Trường hợp nào công dân được quyền thay đổi tên?

Luật sư Nguyễn Đức Hoàn, Công ty luật TNHH HOK, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội trả lời:

Khoản 1 Điều 26 Luật Hộ tịch năm 2014 quy định về phạm vi Thay đổi hộ tịch có nêu rõ công dân có quyền “Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự.”

Bên cạnh đó, theo Điều 28 của Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về các trường hợp công dân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên bao gồm:

“a) Theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;

b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;

c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;

d) Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

đ) Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi;

e) Thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính;

g) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.”

Do đó, nếu bạn đã thực hiện chuyển đổi giới tính, bạn sẽ thuộc khoản e của Điều 28 nói trên. Bạn có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận việc đổi tên của mình.

Theo Điều 6 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch quy định: “Mọi hồ sơ, giấy tờ của cá nhân có nội dung về họ, chữ đệm, tên; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; dân tộc; quốc tịch; quê quán; quan hệ cha, mẹ, con phải phù hợp với Giấy khai sinh của người đó.”

Như vậy, thủ tục bạn cần thực hiện là yêu cầu thay đổi hộ tịch cụ thể là thay đổi tên trên giấy khai sinh. Theo quy định tại Điều 27 và Điều 46 Luật Hộ tịch, UBND cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi tên cho người chưa đủ 14 tuổi; UBND cấp huyện nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi tên cho người từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú ở trong nước. Về thủ tục, thực hiện theo quy định tại Điều 28 Luật Hộ tịch.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận tờ khai yêu cầu thay đổi tên trong giấy khai sinh và các giấy tờ liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi nhận vào Giấy khai sinh và cấp giấy khai sinh đã được đổi tên cho công dân. Trường hợp cần phải xác minh thêm thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

Như vậy trong thời gian tối đa 6 ngày làm việc, bạn có thể hoàn tất thực hiện thủ tục thay đổi tên trên Giấy khai sinh. Sau khi thay đổi tên trên Giấy khai sinh, bạn sẽ thực hiện thay đổi tên các loại Giấy tờ pháp lý cá nhân như Căn cước công dân, Hộ chiếu,… và các loại giấy tờ cá nhân khác như bằng cấp, chứng chỉ, bảo hiểm,… tại các cơ quan có liên quan.