Việt Nam lần đầu ghép thận không cùng nhóm máu

Cách đây 2 năm, ông Nguyễn Văn B. (54 tuổi, ngụ ở tỉnh Bến Tre) cảm thấy sức khỏe mệt mỏi thường xuyên, huyết áp cao nên đi khám và được các bác sĩ chẩn đoán suy thận mạn giai đoạn cuối. Trong đó, ông B. còn có bệnh sử 2006 nội soi niệu quản phải tại Bệnh viện Bình Dân.  

"Thời điểm khi biết suy thận mạn giai đoạn cuối, tôi rất bất ngờ và hoang mang, từ lúc đó tôi phải chạy thận liên tục và vô cùng mệt mỏi", ông B. chia sẻ.

Mỗi tuần, ông B. phải chạy thận 3 lần. Thời gian đầu ông B. chạy thận tại Khoa chạy thận nhân tạo, Bệnh viện Chợ Rẫy, nhưng vì bệnh viện quá tải nên ông được bác sĩ chuyển về Bệnh viện Quận 12 chạy thận. Hành trình này vô cùng khó khăn cả về thể xác lẫn tinh thần.

"Nhà tôi ở Bến Tre nên 5h sáng đi khoảng 3 tiếng đồng hồ, chạy xong và về tới nhà là khoảng 5h chiều. 1 năm như vậy sức khỏe giảm sút rất nhiều. Lúc tôi phát hiện bị thận cũng đã đăng ký ghép thận luôn, người anh ruột trong nhà tương thích có thể ghép được nhưng khi bác sĩ kiểm tra thì sức khỏe của anh tôi không đảm bảo để cho thận nên đành chờ một hy vọng khác", ông B. cho hay.

Khoảng đầu tháng 12/2021, các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy thông báo có thể ghép thận cho người khác nhóm máu. Qua nhiều quy trình sàng lọc, xét nghiệm, kiểm tra sức khỏe của vợ ông B. là bà Trần Thị H. (51 tuổi, ngụ ở tỉnh Bến Tre) hoàn toàn phù hợp với cuộc ghép thận khác nhóm máu lịch sử này.

Vợ chồng ở Bến Tre thời điểm đó không rõ ghép thận khác nhóm máu sẽ khó khăn thế nào, chỉ biết rằng đây có lẽ là giải pháp tốt nhất để giữ mạng sống thay vì mỏi mòn chờ thận hiến tặng từ người chết não.

"Tất nhiên tôi sợ vì chưa từng trải qua cuộc mổ xẻ nào. Vợ chồng tôi kết hôn muộn, con gái mới 16 tuổi, gia đình cần trụ cột để cùng nhau cố gắng và chăm sóc con, vậy là tôi cho ông ấy quả thận", bà H. kể.

Người chồng nhóm máu B, còn người vợ nhóm máu A. Điều này khiến các y bác sĩ cân nhắc và đau đầu bởi khi thực hiện ca ghép thận không cùng nhóm máu, nếu không xử lý tốt kháng thể, bệnh nhân có thể bị sốc phản vệ và tử vong ngay trên bàn mổ.

PGS.TS Thái Minh Sâm - Trưởng khoa Ngoại tiết niệu, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, việc xử lý trước mổ đối với người ghép thận không cùng nhóm máu rất công phu và trải qua nhiều quy trình.

"Chúng tôi là những người làm công tác ghép tạng, luôn mong mỏi phát triển ngành để phục vụ bệnh nhân tốt hơn. Chúng tôi học tập kinh nghiệm từ nước ngoài từ năm 2014 và chuẩn bị toàn bộ về con người, kỹ thuật, chờ thời điểm chín muồi để thực hiện được cuộc ghép thận đặc biệt này", PGS Sâm chia sẻ.

Ngày 29/12/2021, vợ chồng bệnh nhân B. đã được thực hiện cuộc mổ lấy và ghép thận. Cuộc phẫu thuật diễn ra thuận lợi, thận đã có nước tiểu tốt ngay tại bàn mổ, thận ghép tưới máu tốt, chức năng thận hồi phục nhanh. Sau ngày thứ 2 chức năng thận trở về bình thường.

Hiện ông B. đã được xuất viện. Ngày 21/12 trở lại tái khám, sức khỏe của cả hai vợ chồng ông B. và bà H. đều bình phục rất tốt. Người chồng sau khi được ghép thận đã ăn uống đi lại bình thường, tự sinh hoạt.

TS.BS Nguyễn Tri Thức - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) nhận định, kỹ thuật ghép thận ở Việt Nam đã phát triển nhưng trở ngại lớn nhất là thiếu hụt nguồn tạng hiến.

Ca phẫu thuật ghép thận cho người không cùng nhóm máu này sẽ mở ra nhiều cơ hội và hy vọng cho những bệnh nhân ghép thận.

Các bác sĩ cũng cho biết khi ghép thận không cùng nhóm máu, bệnh nhân có nguy cơ nhiễm trùng, thải ghép, dùng thuốc ức chế miễn dịch nhiều hơn so với ghép cùng nhóm máu. Tuy nhiên, thực hiện đúng quy trình, tỷ lệ biến chứng này không cao đáng kể.

Ca phẫu thuật của ông B., bà H. nằm trong đề án nghiên cứu cấp Bộ và được một số nguồn kinh phí hỗ trợ.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, chi phí một ca ghép thận thông thường, có bảo hiểm y tế chi trả, dao động trên dưới 100 triệu đồng. Với ca ghép thận không cùng nhóm máu, chi phí gấp 3 lần so với bình thường.