Phú Yên: “Xẻ thịt” đất của dân làm dự án, chính quyền bỏ ngỏ trách nhiệm

Bản án có hiệu lực 3 năm không thi hành

Theo trình bày của người dân, khi Tiểu dự án 3 (đoạn từ KCN Hòa Hiệp 1 đến phía Bắc cầu Đà Nông thuộc dự án hạ tầng đô thị Nam TP Tuy Hòa – Vũng Rô) đi qua, hàng ngàn mét vuông đất của họ bỗng mất trắng. Đáng nói, trong số đó có hộ thắng kiện, bản án có hiệu lực pháp luật nhưng mãi 3 năm chính quyền vẫn không xử lý.

Trao đổi với PV Báo Công lý, bà Võ Thị Diềm (90 tuổi, trú Khu phố Phú Thọ 1, TT Hòa Hiệp Trung, Đông Hòa) cho biết: Năm 2011 UBND tỉnh Phú Yên triển khai dự án, giao UBND huyện Đông Hòa thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Hộ của bà bị chính quyền thu 4.541m2 đất (thửa số 130 và 160 thuộc tờ bản đồ số 19-A) để làm dự án. Đến năm 2016, gia đình bà Diềm vẫn không nhận được bất kể khoản bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nào.

Người dân “mất đất” trình bày sự việc với PV Báo Công lý.

Quá bức xúc khi đất bị mất trắng, bà Diềm đã ủy quyền cho ông Lê Đức Hiên (con bà Diềm) khởi kiện UBND huyện Đông Hòa “Yêu cầu bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi thu hồi đất thực hiện Tiểu dự án 3”. Bản án sơ thẩm số 01/2016/HC-ST ngày 26/2/2016, TAND huyện Đông Hòa tuyên xử: “Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Diềm… Buộc UBND huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên phải lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất và ban hành quyết định thu hồi đất thực hiện Tiểu dự án 3; đối với diện tích 4.541m2 thuộc tờ bản đồ 19-A, thửa đất số 130, 160 cho hộ gia đình bà Diềm theo đúng quy định của pháp Luật Đất đai hiện hành”.

UBND huyện Đông Hòa kháng cáo cho rằng đất này do UBND TT Hòa Hiệp Trung quản lý. Nghịch lý ở chỗ, tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện theo ủy quyền của UBND TT Hòa Hiệp Trung lại xác nhận phần đất đang khởi kiện là của bà Diềm khai hoang từ năm 1972, sử dụng đất canh tác ổn định và không có tranh chấp. Đồng thời, các hộ dân liền kề đất của bà Diềm cũng xác nhận trùng khớp với đại diện theo ủy quyền của UBND TT Hòa Hiệp Trung.

Bản án số 02/2016/HC-PT ngày 2/6/2016 TAND tỉnh Phú Yên tuyên xử không chấp nhận kháng cáo của UBND huyện Đông Hòa, giữ nguyên Bản án sơ thẩm. Bản án phúc thẩm có hiệu lực, gia đình bà Diềm thường xuyên gửi đơn yêu cầu UBND huyện Đông Hòa thực thi bản án, tuy nhiên yêu cầu của gia đình bà vẫn chưa được giải quyết.

Đáng nói, bản án phúc thẩm có hiệu lực gần 3 năm, bất ngờ UBND huyện Đông Hòa ra 2 quyết định thu hồi đất (Quyết định số 1030a/QĐ-UBND; 1031a/QĐ-UBND cùng ngày 20/3/2019) và kèm theo bảng kê bồi thường, hỗ trợ chưa tới 5 triệu đồng(!?).

Đất hộ bà Diềm (dấu tròn đỏ) đã làm xong dự án đường nhưng vẫn chưa nhận bồi thường.

Thực tế hiện nay, con đường huyết mạch thông thương đô thị hình thành, người dân huyện Đông Hòa phấn khởi bao nhiêu thì nỗi lòng bà Diềm lại nặng trĩu bấy nhiêu trước cách làm của UBND huyện Đông Hòa.

Cách giải quyết đầy khó hiểu của huyện Đông Hòa

Cùng cảnh ngộ về Tiểu dự án 3, gia đình 7 chị em họ Trà, đại diện là bà Trà Thị Minh Nam (SN 1955, trú Khu phố Phú Thọ I, TT Hòa Hiệp Trung, Đông Hòa) cho biết, UBND huyện đã thu hồi 3.000m2 đất phục vụ dự án, trong đó lấy 1.790m2 làm khu tái định cư.

Đất đã thu hồi từ năm 2011, đến năm 2018 gia đình bà vẫn chưa được giải quyết các chế độ chính sách theo quy định nên chị em bà Nam gửi đơn khởi kiện UBND tỉnh Phú Yên, UBND huyện Đông Hòa và Chủ tịch UBND huyện Đông Hòa về các quyết định thu hồi, bồi thường, hỗ trợ về đất đai.

Trước khi Tòa án đưa ra xét xử, bất ngờ phía bị kiện ra Công văn số 5958/UBND ngày 29/10/2018 gửi TAND tỉnh Phú Yên thể hiện UBND huyện Đông Hòa đang thu hồi, hủy các quyết định liên quan đến vụ khởi kiện này. Sau đó, TAND tỉnh Phú Yên ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính.

Chị em nhà bà Nam xót xa nhìn đất của mình đang bỏ hoang.

Bà Nam cho biết: “Đã 8 năm ôm đơn đi khiếu nại, khiếu kiện làm mất nhiều thời gian, hao tổn sức khỏe, suy sụp về tinh thần. Khi UBND huyện hủy các quyết định, dẫn đến TAND tỉnh đình chỉ vụ án, đến nay đã 10 tháng trôi qua cùng nhiều lá đơn khẩn cấp từ chúng tôi nhưng chính quyền vẫn im lặng. Phần đất Nhà nước đã làm xong đường, yêu cầu sớm bồi thường theo quy định cho gia đình tôi phần đất 1.130m2, nếu chậm trễ chúng tôi sẽ rào đoạn đường này và ngăn cản lưu thông. Còn phần đất Nhà nước chưa sử dụng, chúng tôi lấy lại để sử dụng tránh lãng phí”. 

Cũng liên quan đến việc đề bù, hộ ông Lê Văn Tại (trú Khu phố Phú Thọ 1, TT Hòa Hiệp Trung, Đông Hòa) lại gặp cảnh tréo ngoe. Ông Tại trình bày, cha ông để lại 770m2 đất rừng phi lao (do UBND huyện Tuy Hòa cũ cấp năm 1995) và 300m2 đất khai hoang, khi có chủ trương giao đất cho chính quyền thực hiện Tiểu dự án 3, gia đình ông đồng lòng thực hiện.

Con đường đi qua dự án đã xong từ lâu, đến nay (tháng 8/2019) ông chưa nhận bất kỳ khoản bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nào liên quan. Đau lòng hơn, vào ngày 12/8/2019, UBND TT Hòa Hiệp Trung trả lời phần đất 300m2 đất của ông được đền bù đất, nhà cửa, vật kiến trúc, cây cối, hoa màu cho ông Phạm Ngọc Mỹ với lý do ông Mỹ xây dựng nhà ở ổn định trên phần đất này(?!).

Ông Tại cho rằng, phần đất 300m2 giáp cận gồm hướng Bắc giáp đất ông Phạm Ngọc Xiêm; phía Nam giáp đất ông Trần Chốt; phía Đông giáp con đường và phía Tây giáp đất lầm nghiệp 770m2 của gia đình ông Tại. “Từ xưa đến nay, nền đất 300m2 đó không có nền móng nhà và không xây dựng bất kể công trình nào. Nhà tôi cũng không bao giờ sang nhượng cho ai, vậy làm sao có chuyện ông Mỹ đã xây nhà ở ổn định và bồi thường cho ông này. Không biết chính quyền cố ý bồi thường, hỗ trợ nhầm hay vô tình ghi nhầm khiến sự thật trở nên cay đắng như vậy?”, ông Tại nghẹn ngào.

Nền đất còn “trống trơ” nhưng chính quyền xác nhận ông Mỹ làm nhà ở ổn định để từ chối đền bù cho ông Tại.

Qua nhiều lá đơn kêu cứu, người dân vùng dự án cho biết có 32 hộ giống tình trạng, hiện trạng đất nhưng chỉ có 5 hộ được chính quyền ưu ái đền bù, cấp đất tái định cư vào năm 2012. Điển hình 5 hộ gồm ông Trần Khang, Trần Mỹ, Trà Trọng Sự, Lê Đức Viễn và Phạm Ngọc Mỹ. Mặc dù các hộ dân đồng loạt gửi đơn khiếu nại, khiếu kiện nhưng tất cả đều chìm trong im lặng một cách khó hiểu.

Có thể thấy đằng sau tình trạng chậm đền bù hoặc đền bù... nhầm nói trên cho thấy chính quyền sở tại chưa làm hết trách nhiệm đối với người dân. Để cuộc sống người dân được ổn định, quyền lợi của họ được đảm bảo, đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền cần sớm rà soát, giải quyết dứt điểm.

Báo Công lý sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.