Nội dung trên được khẳng định rõ nét qua cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc, cũng như bài viết của Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhân 70 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Trung Quốc.
Gìn giữ tốt truyền thống hữu nghị tốt đẹp, đẩy mạnh hợp tác thực chất
Ngày 16/1, nhân dịp Tết cổ truyền Canh Tý 2020 và kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Trung Quốc (18/01/1950-18/01/2020), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiến hành điện đàm.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chúc mừng Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc về những thành tựu trong xây dựng, phát triển đất nước và đi sâu cải cách mở cửa trong thời gian qua; chúc nhân dân Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp tục giành được những thắng lợi mới trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cũng đã chúc mừng nhân dân Trung Quốc nhân dịp Năm mới Canh Tý 2020.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, trải qua 70 năm kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay, mặc dù có những lúc thăng trầm, nhưng thực tiễn lịch sử cho thấy hữu nghị và hợp tác luôn là dòng chảy chính trong quan hệ hai Đảng, hai nước; khẳng định quan hệ hữu nghị và đối tác hợp tác chiến lược toàn diện là phù hợp nguyện vọng thiết tha và lợi ích căn bản của nhân dân hai nước.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Ảnh TTXVN
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho rằng, hai bên cần gìn giữ tốt truyền thống hữu nghị tốt đẹp; đẩy mạnh hợp tác thực chất, cùng có lợi trên tất cả các lĩnh vực; tăng cường giao lưu nhân dân, tạo nền tảng xã hội vững chắc cho quan hệ song phương; kiên trì thông qua các biện pháp hòa bình để xử lý thỏa đáng những vấn đề còn tồn tại trong quan hệ hai nước trên cơ sở nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước, phù hợp với luật pháp quốc tế, qua đó thúc đẩy quan hệ Việt-Trung phát triển ổn định, lành mạnh, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.
Thay mặt Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chúc mừng nhân dân Việt Nam nhân dịp Tết Nguyên đán 2020, chúc mừng những thành tựu to lớn mà nhân dân Việt Nam đã đạt được từ Đại hội XII đến nay.
Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhiệt liệt chúc mừng 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam; cho rằng 90 năm qua, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam giành được nhiều thành tựu hết sức to lớn; bày tỏ tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân Việt Nam sẽ tiếp tục đạt được nhiều thành công to lớn hơn nữa trong giai đoạn tới.
Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định, Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc hết sức coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống với Việt Nam, sẵn sàng cùng với Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam tăng cường sự tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác thực chất và hiệu quả trên các lĩnh vực, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân hai nước, đẩy mạnh giao lưu nhân dân, tạo nền tảng dân ý vững chắc cho quan hệ hai nước; khẳng định Trung Quốc sẽ tích cực ủng hộ Việt Nam hoàn thành tốt nhiệm vụ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và Chủ tịch luân phiên ASEAN 2020.
Quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt-Trung đạt được nhiều tiến triển
Trong bài viết: “70 năm quan hệ Việt Nam-Trung Quốc: Hữu nghị, hợp tác là dòng chảy chính” của ông Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch phân ban Việt Nam trong Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc cho biết, năm 2020 có ý nghĩa quan trọng trong quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Trung Quốc. Cách đây vừa tròn 70 năm, ngày 18/01/1950 đã đi vào lịch sử quan hệ Việt Nam-Trung Quốc như một mốc son quan trọng.
Sau khi được thành lập không lâu, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là quốc gia đầu tiên trên thế giới thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam).
Trong chặng đường 70 năm phát triển, hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước đã kề vai sát cánh, dành cho nhau sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn và quý báu, góp phần vào thành công của sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước. Đảng, Nhà nước Việt Nam đánh giá cao và không bao giờ quên điều đó.
70 năm qua, quan hệ Việt-Trung tuy có lúc thăng trầm, nhưng hữu nghị, hợp tác vẫn là dòng chảy chính, tình hữu nghị do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Mao Trạch Đông cùng các thế hệ lãnh đạo hai nước dày công vun đắp đã trở thành tài sản chung quý báu của hai dân tộc, góp phần duy trì xu thế phát triển ổn định quan hệ hữu nghị truyền thống Việt-Trung, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.
Đặc biệt, kể từ khi bình thường hóa năm 1991 đến nay, quan hệ Việt-Trung đã phát triển sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế đến văn hóa, an ninh, quốc phòng. Giao lưu và tiếp xúc cấp cao được duy trì thường xuyên bằng nhiều hình thức linh hoạt.
Qua các chuyến thăm và tiếp xúc, Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước đã đạt nhiều nhận thức chung quan trọng, góp phần củng cố và tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực, là định hướng chiến lược nền tảng, lâu dài cho sự phát triển lành mạnh, ổn định của quan hệ Việt-Trung.
Hai bên đã xác định phát triển quan hệ hai nước theo phương châm “láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” (năm 1999) và tinh thần “láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt” (năm 2005).
Năm 2008, hai bên nhất trí thiết lập khuôn khổ quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc, đây là khung hợp tác cao nhất, nội hàm sâu rộng nhất trong quan hệ của Việt Nam với các nước trên thế giới, Trung Quốc cũng là quốc gia đầu tiên cùng Việt Nam xây dựng khuôn khổ hợp tác này.
Với sự nỗ lực chung của hai bên, quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt-Trung những năm qua duy trì đà phát triển ổn định và đạt được nhiều tiến triển mới.
Tính đến nay, Việt Nam và Trung Quốc đã thiết lập được gần 60 cơ chế giao lưu, hợp tác từ Trung ương tới địa phương liên quan đến gần như tất cả các lĩnh vực, phát huy vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước.
Hợp tác giữa hai Đảng được đẩy mạnh, góp phần quan trọng vào việc xây dựng quan hệ tin cậy giữa hai nước. Hai bên duy trì trao đổi đoàn và thiết lập cơ chế giao lưu, hợp tác thường xuyên giữa các Ban Đảng, nhất là trong lĩnh vực đào tạo cán bộ, xây dựng Đảng…; tổ chức thành công Cơ chế gặp gỡ cấp cao hai Đảng và Hội thảo lý luận để trao đổi về kinh nghiệm xây dựng Đảng, quản lý nhà nước, đổi mới, cải cách mở cửa và hội nhập quốc tế; ký kết và triển khai hiệu quả Kế hoạch hợp tác giữa hai Đảng, Thỏa thuận hợp tác đào tạo cán bộ cấp cao giữa hai Đảng.
Giao lưu, hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam với Nhân Đại Trung Quốc, giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Chính hiệp Trung Quốc và giữa các Bộ, ngành như ngoại giao, quốc phòng, công an không ngừng được tăng cường.
Đến nay, hai bên đã phối hợp tổ chức thành công 11 kỳ Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương cũng như triển khai tốt hoạt động Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt-Trung, Đối thoại An ninh chiến lược, Đối thoại Chiến lược Quốc phòng; duy trì cử tàu Hải quân thăm lẫn nhau, tuần tra chung trên bộ và Vịnh Bắc Bộ, kiểm tra liên hợp nghề cá giữa Cảnh sát biển Việt Nam và Tổng đội Ngư chính Trung Quốc, giao lưu sỹ quan trẻ…
Hợp tác giữa các địa phương Việt Nam với các tỉnh, thành Trung Quốc, đặc biệt là Quảng Tây, Vân Nam, Quảng Đông… diễn ra sôi động, đạt nhiều thành quả thiết thực. Tính đến nay, đã có gần 50 tỉnh/thành của Việt Nam thiết lập quan hệ hợp tác hữu nghị với các tỉnh/thành/khu tự trị của Trung Quốc.
Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam
Quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học-công nghệ, văn hóa, giáo dục, du lịch… phát triển sâu rộng, đi vào thực chất. Tháng 11/2017, hai nước đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về kết nối giữa khuôn khổ “Hai hành lang, một vành đai” với sáng kiến “Vành đai và Con đường.”
Kể từ năm 2004, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Đến nay, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất và thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN, đối tác thương mại lớn thứ 8, thị trường xuất khẩu lớn thứ 5 và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 9 của Trung Quốc trên thế giới.
Năm 2018, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Trung Quốc đạt 106,7 tỷ USD, tăng hơn 3.300 lần so với năm 1991. Trong 11 tháng đầu năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam-Trung Quốc đạt 105,75 tỷ USD, tăng 8,71% so với cùng kỳ 2018.
Tính đến hết tháng 11/2019, Trung Quốc có 2.739 dự án đầu tư trực tiếp vào Việt Nam, tổng số vốn 16,1 tỷ USD, đứng thứ 7/132 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam.
Các khoản tín dụng ưu đãi dài hạn và viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Trung Quốc dành cho Việt Nam cũng góp phần quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của nhiều địa phương Việt Nam.
Hàng năm có khoảng 5 triệu lượt du khách Trung Quốc đi Việt Nam. Hiện nay có khoảng 11.000 học sinh Việt Nam đang học tập tại các trường Đại học ở Trung Quốc và khoảng 2.000 học sinh Trung Quốc đang học tập tại Việt Nam.
Thực hiện các thỏa thuận và nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước, các vấn đề tồn tại trong quan hệ hai nước đã từng bước được giải quyết. Hai nước ký Hiệp ước biên giới trên đất liền (năm 1999), Hiệp định phân định và Hiệp định hợp tác nghề cá Vịnh Bắc Bộ (năm 2000), hoàn thành toàn bộ công tác phân giới cắm mốc (năm 2008) và ký kết 3 văn kiện về quản lý đường biên giới trên đất liền (năm 2009).
Đây là những sự kiện quan trọng có ý nghĩa lịch sử, tạo tiền đề xây dựng đường biên giới Việt-Trung thành đường biên giới hòa bình, ổn định và phát triển, góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước.
Hiện nay, hai nước còn có bất đồng và nhận thức khác nhau đối với vấn đề trên biển. Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước đã đạt được nhiều nhận thức chung quan trọng về việc kiểm soát bất đồng, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông.
Hai bên đã ký kết “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc” (năm 2011), thiết lập và duy trì thường xuyên cơ chế đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ, các cuộc gặp giữa Thứ trưởng Ngoại giao hai nước và 03 cơ chế đàm phán Nhóm công tác cấp chuyên viên Việt Nam-Trung Quốc về vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, Nhóm công tác về hợp tác trong các lĩnh vực ít nhạy cảm trên biển, Nhóm công tác bàn bạc về hợp tác cùng phát triển trên biển.
Đối với những diễn biến trên biển thời gian qua, Việt Nam một mặt kiên quyết bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, mặt khác kiên trì thông qua đối thoại để giải quyết bất đồng.
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, các bài học kinh nghiệm quý báu trong quá trình đàm phán giải quyết vấn đề biên giới trên đất liền và phân định Vịnh Bắc Bộ cùng với “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc” và nhận thức chung đạt được giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước sẽ tạo tiền đề, niềm tin để hai bên tiếp tục đàm phán, tìm kiếm biện pháp từng bước giải quyết hòa bình vấn đề Biển Đông trên cơ sở quan hệ hữu nghị giữa hai nước, tôn trọng quyền và lợi ích chính đáng của nhau, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) ký giữa ASEAN và Trung Quốc.
Những thành quả trong quan hệ Việt-Trung 70 năm qua là tài sản quý báu của nhân dân hai nước chúng ta. Năm 2020, hai nước sẽ phối hợp tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm, giao lưu hữu nghị đa dạng và phong phú liên quan đến nhiều lĩnh vực. Chúng ta tin tưởng rằng các hoạt động này sẽ tạo động lực mới thúc đẩy quan hệ hai nước tiếp tục phát triển, mong muốn năm 2020 sẽ đánh dấu giai đoạn phát triển mới ngày càng tốt đẹp của quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.