Đến hết năm 2015 sẽ đưa nợ xấu về dưới 3%

Dù đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận trong năm 2014, nhưng năm 2015, ngành ngân hàng vẫn đối mặt với những thách thức khi mục tiêu phát triển kinh tế nói chung đang đòi hỏi cao hơn. Một loạt những câu hỏi đang được đặt ra cho lĩnh vực vốn rất nhạy cảm này như tỷ giá có được điều hành đúng với cam kết, lãi suất còn dư địa để giảm tiếp, mục tiêu đưa nợ xấu về dưới 3% trong năm nay có khả thi… 

Cam kết “cứng” trong điều chỉnh tỷ giá 

Riêng về tỷ giá, năm nay về cơ bản vẫn giữ ổn định với mức điều chỉnh không quá 2%. Nói như vậy không phải đó là ý muốn chủ quan, mà điều đó được đưa ra dựa trên những dự báo, phân tích kỹ lưỡng. “Trong suốt gần 4 năm qua, những dự báo, định hướng hoàn toàn phù hợp với kết quả thực hiện được. Do vậy, dự báo và định hướng về tỷ giá với mức điều chỉnh không quá 2% là khả thi”, Thống đốc Nguyễn Văn Bình nói. 

Thống đốc Nguyễn Văn Bình.

Nhìn lại năm 2014, mặc dù NHNN đã đề ra mức điều chỉnh tỷ giá không quá 2%, nhưng thực tế chỉ điều chỉnh 1%. Thống đốc cho biết, về mặt khách quan, lẽ ra tháng 11 năm 2014 nên điều chỉnh tỷ giá thêm 1% nữa, tuy nhiên, NHNN đã quyết định không điều chỉnh. Thống đốc lý giải: “Thứ nhất, nếu chúng ta điều chỉnh vào lúc đó, sẽ gây bị động cho các doanh nghiệp, họ đã có kế hoạch sản xuất kinh doanh cho cả năm rồi, thời điểm đó là những tháng cuối năm, nếu điều chỉnh tỷ giá thì doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhập khẩu, sẽ bị ảnh hưởng. Thứ hai, trong năm vừa qua, NHNN đã mua vào một lượng ngoại tệ rất lớn cho nên đã cung ra một lượng tiền đồng rất lớn. Đây cũng là dịp để NHNN hút bớt lại tiền trong lưu thông. Cuối năm, NHNN đã tuyên bố không điều chỉnh tỷ giá để củng cố thêm niềm tin của người dân”. 

Người đứng đầu ngành ngân hàng cũng nhìn nhận, bước sang năm 2015, để các doanh nghiệp chủ động phương án sản xuất của mình ngay từ đầu năm, NHNN đã điều chỉnh 1% tỷ giá. Với doanh nghiệp xuất khẩu, họ được hỗ trợ ngay từ đầu năm, còn doanh nghiệp nhập khẩu họ cũng thấy được mặt bằng tỷ giá để điều chỉnh trong phạm vi tài chính của họ. NHNN điều chỉnh tỷ giá nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, từ đó giúp cho hoạt động hiệu quả, ổn định trên cơ sở niềm tin của xã hội. 

Nếu điều kiện thuận lợi còn dư địa giảm lãi suất 

Khẳng định việc điều hành lãi suất, tỷ giá cũng như tăng trưởng tín dụng có liên quan mật thiết đến nhau, Thống đốc cho biết, về cơ bản vẫn giữ mặt bằng lãi suất ổn định như hiện nay, nếu trong điều kiện thuận lợi hơn, có thể giảm lãi suất cho vay trung và dài hạn thêm 1 – 1,5% để tạo điều kiện hỗ trợ thêm cho các doanh nghiệp đầu tư và phát triển sản xuất, đặc biệt là doanh nghiệp áp dụng khoa học công nghệ mới. 

Tuy nhiên, Thống đốc cũng khẳng định, điều hành lạm phát năm nay hết sức phức tạp. Mặc dù Quốc hội, Chính phủ đã đưa ra Nghị quyết kiềm chế lạm phát ở mức dưới 5% nhưng hiện nay có ý kiến cho rằng có thể kiềm chế lạm phát ở mức thấp hơn nữa như năm 2014 vừa rồi. Cũng có ý kiến khác cho rằng hoàn toàn không chủ quan với mục tiêu đó bởi vì đạt được 5% là một khó khăn, thách thức. “Dưới góc độ phân tích và trực tiếp làm công tác này, chúng tôi thấy đồng tình với hai luồng ý kiến đó. Điều đó thể hiện trong điều hành của NHNN và chúng tôi sẽ lấy mục tiêu kiềm chế lạm phát 5% là cốt lõi, nếu điều kiện cho phép hạ xuống thấp hơn một chút và chúng tôi cũng sẽ điều hành chính sách tiền tệ hướng tới mục tiêu đó. Nếu đạt được mục tiêu đó thì sẽ có dư địa để hạ mặt bằng lãi suất”, Thống đốc nói. 

Về tăng trưởng tín dụng, Thống đốc khẳng định trong suốt những năm qua, các chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng của NHNN đặt ra đều đạt được. Điều này có 2 ý nghĩa, một là với tăng trưởng tín dụng như vậy thì nó mới đảm bảo được tăng trưởng chung của nền kinh tế, hai là với mức tăng trưởng tín dụng như vậy mới kiềm chế được lạm phát, giữ được ổn định kinh tế vĩ mô. Năm 2014 mục tiêu tăng trưởng tín dụng là 12 -14%, trong suốt nửa đầu của năm, xã hội vẫn còn e ngại có đạt được mục tiêu đó không, nhưng NHNN đã kiên quyết không điều chỉnh mục tiêu đó. Và cuối cùng cả năm 2014, tăng trưởng tín dụng đạt 14,16%. 

Người đứng đầu NHNN cho hay, năm nay NHNN đặt ra mục tiêu tăng trưởng tín dụng từ 13 – 15%, không phải là chủ quan, cũng là phân tích trên tất cả những yếu tố, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và các khả năng đầu tư của nền kinh tế. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng gắn kết với các chỉ tiêu khác, năm nay cũng có những yếu tố có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế chung, đặc biệt là việc tăng giảm của giá dầu. Thời gian qua giá dầu thế giới giảm rất mạnh, nhưng không loại trừ khả năng trong thời gian tới giá dầu có thể hồi phục. 

“Việc tăng hay giảm mạnh của giá dầu đều có tác dụng bất lợi đối với ổn định kinh tế vĩ mô. Nếu trong trường hợp cần thiết hỗ trợ cho tăng trưởng nếu giá dầu có biến động bất lợi thì chúng tôi có thể điều chỉnh đến mức khoảng 17% để đảm bảo cho nền kinh tế vẫn phát triển ở mức trên 6% và vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô”, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định. 

Mục tiêu đưa nợ xấu về dưới 3% là khả thi 

Liên quan đến vấn đề xử lý nợ xấu, Thống đốc chia sẻ: “Ngay từ đầu nhiệm kỳ, chúng tôi đã xác định, xử lý nợ xấu là vấn đề quan trọng và sẽ theo suốt chúng tôi trong cả nhiệm kỳ. Do vậy, có thể khẳng định, những kết quả xử lý nợ xấu mà ngày hôm nay chúng ta đạt được là sự nỗ lực trong suốt thời gian qua. Tôi vẫn nhớ ý kiến của Thủ tướng Chính phủ khi tham gia Hội nghị triển khai hoạt động ngành ngân hàng năm 2012 có nói rằng: Đất nước chúng ta còn rất khó khăn, ngân sách còn hạn hẹp. Do vậy, việc xử lý nợ xấu Chính phủ trông chờ vào nỗ lực của hệ thống ngân hàng. Quán triệt tinh thần đó, từ năm 2012, cả hệ thống ngân hàng đã hết sức nỗ lực và tập trung vào xử lý nợ xấu. Đến nay, mặc dù không có các cơ chế hỗ trợ xử lý nợ xấu như ở các nước khác, nhưng đến tháng 8/2014 chúng ta đã xử lý được trên 54% số nợ xấu phát sinh từ năm 2012. Đó là một nỗ lực rất lớn”. 

Tư lệnh ngành ngân hàng cũng khẳng định: “Chúng tôi đã cam kết đến hết 2015 sẽ đưa nợ xấu về dưới 3%. Nói như vậy không phải xuất phát từ ý chí đơn thuần mà phải có cơ sở thực tiễn, cơ sở khoa học. Qua phân tích các giải pháp cũng như thực trạng của hệ thống ngân hàng, có thể khẳng định mục tiêu đó là khả thi nhưng cũng phải hết sức cố gắng”. Hiện NHNN đã trình Chính phủ, báo cáo Quốc hội, trong năm 2014 các ngân hàng thương mại dưới sự giám sát của NHNN đã tích cực trích lập dự phòng rủi ro, để tự bản thân ngân hàng có thể xử lý nợ xấu hoặc một phần nợ xấu của ngân hàng mình và trong suốt thời gian qua, các ngân hàng thương mại đã làm được điều đó. Đặc biệt trong năm 2014, có nhiều ngân hàng thương mại đã lên báo cáo, thậm chí họ còn trích lập hơn mức mà mọi khi họ trích để dự phòng cho những biến động xấu. 

Liên quan đến hoạt động của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC), Thống đốc cho biết: “Đến giờ phút này chúng tôi đã trình Chính phủ và hy vọng rằng, sau Tết Nguyên đán, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định mới để sửa Nghị định 53 quy định chức năng, nhiệm vụ của VAMC. Với Nghị định mới, sẽ tạo ra sự thông thoáng hơn cho hoạt động của VAMC”. 

Bên cạnh đó, Thống đốc cũng cho biết, NHNN đang soạn dự thảo để trình Chính phủ một cơ chế tài chính cho VAMC. Ngoài ra, NHNN sẽ tạo cho VAMC môi trường pháp lý thuận lợi cho các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước. Đến nay, có rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến việc mua lại tài sản trong quá trình xử lý nợ xấu.