội Anh ở thủ đô London chừng 6 phút, chiếc xe chở ông Airey Neave bỗng phát nổ khiến ông và người lái xe kiêm cận vệ chết ngay tại chỗ. 4 người khách bộ hành cũng bị thương do những mảnh vỡ văng ra từ chiếc xe.

Neave được bà Thatcher hứa sẽ trao chiếc ghế Bộ trưởng Ngoại giao

Theo điều tra của cảnh sát, vụ nổ xảy ra bởi một quả bom tự chế có thiết bị hẹn giờ được gài dưới gầm xe của nghị sĩ Neave để sát hại ông. Đây là một kiểu đánh bom thường do các tổ chức vũ trang đòi độc lập cho Bắc Ailen gây ra. Thế nhưng, không giống các vụ đánh bom khủng bố khác,  nhiều ngày sau vẫn không có tổ chức nào lên tiếng nhận trách nhiệm gây ra vụ đánh bom giết hại nghị sĩ Neave.

Cái chết bất ngờ của Neave tuy khiến bà Margaret Thatcher mất đi một cố vấn đắc lực, nhưng không ngăn cản được đảng Bảo thủ giành thắng lợi trong kỳ bầu cử Quốc hội. Bà Thatcher trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của nước Anh. Sau khi trở thành Thủ tướng, bà Thatcher ra lệnh cho cảnh sát tích cực điều tra vụ đánh bom giết hại nghị sĩ Neave để trừng phạt đích đáng thủ phạm. Cho dù hết sức cố gắng điều tra, nhưng vụ án vẫn không được làm sáng tỏ.

Cho đến năm 1995, vụ đánh bom giết hại Neave mới được làm rõ, nhờ các cuộc điều tra của hai phóng viên Kevin Cahill và Duncan Campbell, của tờ New Statesman. Theo đó, Neave không những làm việc cho MI-5 mà cả cho MI-6 (Cơ quan Tình báo hải ngoại Anh).

Năm 1978, xảy ra vụ mưu sát Tony Benn – Lãnh đạo đảng Lao Động. nhưng kế hoạch không thành. Vụ mưu sát được quy kết do đảng Bảo thủ thực hiện, để ngăn chặn nguy cơ Tony Benn trở thành thủ tướng nếu đảng Lao động chiến thắng trong kỳ bầu cử Quốc hội năm 1979.

Thủ tướng Anh, James Callaghan ra lệnh cho cảnh sát tiến hành điều tra. Đến tháng 9/1978, cảnh sát bắt giữ được thủ phạm, hắn khai tên là Lee Tracy và nhân vật thuê hắn thực hiện vụ mưu sát là Airey Neave.

Để bảo vệ Neave, MI-5 tìm cách làm thay đổi lời khai của Lee Tracy  và bí mật giết hắn ngay trong tù, rồi ngụy tạo thành một vụ thanh toán giữa các tù nhân với nhau. Thế nhưng, để phòng xa và cũng để bịt đầu mối, MI-5 đã tổ chức đánh bom giết hại luôn Neave vào ngày 30/3/1979.

Cũng theo điều tra của Kevin Cahill và Duncan Campbell, ngoài lý do trên, còn 1 lý do nữa khiến Neave bị MI-5 sát hại. Đó là, Neave nắm bắt được một số vụ việc liên quan đến tệ nạn tham nhũng trong nội bộ MI-5. Trong một lần trò chuyện với Neave vào năm 1979, Cahill cho biết, Neave cho rằng, cần phải thay đổi và cải tổ lại bộ máy của MI-5 vì cơ quan tình báo này đang bị nạn tham nhũng phá hoại từ bên trong.

Theo đó, Neave còn tiết lộ, đã có âm mưu giết hại Christopher Syke - một lãnh đạo của MI-5, do ông này chủ trương phải làm trong sạch nội bộ MI-5. Trái lại, Syke thoát chết trong một vụ đánh bom còn Neave lại trở thành nạn nhân của vụ đánh bom trong chính chiếc xe của mình.