Tin địa phương

Kiến nghị không thanh tra Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng

Trần Tú • 18/08/2025 - 08:54

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng đã được nhiều cơ quan thanh tra, kiểm toán, kiểm tra, điều tra. Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 4 kiến nghị Thanh tra Chính phủ không thanh tra Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (giai đoạn 1) tỉnh Nghệ An.

Dự án hồ chứa nước Bản Mồng bắt đầu khởi công năm 2010 với tổng mức đầu tư hơn 5,5 ngàn tỷ đồng (sau điều chỉnh) từ nguồn ngân sách Nhà nước. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 thuộc Bộ NN&PTNT (cũ) làm chủ đầu tư và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An (cũ) (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An) làm chủ đầu tư hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Như Xuân làm chủ đầu tư phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Tổng Công ty cơ điện Xây dựng-CTCP làm Chủ đầu tư hợp phần công trình thủy điện.

Những hạng mục chậm trễ kéo dài không chỉ đội vốn, lãng phí tài nguyên mà còn ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân vùng dự án.

Công trình đầu mối Bản Mồng thuộc xã Tam Hợp, tỉnh Nghệ An; Vùng lòng hồ thuộc các xã (Quỳ Châu, Châu Bình, Tam Hợp, Nghĩa Mai), tỉnh Nghệ An và các xã (Xuân Bình, Thanh Phong,) tỉnh Thanh Hóa; Các trạm bơm dọc sông Hiếu thuộc phường Thái Hòa, xã Nghĩa Khánh, xã Nghĩa Đồng, xã Tân Kỳ, xã Nghĩa Hành, tỉnh Nghệ An.

Dự án sau khi hoàn thành nhằm cấp nước tưới cho 18.858 ha ven sông Hiếu, trong đó tưới tự chảy 4.551ha, còn lại tưới động lực; cấp nước cho sông Cả về mùa kiệt khoảng 22 m3/s; kết hợp phát điện theo tưới với công suất lắp máy 45MW; tạo nguồn cấp nước cho công nghiệp dân sinh và chăn nuôi; nuôi trồng thủy sản và cải tạo môi trường; kết hợp giảm một phần lũ cho hạ du sông Hiếu.

Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 4 có báo cáo số 328/BQLĐT-KHĐT về tình hình thực hiện dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1: Được khởi công xây dựng vào tháng 5/2010, đến năm 2011 dự án phải giãn tiến độ (theo Chỉ thị số 1792/CT-TTg ngày 15/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ), công trình chỉ hoàn thành được một số hạng mục phụ trợ (nhà quản lý, đường thi công kết hợp quản lý, đường điện và kênh dẫn dòng đợt 1; Đến tháng 7/2017, dự án được thi công trở lại; Tháng 10/2021, dự án cơ bản hoàn thành công trình đầu mối (chỉ trừ lại phần ngưỡng tràn xả lũ từ cao trình +(55÷63,6)m) do chờ địa phương hoàn thành phần GPMB còn lại; Đến tháng 11/2024, công trình chính thức chặn dòng và thi công hoàn thành toàn bộ phần ngưỡng tràn xả lũ từ tháng 3/2025.

Khu tái định cư đang xây dựng chưa hoàn thành.

Toàn bộ phần công trình chính đã hoàn thành, đủ điều kiện tích nước hồ và phát huy hiệu quả đầu tư. Phần việc còn lại, gồm: Cắm mốc chỉ giới bảo vệ công trình; lắp đặt hệ thống cảnh báo an toàn hạ du; lập phương án bảo vệ công trình, Ban 4 cam kết sẽ hoàn thành khối lượng công việc còn lại trước 31/12/2025.

Tuy nhiên, sau 15 năm kể từ ngày khởi công dự án Hồ chứa nước Bản Mồng đến nay vẫn chưa đưa vào sử dụng, cuộc sống của người dân bị đảo lộn do vướng mắc nhiều vấn đề liên quan đến dự án chưa được giải quyết.

Ông Vũ Quý Phát, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình và phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An cho biết: Hiện tại vấn đề khó khăn nhất vẫn là giải phóng mặt bằng khu vực lòng hồ, còn khoảng 300 ha đủ các loại đất như đất rừng, đất nông nghiệp, đất ở,…Vấn đề kiểm đếm gần như đã hoàn tất giờ còn chờ áp giá, công khai.

Trong quá trình thực hiện dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1, tỉnh Nghệ An đã được nhiều cơ quan thanh tra, kiểm toán, kiểm tra, điều tra, cụ thể: Hợp phần đầu mối: Thanh tra Bộ Xây dựng năm 2016; Kiểm toán Nhà nước năm 2019 và C03 khởi tố tháng 11/2024. Hợp phần GPMB: Thanh tra Sở KH&ĐT tỉnh Nghệ An năm 2011; Thanh tra Bộ Tài chính năm 2015; Thanh tra Chính phủ năm 2016; Kiểm toán Nhà nước năm 2018 và C03 đã và đang tiếp nhận hồ sơ, tài liệu dự án tháng 3/2025. Chủ đầu tư các hợp phần đã tiếp thu đầy đủ nội dung kết luận của Thanh tra, Kiểm toán; thực hiện các biện pháp khắc phục, xử lý các tồn tại và có Báo cáo kết quả thực hiện đúng thời hạn theo yêu cầu.

Đến nay, các khó khăn vướng mắc của dự án đã được các Bộ, ngành, địa phương tháo gỡ, chỉ còn tổ chức thực hiện công tác GPMB của 2 tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa; theo kế hoạch dự án hoàn thành trước 31/12/2025. Do đó, Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 4 kiến nghị Thanh tra Chính phủ xem xét báo cáo cấp thẩm quyền không thanh tra Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1, tỉnh Nghệ An.

Như Báo Công lý đã thông tin, Thanh tra Chính phủ trực tiếp thanh tra Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, có tổng số vốn hơn 5,5 nghìn tỷ (giai đoạn 1). Nội dung thanh tra là làm rõ nguyên nhân chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài của dự án. Dự án này sau gần 15 năm thi công vẫn chưa thể hoàn thành. Những hạng mục chậm trễ kéo dài không chỉ đội vốn, lãng phí tài nguyên mà còn ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân vùng dự án.