Ngày 11/10, Báo Công lý nhận được công văn số 3070/UBND-KT ngày 5/10 của UBND huyện Chư Păh (Gia Lai) về kết quả kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện.
Theo đó, công văn khẳng định các nội dung mà Báo Công lý cùng một số báo khác phản ánh là đúng sự thật. Nhưng văn bản chỉ đề cập đến sự việc, tang vật, người vi phạm mà không đề cập đến phần xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan khi để xảy ra nạn khai thác trái phép tiếp diễn.
Công văn trả lời báo chí của UBND huyện Chư Păh
Cụ thể, theo công văn số 3070/UBND-KT do ông Nay Kiên ký nêu rõ: Vụ khai thác cát trái phép quy mô lớn lên đến 320m3 cát giáp ranh giữa hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum mà Báo Công lý phản ánh đến nay UBND huyện đã ra quyết định xử phạt. Trong vụ việc này, số lượng cát các lần đo đạc đều giảm dần đều từ 520m3, xuống 380m3 và chốt hạ còn 320m3.
Cùng với đó, sau rất nhiều lần xác minh vị trí, địa điểm xem thuộc tỉnh Gia Lai hay Kon Tum, cuối cùng các bên đã thống nhất vị trí nằm ở xã Ia Khươl của huyện Chư Păh, người vi phạm là ông Rơ Châm Byir trên địa bàn xã Ia Khươl. Từ kết quả đó, ngày 19/9, Chủ tịch UBND huyện Chư Păh đã ban hành quyết định số 936/QĐ-XPVPHC về việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản đối với ông Rơ Châm Byir là 40 triệu đồng và tịch thu 320m3 cát xây dựng theo đúng quy định.
Thứ hai, về vụ khai thác cát trái phép nằm sát Quốc lộ 14 thuộc xã Hòa Phú: Đây được xem là vụ khai thác cát trái phép ngang nhiên nhất. Bởi, vị trí khai thác cát chỉ cách Quốc lộ 14 vài chục mét. Hiện đối tượng vi phạm đã được xác định là Rơ Châm Bên (trú xã Hòa Bình-Chư Păh), với số tiền phạt mà Chủ tịch UBND xã Hòa Phú ban hành theo quyết định số 46/QĐ-UBND ngày 18/9 là 2 triệu đồng, cùng với 2,5m3 cát khai thác trái phép bị thu hồi.
Thứ ba, liên quan đến nội dung phản ánh khai thác cát tại xã Ia Nhin, Phó Chủ tịch UBND huyện, ông Nay Kiên khẳng định là có. Tuy nhiên, công văn cho rằng khu vực này không hoạt động thường xuyên mà chỉ lén lút, nhỏ lẻ, hút trực tiếp lên xe rồi chở đi vào ban đêm. Cùng với đó, đây là khu vực có nhiều suối cạn, đường đi gặp nhiều khó khăn nên việc tổ chức lực lượng để kiểm tra ngăn chặn, kịp thời xử lý gặp rất nhiều khó khăn, phức tạp. Mặt khác, trong văn bản cũng cho biết thêm, tính từ tháng 6 đến nay, huyện và xã đã bố trí lực lượng, thường xuyên tuần tra, kiểm soát tại khu vực này và đã xử lý hai đối tượng vi phạm với số tiền 4 triệu đồng.
Hàng trăm m3 cát khai thác trái phép khu vực giáp ranh được xác định ở xã Ia Khươl.
Ngoài các sự vụ nêu trong công văn của huyện thì thời gian qua, Báo Công lý cũng đã phản ánh sự việc Chi nhánh công ty TNHH Vĩnh Tài “đội lốt” khai thác đá để khai thác thêm cát trong mỏ đá được cấp phép tại xã Ia Khươl. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng đã lập biên bản với số cát hút lên trái phép khoảng 40m3. Nhưng chỉ trong một đêm, số cát này lại “biến mất” chỉ còn lại 14m3 trong biên bản được lập vào sáng ngày hôm sau.
Lý giải cho sự việc này, trong biên bản số 2257/UBND-KT ngày 7/8 của Chủ tịch UBND huyện Chă Păh, ông Đặng Công Lâm cho rằng, nguyên nhân số lượng cát tang vật vi phạm có sự chênh lệch là do tại thời điểm kiểm tra và bàn giao tang vật đã vào lúc chiều tối muộn (khoảng 18h45’), và thời tiết lúc này trời đang mưa, cùng với đó là không có công cụ để đo đếm, lượng cát có nhiều hình dạng khác nhau…Mặt khác, đống cát nằm ở sát bờ suối nên tối đó trời mưa to, dẫn đến 1 phần bị trôi xuống suối?.
Đống cát trong Chi nhánh công ty TNHH Vĩnh tài biến mất 2/3 chỉ sau một đêm.
Ở đây, nếu biên bản số 2257/UBND-KT của Chủ tịch UBND huyện là đúng, thì cần phải xác định rõ, trách nhiệm của các thành viên vào chiều ngày 18/7 khi đi kiểm tra thực tế. Bởi, không phải ngẫu nhiên mà những người có mặt trong biên bản gồm Phó Chủ tịch huyện là ông Nay Kiên, cùng với phòng TN&MT và lãnh đạo UBND xã Ia Khươl lại lập biên bản với số lượng cát sai phạm được hút lên khoảng 40m3?. Và ở chiều ngược lại, có phải do trời mưa, thời điểm kiểm tra lúc nhá nhem tối nên biên bản này được lập cho có lệ mà không hề có sự đo đạc, hay do mưa lớn khiến lượng cát trôi đi cả hàng chục khối chỉ trong một đêm như vậy?.
Vấn nạn khai thác cát trái phép ở Chư Păh vẫn nóng, nhưng trách nhiệm của các cấp, các ngành của huyện Chư Păh trong việc cát tặc ngang nhiên hoạt động rất nhiều nơi, cùng với cường độ cao trong thời gian qua vẫn chưa được thể hiện rõ. Hầu hết các sự việc chỉ khi báo chí phản ánh, chính quyền địa phương mới phối hợp xử lý.
Vụ cát trái phép ngay cạnh Quốc lộ 14.
Ở một diễn biến liên quan, ngày 1/10 vừa qua, người đứng đầu chính quyền huyện là ông Đặng Công Lâm đã được điều động, luân chuyển lên tỉnh với chức danh Phó Giám đốc Sở Tài Chính. Cùng với đó, ngoài việc xử lý người vi phạm thì việc xử lý những người có trách nhiệm liên quan chưa được đề cập trong công văn trả lời báo chí.