Vụ công ty giao nhà nhưng không được bồi thường: Kêu cứu đến Bộ trưởng và lãnh đạo thành phố

Báo Công lý đã có bài viết phản ánh kiến nghị của ông Phạm Bá Giáo, Phạm Cao Phú và bà Vũ Thị Hải (trú tại tổ 31, phường Vĩnh Niệm, Lê Chân, Hải Phòng) về việc 3 hộ này được Tổng công ty Thủy sản Hạ Long (TCT Hạ Long) giao nhà, nhưng họ không được bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB), tái định cư về đất khi địa phương thu hồi đất.

Theo đó, 3 người trên là cán bộ, nhân viên thuộc TCT Hạ Long. Năm 2003, các hộ này được TCT Hạ Long bố trí nhà ở và năm 2007 được ban hành quyết định chính thức giao nhà trong khu đất Nhà máy sản xuất Đầu lọc thuốc lá (thuộc TCT Hạ Long) tại tổ 31, phường Vĩnh Niệm.

Theo các quyết định của TCT Hạ Long, 3 người trên được bố trí và bàn giao nhà ở 50m2 (2 tầng) và phần sân, lối đi, vườn diện tích 50m2. Quyết định nêu rõ, các hộ được toàn quyền sở hữu sử dụng để ở, ổn định cuộc sống gia đình. Nếu có sửa chữa, thay đổi mục đích sử dụng nhà phải có ý kiến Tổng giám đốc TCT và có trách nhiệm chấp hành các quy định về việc sử dụng nhà theo chế độ hiện hành.

Năm 2009 và 2010, UBND TP. Hải Phòng có các thông báo về việc thu hồi đất Nhà máy sản xuất Đầu lọc thuốc lá, trong đó có khu đất và nhà 3 hộ dân trên đang quản lý sử dụng. Giao cho quận Lê Chân thực hiện thu hồi đất để triển khai Dự án đầu tư xây dựng KĐT ven sông Lạch Tray.

Theo các hộ dân trên, chưa tính đến cơ sở pháp lý, quy định của pháp luật, nhưng quá trình thực hiện việc kiểm kê và lập phương án đối với phần đất (300m2) có nhà đang do 3 hộ quản lý sử dụng cho thấy sự không được khách quan, tiền hậu bất nhất.

Trước khi ban hành quyết định về việc cưỡng chế, khu đất có nhà mà 3 hộ đang quản lý sử dụng bị quây kín tôn. Sau khi 3 hộ này phản đối và cấp báo chính quyền địa phương, họ mới có lối để ra vào nhà

Cụ thể, trước khi có phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB, ngày 18/2/2014, Công ty TNHH MTV Thủy sản Hạ Long (trước đây là TCT Hạ Long; gọi tắt là Cty Hạ Long) có Công văn số 32/TSHL-CV đề nghị quận Lê Chân tách riêng khối lượng, giá trị nhà và đất, có phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho 3 hộ trên (không tính vào hồ sơ phương án bồi thường, hỗ trợ công ty) để khi thực hiện bàn giao 3 hộ dân có chỗ ở, đảm bảo ổn định cuộc sống. Đến ngày 4/6/2014, Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tổng hợp phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB đối với Cty Hạ Long diện tích 5.630,3m2 (trong tổng 5.930,3m2 của Nhà máy sản xuất Đầu lọc thuốc lá); phương án này đã tách 300m2 đất có nhà mà 3 hộ dân trên đang quản lý sử dụng.

Tuy nhiên, ngày 20/8/2018, quận Lê Chân ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB diện tích đất còn lại 300m2 có nhà mà 3 hộ trên đang quản lý sử dụng cho Cty Hạ Long; còn 3 hộ dân được bồi thường về cây cối hoa màu và các khoản hỗ trợ khác với tổng số tiền khoảng 55 triệu đồng (khoản bồi thường nằm trong phương án bồi thường GPMB của Cty Hạ Long).

Về phía Cty Hạ Long, ngày 20/12/2018 lại có Công văn số 436/TSHL-KHĐT đề nghị quận Lê Chân khi thực hiện thanh toán tiền bồi thường tài sản trên đất và hỗ trợ di dời cho 3 hộ thì thanh toán số tiền đầu tư hình thành tài sản ban đầu là 479.747.903 đồng (tiền xây dựng 3 gian 2 tầng đang do 3 hộ trên quản lý sử dụng) cho Công ty, theo sổ sách kế toán của Công ty...(trái ngược nội dụng Công văn số 32/TSHL-CV ngày 18/2/2014 của Công ty).

Theo Văn bản số 520/UBND-TTPTQĐ ngày 17/4/2019 của UBND quận Lê Chân gửi Sở TT&TT Hải Phòng về việc phản hồi thông tin báo đăng: Ngày 12/9/2008, Thanh tra Bộ NN&PTNN có kết luận, 03 căn nhà trên là tài sản chung do hợp doanh giữa Cảng cá Hạ Long (thuộc TCT Hạ Long) với Công ty Mậu dịch Vân Thái (Trung Quốc); khu nhà được xây dựng cho chuyên gia ở nhưng chưa có nhu cầu sử dụng.

Ngày 20/5/2003, Công ty Mậu dịch Vân Thái và Cảng cá Hạ Long có biên bản đồng ý cho 3 hộ trên được “ở nhờ” 3 căn nhà này. Năm 2006, Bộ Thủy sản có công văn yêu cầu TCT Hạ Long chấm dứt hợp đồng cho 3 hộ ở nhờ 3 căn nhà trên, nhưng kéo dài đến thời điểm thanh tra (24/4/2008) vẫn không giải quyết dứt điểm... Do vậy, kiến nghị của 3 hộ dân liên quan đến Quyết định của Tổng giám đốc TCT Hạ Long bàn giao gian nhà ở cho các hộ; phương án bồi thường hỗ trợ về đất là không đủ cở sở để xem xét giải quyết theo quy định.

Để ổn định cuộc sống cho các hộ, thực hiện chỉ đạo tại Thông báo số 301/TB-UBND ngày 27/8/2018 của UBND thành phố về việc cho phép các hộ được thuê hoặc mua căn hộ chung cư thuộc sở hữu Nhà nước, UBND quận đã thông báo và yêu cầu các hộ đến làm thủ tục liên quan theo quy định. Tuy nhiên, các hộ không đồng thuận và đề nghị được tái định cư bằng đất.

Theo 3 hộ dân trên, việc bố trí nhà ở và sau đó ban hành các quyết định giao nhà ở là chủ trương của Tổng công ty trên cơ sở ghi nhận những đóng góp của 3 hộ này, nhưng lại được kết luận là cho “ở nhờ” là rất vô lý. Quá trình kiến nghị về việc không được bồi thường, hỗ trợ GPMB, các hộ này mới ngã ngũ, việc giao nhà ở của TCT Hạ Long là trái thẩm quyền, không đúng quy định. Thế nhưng, hậu quả cuối cùng của việc này chính là các hộ không có đất để ở, trong khi gia cảnh họ rất khó khăn. Nếu không có dự án, không có việc thu hồi đất, rất có thể họ sẽ tiếp tục có cuộc sống ổn định tại đây đến khi về già.

Mới đây, UBND quận Lê Chân đã ban hành quyết định về việc cưỡng chế phần diện tích đất có nhà, đang do 3 hộ dân trên quản lý sử dụng. Ngay sau đó, 3 hộ trên tiếp tục làm đơn kêu cứu gửi đến Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, Bí thư Thành ủy và Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng kiến nghị quan tâm, xem xét việc các hộ này được TCT Hạ Long giao nhà, nhưng đến nay không được bồi thường, hỗ trợ GPMB, tái định cư về đất khi thu hồi đất.