Ký ức làng quê - Hành trình trở về cội nguồn văn hóa

Những sắc màu quê hương

Hội trại “Ký ức làng quê” của thầy và trò Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm (Duy Vinh – Duy Xuyên – Quảng Nam) như một cây cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và hiện đại đưa mọi người trở về với bản sắc văn hóa làng quê Việt Nam.

Bước chân vào không gian hội trại, mọi người như lạc vào một miền ký ức thanh bình, nơi có những nếp nhà tranh, giếng nước trong veo, gánh hàng rong, phiên chợ quê rộn ràng tiếng cười. Những hình ảnh tưởng chừng đã xa nay lại hiện hữu, gần gũi đến lạ thường.

Mỗi góc nhỏ của hội trại là một lát cắt tinh tế của đời sống làng quê xưa. Từng chi tiết, vật dụng trang trí tất cả đều gợi lên những kỷ niệm đẹp về một thời hồn nhiên, trong trẻo.

Đối với người lớn, đây là dịp để hoài niệm, để tìm lại một phần ký ức đã phai mờ theo thời gian. Còn với lớp trẻ, đây là cơ hội để khám phá, để hiểu rằng trước khi có những tiện nghi hiện đại, ông bà cha mẹ đã từng sống giản dị và đong đầy tình nghĩa ra sao.

Giữa lán trại được mô phỏng ngôi nhà nhỏ ở nông thôn, chiếc bàn dài cũ kỹ vẫn nằm lặng lẽ như một nhân chứng của thời gian. Những vết xước trên mặt gỗ, những chỗ sơn bong tróc, những dấu vết hằn in của năm tháng – tất cả tạo nên một nét mộc mạc, giản dị nhưng đầy thân thuộc.

Trên mặt bàn, một ấm trà nhỏ được đặt ngay ngắn. Ngoài kia, gió xuân nhè nhẹ thổi qua, mang theo hương thơm của hoa cỏ, của những mầm non vừa nhú trên cành.

Trong không gian ấy, bên chiếc bàn cũ và ấm trà nóng, những câu chuyện cứ thế mà râm ran, lúc trầm, lúc bổng. Người già kể chuyện đời, người trẻ nói về những dự định, con trẻ vô tư cười đùa.

Với chủ đề “Ký ức làng quê”, bằng những vật dụng gần gũi, thân thuộc, mộc mạc trong đời sống thường nhật. Hình ảnh về góc sân nhà ngoại, được tái hiện qua chiếc lu nước cũ kỹ vẫn nằm đó trầm mặc như một chứng nhân của thời gian.

Những vệt rêu xanh loang lổ trên thân lu, từng giọt nước long lanh rơi xuống từ chiếc gáo dừa treo lủng lẳng bên cạnh, lắng nghe tiếng tí tách bình yên của làng quê.

Cạnh bức vách tre, đôi quang gánh của bà vẫn tựa vào góc nhà, lặng lẽ như đôi vai gầy đã từng gánh bao nỗi nhọc nhằn.

Đôi quang gánh ấy đã đi qua bao mùa lúa chín, gánh những bó rau xanh mướt từ vườn ra chợ, gánh từng bồ lúa nặng trĩu về nhà.

Trong đôi quang gánh ấy, không chỉ có cơm áo mà còn có cả tuổi thơ – những ngày chạy chân trần trên con đường làng, nghe mùi rơm rạ thoảng trong gió sớm.

Bên khung cửa sổ, chiếc khung dệt chiếu của ông vẫn còn đó, tiếng lách cách của khung dệt vang lên đều đặn, nhẹ nhàng như lời ru của đất mẹ. Những chiếc chiếu dệt xong, mềm mại và bền chắc, mang theo cả mồ hôi và tình yêu thương của người thợ.

Những vật dụng ấy là dấu ấn của một thời gian khó nhưng chan chứa yêu thương. Dẫu bây giờ cuộc sống đã đổi thay, những vật ấy dần ít đi trong các ngôi nhà hiện đại, nhưng qua hội trại đã một phần tái hiện một quê hương hiền hòa, nơi có những con người tảo tần, giản dị mà giàu tình cảm.

Giữa không gian hội trại một hình ảnh mộc mạc nhưng lại khiến bao người xao xuyến – đụn rơm vàng ươm nằm gọn một góc sân trại. Đó không chỉ là một vật trang trí giản dị, mà còn là biểu tượng của làng quê Việt Nam, của những ngày xưa bình yên bên cánh đồng thơm mùi lúa mới.

Đụn rơm ấy gợi nhớ về những chiều hè rong chơi cùng lũ bạn, nghe tiếng rơm xào xạc dưới chân, ngửa mặt hít hà hương thơm ngai ngái của đồng quê.

Đó còn là những buổi trưa nấp dưới bóng rơm mát rượi, nghe bà kể chuyện ngày xưa, hay những đêm đông nằm trên chiếc giường rơm ấm áp, mặc kệ gió mùa rét buốt ngoài hiên.

Thông điệp giáo dục văn hóa sâu sắc

Thầy Nguyễn Tấn Sinh – Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm, chia sẻ: Hội trại “Ký ức làng quê” lần này của thầy và trò nhà trường không chỉ là một sự kiện nhất thời, mà còn là một lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi người trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.

Trong thế giới phẳng, nơi những giá trị truyền thống dễ bị lấn át bởi trào lưu hiện đại, những hoạt động như thế này chính là cách để các em học sinh hiểu và tự hào hơn về nguồn cội.

Những vật dụng trang trí tại hội trại được tái hiện có thể không đủ để hiểu hết những gian lao của cha ông, nhưng đủ để đánh thức lòng trân trọng.

Và khi mỗi em học sinh bước ra khỏi hội trại với nụ cười rạng rỡ, kể về trò chơi dân gian, về câu chuyện cổ tích, về những điều đơn sơ mà ý nghĩa, thì đó chính là thành công lớn nhất – thành công của việc gieo mầm tình yêu văn hóa trong mỗi con người. “Ký ức làng quê” không chỉ là một hội trại, mà còn là một hành trình trở về, một bài học sống động về văn hóa và tình người.

Hội trại không chỉ dừng lại ở việc tái hiện, mà còn là lời nhắc nhở rằng văn hóa không phải thứ đã lùi vào quá khứ.

Nếu những giá trị ấy được trân trọng, gìn giữ và trao truyền, thì hồn quê vẫn sẽ mãi hiện hữu, không chỉ trong những hội trại, mà trong chính nếp sống, tâm hồn và bản sắc của mỗi con người.

Với nhiều người, làng quê không chỉ là nơi sinh sống, mà còn là cả một miền ký ức tươi đẹp.

Khi bước qua cổng trại này, mỗi người chúng ta như được trở về với những ngày tháng cũ xưa, kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giúp các em học sinh trân trọng hơn những giá trị truyền thống của quê hương.

Mỗi hình ảnh xuất hiện trong hội trại – từ cổng làng rêu phong, đụn rơm vàng ươm, chiếc quang gánh, cho đến khung dệt chiếu – đều là một lời nhắc nhở dịu dàng về những giá trị truyền thống mà cha ông đã gìn giữ qua bao thế hệ.

Khi bước qua cổng trại này, thế hệ trẻ không chỉ được chiêm ngưỡng không gian làng quê tái hiện, mà còn cảm nhận được hơi thở của quá khứ, của một thời chưa xa nhưng đầy ắp những nét đẹp mộc mạc, thân thương, để từ đó hiểu hơn về cuộc sống của ông bà cha mẹ ngày trước, về sự tỉ mỉ, kiên trì và tài hoa trong từng nét văn hóa dân gian.

“Hy vọng rằng, thông qua hội trại này, mỗi học sinh sẽ cảm nhận được sự bình yên của làng quê Việt, thêm yêu mến và có ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, ý thức bảo tồn, giữ gìn và phát huy những nét đẹp truyền thống, những kỷ niệm đẹp, mà còn mang theo trách nhiệm – trách nhiệm làm sao để những ký ức làng quê ấy không chỉ còn trong hoài niệm, mà sẽ tiếp tục sống trong từng lời kể, từng hành động và từng trái tim yêu nước. Bởi quê hương không chỉ là nơi ta sinh ra, mà còn là những gì ta mang theo suốt cuộc đời” - Thầy Nguyễn Tấn Sinh chia sẻ.