Điều lệ “trói tay”, doanh nghiệp áp dụng luật để “cởi trói”

Ra Nghị quyết cứu công ty không bị phá sản

Khu chung cư tại số 90 Nguyễn Hữu Cảnh, P.22, Q.Bình Thạnh, TP HCM tên thương mại là Sunwah Pearl do Công ty TNHH Bay Water (Công ty Bay Water) làm chủ đầu tư. Công ty Bay Water có 2 thành viên gồm Công ty TNHH Đầu tư SATO (SATO) chiếm 10% và Công ty Sun Wah Vietnam Real Estate Limited (Sun Wah) chiếm 90%.

Dự án được triển khai từ năm 2016 và chuẩn bị bước vào giai đoạn hoàn thiện, bàn giao căn hộ cho khách hàng. Tổng vốn đầu tư Dự án (dự tính) là 4.200 tỷ đồng. Trong đó, phần vốn góp điều lệ là 1.019 tỉ đồng chiếm 24,25% tổng vốn đầu tư dự án, phần vốn còn lại hơn 3.000 tỷ đồng chiếm 75,75% là phải huy động từ các nguồn vay ngân hàng, khách hàng mua nhà...

Thời điểm cuối năm 2019, khi dự án đã bước vào giai đoạn hoàn thiện và chuẩn bị bàn giao căn hộ cho khách hàng (lịch bàn giao dự kiến trong năm 2020), Công ty Bay Water cần phải có kinh phí để thanh toán cho nhà thầu, lương người lao động. Nếu không có nguồn vốn đáp ứng kịp thời, dự án có thể sẽ dẫn đến nguy cơ phá sản.

Trước yêu cầu cấp bách này, Công ty Bay Water tổ chức 2 cuộc họp Hội đồng thành viên (HĐTV) lấy ý kiến thông qua việc vay vốn từ các tổ chức tín dụng tại Việt Nam. Công ty SATO lợi dụng quy định của các điểm a, d khoản 3 Điều 23 Điều lệ Công ty Bay Water sử dụng quyền “biểu quyết không đồng ý” nhằm gây cản trở các chủ trương, chính sách kinh doanh của Công ty Bay Water.

Không thể để cho dự án bị phá sản, ngày 03/09/2019, Công ty Bay Water tổ chức họp HĐTV ban hành Nghị quyết số 05/2019 với nội dung thông qua Điều lệ mới.

Theo đó, căn cứ Luật Doanh nghiệp 2014, Điều lệ mới của Công ty Bay Water sửa đổi: chỉ cần đạt được 80% vốn góp tán thành có thể sửa đổi bổ sung Điều lệ công ty (không cần phải 100% vốn góp tán thành mới sửa đổi bổ sung Điều lệ công ty theo khoản 3 Điều 23 Điều lệ cũ).

Việc Công ty Bay Water ban hành Nghị quyết 05/2019 nhằm đảm bảo lợi ích tối đa của Công ty, trung thành với lợi ích của Công ty là phù hợp lợi ích chung của các thành viên góp vốn, đảm bảo lợi ích của khách hàng Công ty Bay Water; thực hiện nghĩa vụ về đạo đức kinh doanh để bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng và người tiêu dùng của Công ty Bay Water theo khoản 9 Điều 8 Luật Doanh nghiệp.

Phán quyết của Tòa phù hợp với pháp luật và thực tiễn

Sau khi HĐTV Công ty Bay Water ban hành Nghị quyết trên, Công ty SATO có đơn yêu cầu TAND TP.HCM hủy Nghị quyết 05/2019 của HĐTV Công ty Bay Water.

Ngày 17/8/2020, TAND TPHCM có Quyết định sơ thẩm số 1257/2020/QĐST-KDTM, hủy Nghị quyết 05/2019 của HĐTV Công ty Bay Water. Công ty Bay Water và Công ty Sun Wah kháng cáo.

Ngày 8/01/2021, TAND cấp cao tại TPHCM ra Quyết định phúc thẩm số 03/2021/QĐPT-KDTM sửa Quyết định sơ thẩm số 2157 của TAND TPHCM; bác yêu cầu của Công ty SATO.

Theo đó, TAND cấp cao tại TP.HCM nhận định, trong khi SATO căn cứ khoản 3 Điều 3 Điều lệ công ty để cho rằng, Nghị quyết 05 phải được chấp thuận của tất cả thành viên góp vốn. Công ty Sun Wah lại căn cứ khoản 1 Điều 10 Điều lệ công ty để cho rằng, nếu SATO bỏ phiếu không tán thành đối với quyết định của HĐTV về việc sửa đổi, bổ sung các nội dung trong Điều lệ liên quan đến quyền và nghĩa vụ thành viên thì SATO được quyền chào bán cho Sun Wah phần vốn góp của mình. Cho đến thời điểm hiện nay, Sun Wah vẫn đồng ý mua lại phần vốn góp của SATO.

Như vậy, khoản 1 Điều 10 và khoản 3 Điều 3 Điều lệ Công ty Bay Water là có mâu thuẫn và không thể cùng áp dụng để làm căn cứ xem xét yêu cầu của các bên đương sự.

Trong trường hợp này, cần căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 155 của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Doanh nghiệp năm 2014 để xem xét tính hợp pháp của Nghị quyết 05.

Tại khoản 3 Điều 60 Luật Doanh nghiệp 2014 quy định: Trường hợp Điều lệ công ty không có quy định khác, nghị quyết của HĐTV được thông qua tại cuộc họp trong các trường hợp sau đây:

a) Được số phiếu đại diện ít nhất 65% tổng số vốn góp của các thành viên dự họp tán thành, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này;

b) Được số phiếu đại diện ít nhất 75% tổng số vốn góp của các thành viên dự họp tán thành đối với quyết định bán tài sản có giá trị bằng hoặc lớn hơn 50% tổng giá trị tài sản được ghi trong báo cáo tài chính gần nhất của công ty hoặc một tỷ lệ hoặc giá trị khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ công ty; sửa đổi, bổ sung Điều lệ công ty; tổ chức lại, giải thể công ty.

Công ty Sun Wah góp vốn 90% trên tổng số vốn theo Điều lệ nên có quyền biểu quyết thông qua việc sửa đổi, bổ sung Điều lệ công ty theo quy định tại khoản 3 Điều 60 Luật Doanh nghiệp 2014.

Như vậy, Nghị quyết 05/2019 của HĐTV Công Bay Water được thừa nhận hợp pháp, Điều lệ ngày 3/9/2019 của Công ty Bay Water được công nhận.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lo Kwok Luen, Phó Tổng giám đốc Công ty Bay Water cho biết: Kể từ thời điểm bắt đầu triển khai dự án, Công ty SATO hầu như không tham gia vào các hoạt động chính của Dự án. SATO liên tục phủ quyết gần hết những quyết định quan trọng của Bay Water liên quan đến Dự án Sunwah Pearl. Đặc biệt là những quyết sách quan trọng cần 100% thành viên đồng thuận theo Điều lệ là vay vốn để phát triển dự án.

Ông Lo Kwok Luen cho biết thêm, bản thân ông Nguyễn Văn Lên – đại diện SATO - được bầu làm Phó chủ tịch Công ty Bay Water, được hưởng lương nhưng không hề có mặt tại công ty để tham gia điều hành cùng thành viên còn lại.

Nhưng việc đại diện SATO tích cực nhất trong toàn bộ thời gian thực hiện dự án là đàm phán giá bán phần vốn góp của SATO cho Sun Wah. Cụ thể, ngày 11/11/2020, ông Nguyễn Văn Lên, đại diện Công ty SATO đến làm việc trực tiếp với ông Lo Kwok Luen, đại diện Sun Wah. Ông Lên nêu ý kiến chào bán 10% phần vốn góp của SATO cho Sun Wah với giá 490 tỉ đồng, giá “gốc” chỉ hơn 100 tỉ đồng.

Theo ông Lo, việc “hợp tác” của SATO hoàn toàn không có thiện chí để phát triển vì lợi ích chung của Công ty Bay Water; làm trái với Điều 20 Điều lệ công ty: Trung thành với lợi ích của Công ty… không được lợi dụng địa vị, quyền hạn… để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác”.

Chính Hội đồng xét xử cũng nhận định trong Quyết định phúc thẩm: Công ty SATO nhiều lần không tán thành Nghị quyết của HĐTV mà không nêu được lý do chính đáng. Điều này đã vi phạm nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, được quy định tại khoản Điều 3 Bộ Luật dân sự 2015 là: Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực.

Như vậy, phán quyết của TAND cấp cao tại TP.HCM tại Quyết định phúc thẩm số 03/2021/QĐPT-KDTM ngày 8/01/2021 về việc yêu cầu hủy bỏ Nghị quyết của HĐTV là rất công tâm, đúng quy định pháp luật, đồng thời phù hợp với thực tế hoạt động của doanh nghiệp.