Một người dân thắng kiện UBND TP.Pleiku

Hành trình đòi bồi thường đầy “gian khổ”

Tháng 5/2012, bà Vũ Thị Hòa, địa chỉ tại 146 Cách Mạng Tháng Tám, TP.Pleiku, tỉnh Gia Lai làm đơn tố cáo ông Nguyễn Cẩm - Phó Giám đốc Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất Pleiku lợi dụng chức vụ, quyền hạn, thông đồng với ông Hải (người được ông Cẩm xác nhận để chuyển nhượng lô đất của bà Hòa) nhằm mục đích tẩu tán tài sản gây thiệt hại cho gia đình bà.

Đến ngày 20/11/2012, UBND TP.Pleiku đã có kết luận nội dung tố cáo số 1755/KL-UBND, xác định rõ: Việc Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thành phố xác nhận đăng ký cho ông Hải nhận chuyển nhượng lô đất theo giấy CNQSDĐ số AC 743396 khi đang tồn tại Quyết định số 42/2010/QĐ-BPKCTT của TAND TP.Pleiku là hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ theo Điều 19 của BLTTDS.

Ngày 10/10/2013, bà Vũ Thị Hòa làm đơn yêu cầu UBND TP.Pleiku bồi thường theo luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước, nhưng UBND TP.Pleiku im lặng không giải quyết đơn yêu cầu bồi thường của bà Hòa theo quy định pháp luật, mặc dù bà Hòa đã khiếu nại đến người có thẩm quyền rất nhiều lần.

Trụ sở UBND TP.Pleiku

Ngày 28/02/2014, bà Hòa khởi kiện yêu cầu Tòa án TP.Pleiku buộc UBND TP.Pleiku bồi thường gần 2 tỉ đồng. Tòa án tiến hành thụ lý vụ án, nhưng ngày 21/3/2014, Tòa án ra Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự số 20/2014/QĐST-DS với Lý do: Cơ quan có trách nhiệm bồi thường chưa tổ chức thương lượng với người bị thiệt hại nên chưa đủ điều kiện khởi kiện.

Ngày 03/04/2014 và ngày 10/06/2014, bà Hòa đã 2 lần khiếu nại UBND TP.Pleiku về việc không thụ lý đơn.., không tổ chức thương lượng để giải quyết đơn yêu cầu bồi thường của bà theo đúng quy định pháp luật, nhưng đơn vị này vẫn im lặng, ngâm đơn khiếu nại của bà và không giải quyết khiếu nại theo quy định của luật khiếu nại..., không tổ chức thương lượng và cũng không có bất cứ một động thái nào giải quyết vụ việc yêu cầu bồi thường của gia đình bà.

Vì vậy, ngày 10/3/2015, bà Hòa tiếp tục khởi kiện Hành vi hành chính đối với UBND TP.Pleiku. Yêu cầu Tòa án giải quyết, buộc cơ quan này phải có trách nhiệm tổ chức thương lượng và giải quyết đơn yêu cầu bồi thường của bà theo đúng quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường của nhà nước trong hoạt động quản lý hành chính.

UBND TP.Pleiku luôn vắng mặt trong các phiên tòa

Vụ án hành chính của bà Hòa nếu tính từ khi tòa thụ lý ngày 26/3/2015 đến ngày tòa án xét xử sơ thẩm là 39 tháng (hơn 3 năm); Trong quá trình tố tụng, Tòa án đã 3 lần ban hành Quyết định đưa vụ án ra xét xử, nhưng UBND TP.Pleiku đều trốn tránh, không tham gia phiên tòa. Điều này dẫn đến việc kéo dài thời gian giải quyết án.

Biết không thể kéo dài thêm, trước lúc phiên tòa sơ thẩm quyết định đưa vụ án ra xét xử lần 3 thì UBND Pleiku lại ra giấy mời số 99/GM-UBND ngày 11/6/2018 mời bà Hòa 14h30 ngày 13/6/2018 đến UBND thành phố Pleiku để tổ chức việc thương lượng bồi thường nên Tòa án Pleiku căn cứ vào giấy mời này để ra bản án bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Hòa.

Phần cuối bản án Hành chính phúc thẩm.

Cũng trong thời gian này, Sở Tư pháp tỉnh Gia Lai được UBND tỉnh giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng để tham gia giải quyết dứt điểm việc yêu cầu bồi thường. Tại đây, bà Hòa cũng như Sở Tư pháp tỉnh đã có những văn bản đề nghị Cục bồi thường Nhà nước (Bộ Tư pháp) trả lời, hướng dẫn trách nhiệm bồi thường nhà nước trong sự vụ. Sau đó, tại các văn bản số 392/BTNN-NV ngày 15/12/2016; văn bản số 313/BTNN-NV ngày 17/10/2017; văn bản số 412/BTNN-NV ngày 20/12/2017 của Cục bồi thường Nhà nước đã nói rõ: “Ông Nguyễn Cẩm-Phó Giám đốc VPĐKQSD đất thuộc Phòng TN&MT TP.Pleiku, chịu sự quản lý hành chính trực tiếp của UNMD TP.Pleiku. Do vậy, UBND TP.Pleiku sẽ là cơ quan có trách nhiệm bồi thường”. Ngoài ra, Cục bồi thường Nhà nước còn cho biết bà Hòa đã thực hiện quyền yêu cầu bồi thường đúng theo quy định của Luật TNBTCNN; việc UBND TP.Pleiku không thụ lý đơn yêu cầu bồi thời đã vi phạm vào Khoản 4, Điều 12 của Luật TNBTCNN về các hành vi bị cấm. Cùng với đó, Cục này còn yêu cầu Sở Tư pháp phải hướng dẫn nghiệp vụ cho TP.Pleiku nhanh chóng giải quyết dứt điểm vụ việc.

Tòa phúc thẩm tuyên bà Hòa thắng kiện UBND TP.Pleiku

Không đồng ý với bản án sơ thẩm, nên bà Hòa đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm trước đó. Trong quá trình tố tụng tại tòa án cấp phúc thẩm TAND tỉnh Gia Lai, mặt dù tòa đã hai lần đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm và tống đạt hợp lệ cho UBND thành phố Pleiku là bị đơn, nhưng đại diện UBND TP.Pleiku vẫn chơi trò “trốn tìm” không tham gia phiên tòa phúc thẩm với lý do “bận”.

Sau khi đối chiếu quy định của pháp luật, TAND tỉnh Gia Lai đã đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm mặc cho đại diện bên phía bị hại là UBND TP.Pleiku vắng mặt. Bản án số 05/2018/HC-PT ngày 10/12/2018 của TAND tỉnh Gia Lai đã chỉ ra hàng loạt sai sót của UBND thành phố Pleiku, cụ thể như: Chưa thực hiện đúng trình tự thủ tục tổ chức bồi thường thiệt hại, đặc biệt là việc xác minh thiệt hại để làm căn cứ tổ chức tiến hành thương lượng việc bồi thường.

Bên cạnh đó, bản án phúc thẩm nhận định việc UBND thành phố Pleiku lập 2 biên bản "ngày 11 và 13/6/2018" với lý do không tiến hành thương lượng được vì bà Hoa không đến là không phù hợp với quy định pháp luật. Việc ban hành liên tục 2 giấy mời bà Hòa để tiến hành thương lượng trước phiên tòa sơ thẩm mở vào ngày 14/6/2018 trong khi chưa hoàn thành việc xác minh thiệt hại là không khách quan của người bị kiện (bên phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại) đối với người bị thiệt hại.

Từ những vấn đề trên, căn cứ điều 18, 19, 20 Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009; Khoản 1 Điều 78 Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 và một số quy định khác, cấp phúc thẩm đã chấp nhận đơn kháng cáo của bà Hòa. Sửa toàn bộ bản án sơ thẩm; buộc UBND thành phố Pleiku phải thực hiện nhiệm vụ, công vụ về việc phải thực hiện việc xác minh thiệt hại và hoàn thành việc xác minh thiệt hại trước khi tiến hành tổ chức thương lượng bồi thường thiệt hại và Quyết định bồi thường thiệt hại cho bà Vũ Thị Hòa theo đúng quy định của pháp luật.

Báo Công lý sẽ tiếp tục cập nhật nội dung sự vụ.