Ngày 30/5, đại diện Viện Kiểm sát đã đối đáp lại phần bào chữa các luật sư, bị cáo và đưa ra nhiều luận cứ để bảo vệ quan điểm truy tố. Trên cơ sở đó, đại diện Viện Kiểm sát khẳng định đã truy tố đúng người, đúng tội.
Đối với hành vi kinh doanh trái phép của bị cáo Nguyễn Đức Kiên, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng, theo Điều 9 của Luật Doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải kinh doanh theo đúng ngành nghề đăng ký. Khi không có mã ngành nghề thì vẫn phải đăng ký kinh doanh. Việc bổ sung ngành nghề là của các cơ quan chức năng.
Đối với việc bị cáo Kiên cho rằng không kinh doanh vàng mà chỉ kinh doanh giá vàng. Phiếu lệnh ủy thác đều có chữ ký của ông Lê Quang Trung (Tổng Giám đốc Công ty Thiên Nam). Kiên chỉ nhận trách nhiệm là giúp ông Lê Quang Trung đưa lệnh này đến Ngân hàng ACB. Các văn bản pháp lý để Công ty Thiên Nam đầu tư vàng không trái pháp luật vì giấy phép của Công ty Thiên Nam là có mua bán hàng hóa, trong đó có vàng.
Về việc này, Viện Kiểm sát đưa ra ý kiến: Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Công ty Thiên Nam kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài, ACB là trung gian, Thiên Nam không được Ngân hàng Nhà nước cấp phép kinh doanh vàng trên tài khoản nước ngoài. Điều này được quy định tại Điều 2,3,4, Quyết định 03, ngày 8/1/2006 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Vì vậy, có đủ căn cứ kết luận hành vi kinh doanh vàng trên tài khoản của bị cáo Kiên là kinh doanh trái phép.
Đại diện Viện Kiểm sát đối đáp lại phần tranh luận của luật sư và bị cáo
Đối với tội trốn thuế, Viện Kiểm sát cho rằng: Công ty B&B không được kinh doanh vàng theo giấy phép. Nguyễn Thúy Hương là cá nhân, không được đăng ký kinh doanh vàng trên tài khoản nước ngoài. Hương cũng không đăng ký kinh doanh vàng theo quy định của Nhà nước. Hương không giao dịch gì với ACB nhưng lại được hưởng 99% lợi nhuận (B&B được hưởng 1% lợi nhuận của hợp đồng ủy thác). Công ty B&B xác định kết quả ủy thác đầu tư của Hương thu được lợi nhuận hơn 68 tỷ đồng. Công ty B&B đã không kê khai nộp thuế cho Hương mà chuyển luôn tiền lợi nhuận cho Hương, sau đó Hương lại chuyển số tiền đó cho Kiên. Điều này vi phạm quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Năm 2009 và 2010, Công ty B&B đã kê khai nộp thuế nhưng không kê khai số thuế trên kinh doanh vàng phát sinh. Giám định của Bộ Tài chính kết luận về hợp đồng kinh doanh vàng này với số thuế trên 25 tỷ đồng. Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo vợ là bà Đặng Ngọc Lan ký hợp đồng ủy thác với Nguyễn Thúy Hương (hợp đồng không hợp pháp) để trốn thuế 25 tỷ đồng.
Theo Viện Kiểm sát, có đủ cơ sở kết luận bị cáo Kiên đã chỉ đạo vợ là Đặng Ngọc Lan ký hợp đồng ủy thác đầu tư tài chính với em gái Kiên để chuyển lợi nhuận của B&B sang cho Hương, sau đó Hương chuyển lại số tiền cho Kiên. Do đó, Viện Kiểm sát xác định hành vi của Kiên đã phạm vào tội trốn thuế.
Đối với tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", đại diện Viện Kiểm sát viện dẫn: Tại tòa, đại diện Công ty TNHH một thành viên Thép Hòa Phát vẫn khẳng định khi đàm phán mua cổ phần chỉ đàm phán về giá cả, không biết 20 triệu cổ phiếu đã bị thế chấp. Bên cạnh đó, khi ký hợp đồng mua 20 triệu cổ phiếu, bên ông Kiên cam kết tính hợp pháp của 20 triệu cổ phiếu nên đã chuyển hợp đồng ký, đóng dấu.
Viện Kiểm sát cho rằng, việc ký hợp đồng đồng nghĩa với việc 20 triệu cổ phiếu đã được giải chấp. Nội dung hợp đồng này không đúng sự thật vì cổ phiếu đang bị phong tỏa. Cho nên việc truy tố các bị cáo theo tội lừa đảo là có căn cứ.
Bảo vệ quan điểm truy tố các bị cáo tội cố ý làm trái, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng: ACB đã không làm đúng trách nhiệm của mình. Quá trình gửi tiền của ACB là không đúng quy định và bị Huyền Như chiếm đoạt. Đó là mối quan hệ biện chứng nhân quả, việc truy tố hành vi này là có căn cứ. Viện Kiểm sát khẳng định, vụ Huyền Như được xem xét xử lý ở vụ án khác nên không đề cập đến việc ai phải trả lại số tiền này, chỉ khẳng định hậu quả số tiền bị chiếm đoạt.
Đối đáp lại Viện Kiểm sát về tội kinh doanh trái phép, bị cáo Kiên thắc mắc: Đối với 5 công ty, trong đó có những công ty Kiên góp vốn, bị quy kết kinh doanh trái pháp luật, nhưng tại sao chỉ mỗi Kiên bị cho là phạm tội. Điều đó chứng minh bị cáo đang bị phân biệt đối xử.
Đối với hành vi kinh doanh vàng trái phép, Viện Kiểm sát đã không nêu đầy đủ ý kiến Kiên đã đưa ra, trong đó có văn bản quan trọng là phụ lục ông Trung ký với Ngân hàng ACB, trong đó có quy trình ông Lê Quang Trung (Tổng Giám đốc Công ty Thiên Nam) đặt lệnh kinh doanh vàng theo văn bản. Kiên cho rằng việc Viện Kiểm sát áp đặt Kiên về tội danh này là không đúng pháp luật.
Đối với hoạt động ủy thác, Kiên cho rằng, hoạt động này là đúng pháp luật so với một số văn bản của Ngân hàng Nhà nước. Nếu có phát sinh trong ủy thác thì ngân hàng phải xin phép sau khi có ý kiến của Ngân hàng Nhà nước. Vì thế, Kiên khẳng định, Nghị quyết của thường trực Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB ngày 22/3/2010 là quyết định không trái pháp luật.
Về hành vi cố ý làm trái, Kiên cho rằng phải được chứng minh bằng hậu quả. Bị cáo Kiên viện dẫn theo điều lệ Ngân hàng ACB cho rằng, Hội đồng quản trị không phải chịu trách nhiệm về thiệt hại của ACB. Việc tính thiệt hại của ACB phải thông qua đại hội cổ đông ACB. Tính đến nay đại hội cổ đông ACB chưa tiến hành họp nên không thể tính thiệt hại.
Sáng 2/6 sẽ tiếp tục phiên xử, HĐXX sẽ dành thời gian cho các bị cáo nói lời sau cùng trước tòa.
PV