Bình Thuận: Đất đủ điều kiện, sao không được cấp giấy chứng nhận?

Theo hồ sơ vụ việc, năm 1957, ông Đỗ Đen đến khu đất thuộc thôn 3, xã Hàm Tiến (nay là khu phố 1, phường Hàm Tiến, Tp. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) khai hoang đất trồng dừa và cất nhà ở. Năm 1980, ông Đỗ Đen bán 5.100m2 đất cho ông Đồng Chính (thuộc thửa số 98). Phần đất còn lại (gồm các thửa 96, 97 và 99 tờ bản đồ số 7) ông làm hàng rào bao quanh, trồng dừa, dương liễu và cây ngắn ngày khác.

Đến năm 1994, địa chính xã Hàm Tiến đã đo đạc và lập bản đồ địa chính của xã để quản lý, ghi diện tích đất của gia đình ông Đỗ Đen đang sử dụng vào sổ Mục kê ruộng đất và quy chủ sử dụng là ông Đỗ Đen, ghi rõ: 4.680m2 đất trồng dừa, 240m2 đất thổ cư và 1.920m2 là “đất trống”. Sau khi đo đạc và lên bản đồ, ông Đỗ Đen tiến hành đăng ký xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 3 thửa đất 96, 97 và 99 theo sổ Mục kê ruộng đất do UBND xã Hàm Tiến lập quy chủ sử dụng đất tên Đỗ Đen. Hai thửa số 96, 97 UBND xã đã thụ lý hồ sơ để cấp giấy chứng nhận nhưng đến nay ông Đỗ Đen vẫn chưa được cấp. Riêng thửa đất số 99 được ông khai hoang, sử dụng ổn định từ năm 1976 đến nay, không có tranh chấp nhưng UBND đã từ chối cấp giấy chứng nhận, mặc dù từ năm 1995 đến nay ông liên tục xin cấp giấy chứng nhận. Lý do mà UBND xã Hàm Tiến đưa ra là phần đất thửa số 99 là “đất trống” nên thuộc quyền quản lý của UBND xã.

Thửa đất số 99 mà UBND Tp. Phan Thiết gọi là “đất trống”

Theo theo quy định của Luật Đất đai năm 1993 và Luật Đất đai năm 2003, chỉ phân đất làm 3 loại chính: Đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng chứ không có khái niệm “đất trống”. Lý do này đưa ra không thuyết phục được ông Đỗ Đen vì chính thừa đất số 98 mà ông đã bán cho ông Đồng Chính, trong sổ Mục kê ruộng đất cũng ghi là “đất trống” nhưng đã được công nhận tính pháp lý. Mặc dù không công nhận quyền sử dụng đất nhưng từ năm 1996, ông Đỗ Đen vẫn nhận giấy báo thuế và đóng thuế đầy đủ cho đến nay.

Ngày 12-2-1996, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận đã ban hành Quyết định số 282/QĐ/UB-BT về việc cho phép UBND xã Hàm Tiến được sử dụng 600m2 đất (một phần của thửa số 99), chưa sử dụng (đất hoang) vào mục đích xây trường mẫu giáo, căn cứ theo hồ sơ xin giao đất để xây dựng trường mẫu giáo của UBND xã Hàm Tiến và đề nghị của UBND thị xã Phan Thiết.

Đến cuối năm 2009, tức là 13 năm sau, ông Đỗ Đen mới biết tỉnh có ban hành Quyết định 282 từ công văn trả lời đơn khiếu nại cho ông Đỗ Đen. Tiếp đến ngày 8-3-2008, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định 898/QĐ-UBND về việc thu hồi 2.033m2 đất chưa sử dụng (trong đó có thửa đất số 99, diện tích 1.920m2 của ông Đỗ Đen) và cho Công ty TNHH Bãi Biển Mặt Trời thuê đất để đầu tư khu du lịch.

Ông Đỗ Đen khiếu nại Quyết định 898, ngày 31-7-2009, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định số 2108/QĐ-UBND về việc bãi bỏ Quyết định số 898 của UBND tỉnh với lý do: Việc xét nguồn gốc đất của UBND phường Hàm Tiến đối với diện tích đất thu hồi tại Quyết định 898 chưa nhất quán, kết quả xét trước đây và hiện nay trái ngược với nhau đồng thời chỉ đạo UBND Tp. Phan Thiết xác định tính pháp lý cho toàn bộ diện tích đất của dự án. Trường hợp các hộ gia đình có nguồn gốc sử dụng đất hợp pháp thì căn cứ vào hồ sơ pháp lý, thông báo cho doanh nghiệp thực hiện theo khoản 6, Điều 36, Nghị định 181/2004/NĐ-CP. Trong đó ưu tiên xem xét giải quyết trước đối với đất do hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng như hộ ông Đỗ Đen 2.060m2.

Theo biên bản họp xác minh nguồn gốc đất của ông Đỗ Đen do UBND phường Hàm Tiến tổ chức thì tất cả các ý kiến của những người dân có đất liền kề và các cán bộ về hưu của phường Hàm Tiến đều cho rằng ông Đỗ Đen đã khai hoang, cất nhà ở từ năm 1957, có ranh giới rõ ràng với các thửa đất xung quanh, không có tranh chấp. Đây là điều kiện cần và đủ để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Đỗ Đen theo quy định của Luật Đất đai.

Tuy nhiên, ngày 27-9-2011, UBND Tp. Phan Thiết ban hành Quyết định số 587/QĐ-UBND giải quyết khiếu nại lần đầu của ông Đỗ Đen. Theo đó, UBND Tp. Phan Thiết bác đơn khiếu nại của ông Đỗ Đen với lý do: Quyển sổ Mục kê sử dụng trong khi đo đạc thửa số 99 có ghi tên ông Đỗ Đen nhưng sổ này chỉ có giá trị pháp lý lưu trữ sau khi có kết quả đo đạc được nghiệm thu, có chữ ký của các cấp và cơ quan quản lý ruộng đất. Nhưng sổ mục kê do địa chính xã lập không ghi ngày, tháng, năm, không có chữ ký của đơn vị đo đạc nên không có giá trị pháp lý? Theo ông Đỗ Đen, đây không phải là trách nhiệm của người dân mà là trách nhiệm của chính quyền xã Hàm Tiến.

Vì sao những người dân khai hoang đất cùng thời điểm, có ranh giới liền nhau nhưng những người khác đều được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chỉ duy nhất hộ ông Đỗ Đen lại không được cấp giấy chứng nhận? Người dân đang mong chờ phán quyết có tình, có lý của các cơ quan có thẩm quyền tỉnh Bình Thuận.

Nguyễn Quang