Đề xuất chuyển thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai lần 2 cho cơ quan Tòa án

Bộ NN&MT vừa công bố Dự thảo, Tờ trình Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai để lấy ý kiến các tổ chức, cá nhân. Một trong những điểm đáng chú ý là việc sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 236 về giải quyết trạnh chấp đất đai theo hướng bỏ quy định thẩm quyền giải quyết tranh chấp lần 2 của UBND cấp tỉnh và Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Cụ thể, dự thảo Luật đề xuất trường hợp các bên tranh chấp lựa chọn giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:

Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức sử dụng đất được nhà nước giao đất, cho thuê thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã mà hoà giải không thành thì Chủ tịch UBND cấp xã giải quyết.

Sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch UBND xã mà các bên tranh chấp không khởi kiện thì quyết định giải quyết tranh chấp của Chủ tịch UBND cấp xã có hiệu lực thi hành.

Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch UBND cấp xã, các bên tranh chấp có quyền khởi kiện tại Tòa án theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.

So với quy định hiện hành, dự thảo Luật đã đề xuất bỏ thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong vụ án giải quyết tranh chấp đất đai của cá nhân, tổ chức hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức sử dụng đất được nhà nước giao đất, cho thuê đất.

Lý do bỏ quy định thẩm quyền giải quyết tranh chấp lần 2 của UBND cấp tỉnh, Bộ NN&MT cho biết nhằm thể chế nội dung sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 18-NQ/TW do Đảng ủy Chính phủ đề xuất được Ban Chấp hành Trung ương thông qua tại Nghị quyết số 69-NQ/TW: “Các tranh chấp đất đai chủ yếu do tòa án nhân dân giải quyết”.

Việc chuyển thẩm quyền giải quyết tranh chấp lần hai từ cơ quan hành chính sang Tòa án theo thủ tục tố tụng hành chính là hoàn toàn phù hợp với chủ trương cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, bảo đảm nguyên tắc "Tòa án là trung tâm của hoạt động tư pháp".

“Việc giải quyết tranh chấp, đặc biệt là các tranh chấp giữa người dân và Nhà nước, cần được thực hiện bởi một thiết chế độc lập, cụ thể là Tòa án, điều này góp phần thúc đẩy tính minh bạch, công khai, công bằng và hiệu quả trong hoạt động quản lý nhà nước, nhằm giải quyết nhanh và dứt điểm các vụ việc tranh chấp đất đai cũng như tăng cường niềm tin của nhân dân đối với hệ thống pháp luật và tư pháp”, theo cơ quan soạn thảo.