TAND các cấp cần nghiêm túc triển khai thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm 2018

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại Hội nghị

Năm 2017 đã có sự đột phá

Phát biểu kết luận Hội nghị Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình nhìn nhận, năm 2017 trong bối cảnh tình hình tội phạm có những diễn biến phức tạp, các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính có xu hướng gia tăng, làm cho số lượng các loại vụ việc mà Tòa án phải thụ lý, giải quyết tăng hơn nhiều so với năm 2016. Điều kiện đảm bảo cho hoạt động của các Tòa án như số lượng cán bộ, Thẩm phán, kinh phí hoạt động lại chưa đáp ứng được so với yêu cầu, tuy nhiên, công tác Tòa án đã có nhiều giải pháp đột phá, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó.

Trong đó đáng chú ý là 10 sự kiện ấn tượng mà Tòa án đã làm được trong năm qua, tạo dấu ấn lịch sử và được xã hội ghi nhận. Đó là: Công khai bản án trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án. Đến nay đã có gần 50.000 bản án đã được công khai với hạng triệu lượt người truy cập; Lần đầu tiên chúng ta tổ chức được Hội nghị Tòa án 4 cấp và đã đề ra 14 giải pháp nhằm nâng cao chất lượng xét xử; Xây dựng và đưa vào phát sóng thường kỳ Chương trình truyền hình TAND; Hoàn thành lắp đặt và đưa vào hoạt động thường xuyên truyền hình trực tuyến; Ban hành và bắt đầu từ 1/1/2018 triển khai mô hình phòng xét xử thân thiện; Các phiên tòa về tham nhũng, và kinh tế được đưa ra xét xử nhanh chóng, nghiêm minh được dư luận đồng tình và đánh giá cao; Đổi mới về trang phục xét xử của Thẩm phán, đã giới thiệu được hình ảnh mới của Hội đồng xét xử; Khai trương trang điện tử về án lệ; Ban hành Quyết định 120 nhằm nâng cao trách nhiệm của Thẩm phán trong thực thi công vụ; Tổ chức thành công các hoạt động từ thiện mà đỉnh cao là Chương trình biển đảo quê hương do Báo Công lý chủ công thực hiện trong dịp 13/9/2017 được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác Tòa án vẫn còn những hạn chế, thiếu sót đã được đề cập trong báo cáo công tác. Các hạn chế, thiếu sót có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Song, chúng ta phải thẳng thắn nhìn nhận và đề ra các giải pháp để vượt qua khó khăn, khắc phục những tồn tại chủ quan nhằm thực hiện tốt hơn nhiệm vụ trong thời gian tới.

Chánh án nhấn mạnh, TAND các cấp cần lưu ý đến 5 vấn đề mà Chủ tịch nước đã phát biểu tại hội nghị để thực hiện nhiệm vụ trong năm 2018.

Bên cạnh đó, cần lưu ý một số chủ trương lớn, quan trọng mà Ban cán sự Đảng, lãnh đạo TANDTC sẽ tập trung triển khai trong năm 2018, đó là: Tổ chức hội nghị toàn quốc về công tác cán bộ; Triển khai một số quy định mới về trang phục, phòng xét xử; Tổng kết, báo cáo UBTVQH xem xét dừng tổ chức phiên tòa xét xử lưu động; Đảm bảo thực hiện thống nhất mô hình phòng xét xử mới; Tiến hành thi các chức danh lãnh đạo quản lý; Đề xuất UBTVQH xét tăng biên chế Thẩm phán; Thảo luận thông qua Bộ quy tắc đạo đức người Thẩm phán…

Những nhiệm vụ trọng tâm năm 2018

Theo Chánh án, xác định nhiệm vụ chính trị quan trọng của Tòa án là làm tốt công tác xét xử các loại vụ án, nên trong năm 2017, TANDTC đã tổ chức Hội nghị Chánh án Tòa án 4 cấp để thảo luận các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác xét xử và tại hội nghị này đã đề ra 14 giải pháp cần tập trung thực hiện trong thời gian tới. Vì vậy, để thực hiện tốt những giải pháp này, yêu cầu TAND các cấp thực hiện tốt các giải pháp đã đề ra.

Đối với giải pháp “Tăng cường công tác đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật”, Chánh án yêu cầu TANDTC cần rà soát để sửa đổi bổ sung và ban hành các văn bản hướng dẫn áp dụng thống pháp luật về các vấn đề được phân công và các vấn đề vướng mắc từ thực tiễn xét xử, tập trung vào việc hướng dẫn áp dụng thống nhất các quy định của BLHS, BLDS và các Luật về tố tụng. Đẩy mạnh công tác lựa chọn, công bố án lệ. Cùng với đó là nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tổng kết thực tiễn xét xử; tiếp tục nghiên cứu ban hành các Giải đáp vướng mắc, công văn trao đổi nghiệp vụ trong thực tiễn xét xử. Còn các Tòa án khác cần quán triệt, nâng cao nhận thức cho cán bộ, Thẩm phán về tầm quan trọng của các văn bản hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật. Tổ chức hội nghị tập huấn, quán triệt các văn bản quy phạm pháp luật và án lệ mới ban hành, thường xuyên thông tin những văn bản hướng dẫn mới trong các cuộc họp giao ban. Kịp thời báo cáo TANDTC về những vướng mắc trong thực tiễn xét xử, đồng thời đề xuất phương án hướng dẫn (nếu có), phát hiện trao đổi về những vấn đề chưa chính xác trong các văn bản hướng dẫn. Đẩy mạnh công tác rà soát, đề xuất các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án là nguồn để phát triển thành án lệ.

Toàn cảnh Hội nghị trực tuyến triển khai công tác Tòa án năm 2018

Về giải pháp “Đổi mới tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp”, yêu cầu TANDTC tiếp tục triển khai thực hiện theo đúng các quy định mới về tổ chức phiên tòa của các đạo luật về tố tụng, bảo đảm đáp ứng yêu cầu về CCTP. Cùng với đó, xây dựng các tiêu chí, yêu cầu cụ thể của phiên tòa theo tinh thần này… Các Tòa án khác cần quán triệt triển khai thi hành nghiêm túc Thông tư số 0/2017/TT-TANDTC và Thông tư 02/2017/TT-TANDTC. Rà soát, bố trí chuẩn bị thực hiện các quy định mới về tổ chức phiên tòa bảo đảm đúng quy định. Với những Tòa án chưa có kinh phí tổ chức phòng xử án theo quy định mới thì tận dụng những trang thiết bị, cơ sở vật chất hiện có để bố trí phòng xử án cho phù hợp. Chỉ đạo các Thẩm phán thực hiện đúng theo yêu cầu của việc tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp; thường xuyên tổ chức các phiên họp tổng kết, trao đổi, rút kinh nghiệm vè việc tổ chức phiên tòa, nhất là kỹ năng điều hành tranh tụng… Yêu cầu các Thẩm phán cần nâng cao bản lĩnh nghề nghiệp, thực hiện đầy đủ quyền tố tụng của mình trong việc yêu cầu điều tra bổ sung; thực hiện nguyên tắc suy đoán vô tội...

Liên quan giải pháp “Nâng cao chất lượng bản án, quyết định của Tòa án”, TANDTC cần ban hành các mẫu bản án, quyết định về hình sự, tiếp tục hoàn thiện các mẫu bản án, quyết định dân sự, hàn chính. Nghiên cứu ban hành câc bản án, quyết định mẫu về hình sự, dân sự, hành chính; Nghiên cứu xây dựng các giáo trình đào tạo chuyên sâu về kỹ năng viết từng loại bản án, quyết định. Tiếp tục tổ chức các hội nghị tập huấn về kỹ năng viết bản án, quyết định cho Thẩm phán và các chức danh tư pháp, trong đó tập trung vào những hướng dẫn mới về bản án, quyết định... Nghiên cứu xây dựng “Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng của bán án, quyết định của Tòa án”; xây dựng tiêu chí thi đua khen thưởng đối với các Thẩm phán có những bản án, quyết định có tính chuẩn mực. Còn các Tòa án khác cần tổ chức quán triệt nhằm thực hiện đúng các hướng dẫn về mẫu bản án, quyết định; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của Thẩm phán đối với chất lượng của bản án, quyết định được ban hành. Định kỳ tổ chức các hội nghị tập huấn về viết bản án cho các Thẩm phán thuộc quyền quản lý; tổ chức họp chuyên đề hoặc kết hợp trong nội dun giao ban để tổng kết, rút kinh nghiệm đối với những sai sót trong việc viết bản án, quyết định của Thẩm phán.

Việc “Công khai bản án, quyết định của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử TAND” theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình là giải pháp mà TANDTC mới triển khai thực hiện và được dư luận đánh giá cao. Giải pháp này nhằm nâng cao năng lực, trách nhiệm của các Thẩm phán, tăng tính thống nhất trong việc áp dụng pháp luật cũng như tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát hoạt động xét xử của Tòa án. Vậy nên, thời gian tới TANDTC sẽ tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất cho các Tòa án thực hiện việc công bố bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án; hướng dẫn kịp thời những vướng mắc của Thẩm phán về việc công bố bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử. Còn các Tòa án khác, cần tổ chức giám sát việc thực hiện đúng hướng dẫn về công bố bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án, trên Cổng thông tin điện tử TAND. Thường xuyên cập nhật kết quả đánh giá của dư luận, qua đó làm cơ sở để đánh giá kết quả, mức độ hoàn thành công tác của từng Thẩm phán…

Giải pháp “Nâng cao hiệu quả công tác hòa giải trong giải quyết các vụ dân sự” cũng rất quan trọng. Để thực hiện giải pháp này, TANDTC đã ban hành Chỉ thị về việc tăng cường hiệu quả của công tác hòa giải tại TAND. Nghiên cứu xây dựng quy trình, kỹ năng hòa giải tranh chấp dân sự và  tập huấn chuyên sâu về kỹ năng hòa giải đối với từng loại án. Đồng thời, tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị để xây dựng phòng chuyên dụng cho công tác hòa giải…nghiên cứu hoàn thiện tiêu chí thi đua, khen thưởng với Thẩm phán có nhiều vụ hòa giải thành. Đối với các Tòa án khác cần tổ chức quán triệt nhằm thực hiện đúng các quy định hướng dẫn về thủ tục hòa giải của BLTTDS 2015; nâng cao nhận thức trách nhiệm của Thẩm phán trong công tác hòa giải. Tổ chức phiên tòa mẫu để học tập, trao đổi, rút kinh nghiệm.

Về giải pháp “Tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm”, Chánh án Nguyễn Hoà Bình lưu ý: TANDTC theo dõi việc triển khai thực hiện chủ trương này tại các Tòa án, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện. Các Tòa án khác, thực hiện nghiêm túc việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm theo đúng hướng dẫn; chú trọng việc phối hợp với VKS cùng cấp trong quá trình triển khai thực hiện. Phải xác định tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm là một trong các tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của mỗi Thẩm phán….

Đối với giải pháp “Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan có liên quan trong quá trình giải quyết các loại vụ án”, TANDTC phối hợp với các cơ quan tư pháp Trung ương, Chính phủ, Bộ Tư pháp để chỉ đạo cơ quan chức năng theo ngành dọc tăng cường hơn nữa công tác phối hợp với Tòa án trong quá trình giải quyết các vụ án. Các Tòa án khác phải tuân thủ nghiêm túc việc thực hiện chi thị 15-CT/TW trong quá trình giải quyết các loại vụ án. Với những vụ án lớn, trọng điểm, phức tạp cần chủ động phân công Thẩm phán sớm tiếp cận hồ sơ vụ án để nắm chắc tình tiết, nội dung… 

Ngoài ra, Chánh án cũng nhấn mạnh đến những giải pháp như: Tăng cường công tác kiểm tra, giám đốc việc xét xử; Nâng cao chất lượng Thẩm phán, Thẩm tra viên và Thư ký Tòa án: Tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu; Đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện làm việc cho các Tòa án; Làm tốt công tác thi đua khen thưởng, cần đổi mới thực chất và hướng đến người lao động làm sao để họ được thưởng, được khen chính xác; Tăng cường ứng cụng CNTT trong hoạt động Tòa án; Đổi mới thủ tục hành chính tư pháp tại Tòa án…

Cuối cùng Chánh án Nguyễn Hoà Bình lưu ý, nhiệm vụ đặt ra cho các Tòa án trong năm 2018 là rất nặng nề và có nhiều vấn đề cần phải tập trung giải quyết trong thời gian tới, đòi hỏi TAND các cấp cần có quyết tâm cao và đề ra những giải pháp thật sự hiệu quả trong quá trình thực hiện. Chánh án tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội và sự quan tâm của Nhà nước, với tinh thần đoàn kết nhất trí và sự nỗ lực, cố gắng của toàn thể cán bộ, Thẩm phán, công chức, viên chức, người lao động, TAND các cấp sẽ hoàn thành tốt các nhiệm vụ trọng tâm công tác đề ra.