Bà Hồ Thị Phư (82 tuổi, Thôn Phúc Tiến, xã Nam Phúc Thăng, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh, vợ liệt sĩ Nguyễn Đình Đàn hi sinh trong kháng chiến chống Mỹ) sống và thờ chồng mình trên mảnh đất hơn 30 năm qua nay khi về già lại lâm vào cảnh tranh chấp, kiện tụng.
Phản ánh tới Báo Công lý, bà Hồ Thị Phư cho biết, mảnh đất mà gia đình bà sinh sống, làm nhà ở ổn định hơn 30 năm qua được mua lại từ người họ hàng tên là Hoàng Văn Lan từ năm 1989. Từ thời điểm đó đến nay bà đã 2 lần làm nhà và sinh sống ổn định thờ tự chồng mình là liệt sĩ Nguyễn Đình Đàn, anh chồng là liệt sĩ hi sinh trong thời kì chống Pháp và mẹ chồng được Nhà nước phong tặng bà mẹ Việt Nam anh hùng. Tuy nhiên, đến giữa năm 2022, mảnh đất mà bà Phư sinh sống ổn định bấy lâu nay bị ông Lan bất ngờ đòi lại với lý do trước đây ông chỉ bán nhà chứ không bán đất. Ở tuổi xế chiều, bà Phư lâm vào cảnh tranh chấp, kiện tụng.
Theo trình bày của bà Phư, ngày 10/9/1989, bà nhận chuyển nhượng từ ông Lan một ngôi nhà ở và thửa đất 500 m2 theo Quyết định số 45-QĐ/UB ngày 27/02/1988 của UBND huyện Cẩm Xuyên với giá 1.400 đồng (Một ngàn bốn trăm đồng). Ông Lan đã bàn giao Quyết định giao đất cho bà Phư và lập giấy tờ gửi UBND xã Cẩm Phúc (nay là xã Nam Phúc Thăng) với nội dung: Ông Lan “có một mảnh vườn ở, nhà và công trình sinh hoạt giếng, sân được UBND huyện Cẩm Xuyên và Hợp tác xã Tây Phúc cấp ngày 27/02/1988 (Quyết định số 45-QĐ/UB của UBND huyện Cẩm Xuyên) cho cháu Nguyễn Hữu Quyết, con O (bà Hồ Thị Phư) về ở trên thửa đất đó (vì hoàn cảnh của cháu khó khăn và chưa có nhà ở)”.
Cùng ngày 10/9/1989, ông Thái Văn Huống, Chủ tịch UBND xã Cẩm Phúc chứng thực với nội dung: “Ông Hoàng Văn Lan xóm 1 có vườn và nhà Nhượng cho cháu Nguyễn Văn Quyết con O về ở là thực tế. Đề nghị Ban cán sự thôn 1 giúp đỡ và quản lý Hộ gia đình và thực hiện mọi quyền lợi của công dân tại Thôn 1”.
Theo tìm hiểu, gia đình bà Phư sau khi chuyển về ở trên thửa đất đó đến nay hơn 35 năm luôn đóng nộp đầy đủ các loại thuế, phí theo quy định của pháp luật. Đến giữa năm 2022, ông Lan có đơn gửi UBND xã Nam Phúc Thăng để đòi lại đất nên mới nảy sinh tranh chấp.
Tại buổi hòa giải ngày 21/7/2022 của UBND xã Nam Phúc Thăng, ông Lan đã yêu cầu bà Phư phải thương lượng để làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) và phải trả lại cho ông Lan 1/2 diện tích thửa đất (cắt theo mặt đường Quốc lộ 8C). Còn tại Văn bản 549/UBND ngày 18/10/2023 của UBND xã Nam Phúc Thăng v/v đính chính Biên bản hòa giải thể hiện: “Theo ông Lan số tiền 1.400 đồng bà Phư trả là tiền nhà, công trình tài sản trên đất, còn đất ông không bán cho bà Phư”.
Trao đổi với PV, ông Trần Hữu Hương - Phó Chủ tịch UBND xã Nam Phúc Thăng cho biết, sự việc tranh chấp đất đai giữa gia đình bà Phư và ông Lan xã đã tổ chức rất nhiều cuộc hòa giải theo quy định. Mỗi bên đều cung cấp được các hồ sơ thể hiện quyền sử dụng về mảnh đất này, xã cũng đã đưa ra các phương án nhưng cả 2 hộ đều không tán thành hòa giải.
Sau khi UBND xã Nam Phúc Thăng ban hành văn bản chấm dứt hòa giải, tháng 5/2023, ông Lan đã gửi đơn kiện lên TAND huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh). Trong quá trình TAND huyện Cẩm Xuyên tiến hành xử lý theo quy định thì đến ngày 8/10/2024, ông Lan đã rút đơn kiện với lý do để bổ sung hồ sơ.
Về sự việc này, TAND huyện Cẩm Xuyên cho biết, ngày 12/5/2023, Tòa án nhận được đơn khởi kiện của ông Hoàng Văn Lan về nội dung: Tranh chấp quyền sử dụng đất và buộc dời dọn tài sản. Sau khi xem xét các tài liệu, hồ sơ liên quan đến vụ việc, Tòa án cũng đã tiến hành thu thập và yêu cầu ông Lan cung cấp các tài liệu chứng cứ và đã tiến hành các buổi hòa giải theo Luật hòa giải đối thoại tại Tòa án.
Tại các buổi hòa giải đối thoại, Tòa án căn cứ các tài liệu, hồ sơ liên quan, trên cơ sở quy định của pháp luật để đưa ra các phương án hòa giải cho cả đôi bên đạt được lợi ích cao nhất. Vì nguyên đơn (ông Lan) luôn mong muốn được hòa giải đối thoại chứ không mong muốn Tòa án thụ lý vụ án tiến hành theo tố tụng để giữ tình cảm anh em họ hàng tuy nhiên hòa giải không thành.
TAND huyện Cẩm Xuyên cũng xác nhận, khi vụ việc đang trong quá trình hòa giải đối thoại thì đến ngày 8/10/2024, ông Lan rút đơn và hồ sơ khởi kiện với lý do để bổ sung hồ sơ và tham khảo tư vấn pháp luật. Tuy nhiên, đến tháng 11/2024, ông Lan đã nộp đơn khởi kiện (bằng đường bưu điện) lại và hiện TAND huyện Cẩm Xuyên đã ra Thông báo thụ lý vụ án để giải quyết theo quy định.
Trao đổi với PV, bà Phư cho biết: “Việc mua bán ngày đó rất đơn giản, lại là họ hàng nữa nên tôi rất tin tưởng không làm giấy biên nhận. Quá trình sinh sống cũng không có nhu cầu vay mượn ngân hàng hay thế chấp gì nên cũng không làm giấy CNQ. Bây giờ mới rơi vào cảnh tranh chấp như thế này, bản thân tôi nay đã trên 80 tuổi, sống một mình cùng người con trai nên chỉ mong muốn Tòa án sớm xét xử, phán quyết theo đúng quy định pháp luật. Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình tôi”.