Ngày 6/5, thông tin từ UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết, Chủ tịch UBND tỉnh đã có chỉ đạo các Sở, đơn vị liên quan về việc chấn chỉnh, xử lý những sai phạm tại di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc.
Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo UBND huyện Vĩnh Lộc, UBND xã Vĩnh An yêu cầu hộ ông Trịnh Văn Thành thực hiện tháo dỡ các hạng mục công trình xây dựng trái phép tại di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn; kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân đã để xảy ra việc xây dựng các hạng mục công trình trái phép trong các khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn khi chưa được sự đồng ý bằng văn bản của cấp có thẩm quyền theo quy định.
Chùa Linh Ứng trong khu Di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn
Đồng thời, UBND huyện Vĩnh Lộc phối hợp với các sở, đơn vị có liên quan rà soát, làm rõ nguồn gốc đất, thẩm quyền cho thuê đất đối với diện tích đất thuộc di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn đã được UBND xã Vĩnh An cho gia đình ông Trịnh Văn Thành thuê. Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân và có hình thức khắc phục, xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định.
Huyện Vĩnh Lộc rà soát các cơ sở sản xuất, chế tác đá hiện đang nằm ngoài quy hoạch vào trong Cụm công nghiệp vừa và nhỏ xã Vĩnh Minh. Xử lý theo thẩm quyền hoặc tham mưa cấp có thẩm quyền xử lý cơ sở hoạt động không tuân thủ quy định, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 15/6. Tăng cường kiểm tra, giám sát các tổ chức, cá nhân khai thác mỏ, chế tác đá thực hiện nghiêm công tác bảo vệ môi trường.
Công trình xây dựng không phép xâm hại di tích Kim Sơn
Đối với Sở Văn hóa thể thao và Du lịch theo dõi, kiểm tra giám sát địa phương việc thực hiện các chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh về các vi phạm tại di tích thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn; tổng hợp báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 20/6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích danh lam thắng cảnh quốc gia Kim Sơn.
Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với UBND huyện Vĩnh Lộc, Sở Văn hóa thể thao và Du lịch rà soát, làm rõ nguồn gốc đất, thẩm quyền cho thuê đất đối với diện tích đất thuộc di tích danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn đã được UBND xã Vĩnh An cho hộ gia đình ông Trịnh Văn Thành thuê.
Báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 15/6. Không tham mưu trình UBND tỉnh cấp phép hoạt động khoáng sản tại các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản liên quan đến lĩnh vực văn hóa, trên địa bàn các xã Vĩnh An, Vĩnh Minh theo quy định tại điều 28, Luật Khoáng sản.
Một nhà hàng không phép ngang nhiên mọc lên trong khu di tích
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cũng yêu cầu Sở Xây dựng tăng cường thanh tra, kiểm tra về đầu tư xây dựng, trật tự xây dựng đối với các cơ sở sản xuất, chế biến đá mỹ nghệ trên địa bàn các xã Vĩnh Minh, Vĩnh An; kiến nghị xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Sở Công Thương rà soát, đánh giá tác động việc sử dụng vật liệu nổ công nghiệp tại các mỏ đá được cấp phép trên địa bàn xã Vĩnh An, Vĩnh Minh; báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 15/6.
Trước đó, Báo Công lý có bài phản ánh về hàng loạt công trình nhà hàng, khu nghỉ dưỡng xây dựng trái phép, xâm hại trực tiếp đến danh thắng quốc gia núi Kim Sơn (xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa).
Quần thể danh thắng quốc gia núi Kim Sơn nằm ở xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, danh thắng này được bao bọc bởi 29 ngọn núi đá vôi, trải dài khoảng 3.000m, cao hơn 500m. Điểm nhấn của thắng cảnh là có một hệ thống hang động tuyệt đẹp dài khoảng 2km được người dân phát hiện vào năm 1919. Vào năm 2009, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã công nhận đây là danh thắng quốc gia.
Tuy nhiên thời gian gần đây, một số cá nhân, đơn vị đã huy động máy móc, nhân lực đến xây dựng hàng loạt công trình khi chưa được cơ quan chức năng có thẩm quyền cho phép.
Trong quá trình khai thác, hộ gia đình ông Phạm Văn Thành có cam kết không làm ảnh hưởng đến cảnh quan khu danh thắng Kim Sơn và chờ quy hoạch tổng thể được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt sẽ tiến hành đầu tư theo quy hoạch. Tuy nhiên, hộ gia đình ông Trịnh Văn Thành đã tự ý xây dựng một số hạng mục công trình xây dựng trái phép.
Theo tìm hiểu của PV, ngày 17/4/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 1362/QĐ-UBND, "Phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc gắn với phát triển du lịch" với diện tích rộng khoảng hơn 173 ha.
Đến ngày 7/5/2019, trên cơ sở tờ trình của UBND huyện Vĩnh Lộc và các Sở, ban, ngành liên quan, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản số 5430/UBND-THKH về việc đầu tư khai thác phát huy giá trị danh thắng quốc gia núi Kim Sơn với các nội dung: Thống nhất với Sở Kế hoạch và Đầu tư, đồng ý chủ trương cho UBND huyện Vĩnh Lộc thực hiện việc lập quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc gắn với phát triển du lịch; tham gia góp ý vào đồ án quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch, Luật Xây dựng.
Sau khi quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị danh thắng quốc gia núi Kim Sơn được các cấp có thẩm quyền phê duyệt; giao Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng UBND huyện Vĩnh Lộc và các đơn vị có liên quan hướng dẫn Công ty CP Trịnh Gia và những người bạn lập đề xuất dự án đầu tư khai thác phát huy giá trị danh thắng quốc gia núi Kim Sơn theo đúng trình tự của Luật Đầu tư và các quy định hiện hành, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Khi chưa hoàn thiện các thủ tục trên, chưa được cấp có thẩm quyền cho phép thì hộ ông Trịnh Văn Thành (người Hải Phòng) có hợp đồng với UBND xã để quản lý danh thắng này đã tiến hành xây dựng trái phép hàng loạt công trình.
Cũng ngay tại quần thể danh thắng quốc gia núi Kim Sơn còn diễn ra tình trạng ô nhiễm môi trường kéo dài, các hoạt động nổ mìn phá đá xung quanh đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới danh thắng này. Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa phải kiến nghị UBND tỉnh nếu cấp phép khai thác đá phải ưu tiên các doanh nghiệp có máy móc, thiết bị hiện đại, hạn chế nổ mìn phá đá để giảm thiểu độ rung chấn ảnh hưởng trực tiếp đến hang động và môi trường quanh danh thắng.