Triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam

Dự buổi làm việc có các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh; Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà; Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sĩ Thanh.

Cùng dự buổi làm việc có đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, Nhóm Nghị sĩ trẻ Quốc hội khóa XV; đại diện lãnh đạo Văn phòng Quốc hội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính…

Phát biểu mở đầu buổi làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, buổi làm việc nhằm rà soát tình hình thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Đề án định hướng chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV theo lĩnh vực phụ trách; việc nghiên cứu, đề xuất bổ sung các nhiệm vụ lập pháp nhằm đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ thể chế trong lĩnh vực văn hóa để triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021, cùng các nghị quyết, kết luận của Trung ương.

Đề xuất sửa đổi hoặc thay thế các luật hiện hành có phát sinh vướng mắc

Đối với công tác xây dựng thể chế, Chủ tịch Quốc hội đánh giá Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có nhiều nỗ lực, đổi mới cách thức tiếp cận và tư duy quản lý, triển khai thực hiện nhiệm vụ với tinh thần chủ động, nghiêm túc, quyết liệt, linh hoạt, nhất là chuyển tư duy từ làm văn hóa sang quản lý nhà nước về văn hóa, chú trọng công tác xây dựng pháp luật.

Nhắc lại 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp được đề xuất tại Hội thảo văn hóa 2022 cần thực hiện ngay để hoàn thiện thể chế, chính sách và bảo đảm nguồn lực, Chủ tịch Quốc hội cho rằng để có nguồn lực cũng cần phải có thể chế, chính sách quy định.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục nghiên cứu, rà soát tổng thể các văn bản hiện hành để đánh giá, đề xuất ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực văn hóa. Bộ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức giám sát, sơ kết, tổng kết việc thi hành luật, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện một cách đồng bộ.

Về định hướng, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Bộ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi hoặc thay thế các luật hiện hành có phát sinh vướng mắc do ban hành quá lâu, chưa theo kịp, đáp ứng yêu cầu hiện nay như: Luật Di sản văn hóa, Luật Quảng cáo, Luật Báo chí để sửa đổi, đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, 2025. Bộ nghiên cứu, đề xuất để đưa vào xây dựng một số dự án luật mới về biểu diễn để đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; luật về hoạt động văn học trước mắt chưa có thì cần phải có nghị định, tiến tới nghiên cứu xây dựng thành luật vào đầu nhiệm kỳ sau.

Bộ tiếp tục nghiên cứu, căn cứ lý luận, thực tiễn và đề xuất ban hành các luật, quy định chuyên ngành cho giai đoạn tới (như Luật Mỹ thuật; Luật Nhiếp ảnh; Luật Tài trợ, hiến tặng; Luật Bản quyền tác giả, tách nội dung từ Luật Sở hữu trí tuệ...). Nhấn mạnh đây là những đề tài khoa học rất thiết thực với cuộc sống, Chủ tịch Quốc hội cho rằng các cơ quan hữu quan cần bắt tay vào thực hiện.

Nêu rõ ưu đãi về lĩnh vực văn hóa chính là ưu đãi cho toàn dân vì người thụ hưởng cuối cùng về văn hóa là nhân dân, Chủ tịch Quốc hội đề nghị ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần đề xuất, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số nội dung của luật chuyên ngành có liên quan đến lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch như Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đất đai, các luật về thuế… Với Luật Xuất, nhập cảnh, nhất là vấn đề về visa, tính đến khả năng nếu không sửa toàn diện, có thể đưa vào nghị quyết chuyên đề hoặc nghị quyết chung, nhằm tháo gỡ vướng mắc về visa để kích cầu du lịch và quảng bá về văn hóa.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước theo tinh thần Nghị quyết số 33-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI; Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW.

Trong đó, Bộ chủ động nghiên cứu, xây dựng kế hoạch, chương trình cụ thể về việc đầu tư các công trình văn hóa, thể thao mang tính biểu tượng quốc gia và thời đại Hồ Chí Minh; phát triển các sản phẩm văn hóa có giá trị đỉnh cao về nghệ thuật và tư tưởng, phấn đấu có các tác phẩm văn học nghệ thuật xứng tầm hướng tới kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng và 100 năm ngày thành lập nước.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ động tham mưu, đề xuất Chính phủ, Quốc hội những vấn đề cấp bách, đặc thù cần có cơ chế, giải pháp riêng để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, vừa phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Bộ tiếp tục chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện các dự án thành phần về văn hóa, thể thao và du lịch thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam; khẩn trương nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền xem xét, ban hành Chương trình tổng thể mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa.

Chủ tịch Quốc hội nêu bật tầm quan trọng của việc tiếp tục làm tốt công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, tiếp tục thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".

Bộ tập trung triển khai Nghị quyết 572 ngày 18/8/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV về hoạt động chất vấn tại Phiên họp thứ 14 trong lĩnh vực văn hóa, du lịch; phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội chuẩn bị tốt cho phiên giải trình về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao giai đoạn 2013-2021” dự kiến tháng 12/2023… quan tâm và có biện pháp hiệu quả để giải quyết các kiến nghị của cử tri thuộc lĩnh vực Bộ phụ trách…

Tìm sự liên kết giữa chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo với giá trị văn hóa và con người

Liên quan việc chuẩn bị cho Hội nghị Nghĩ sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9, Chủ tịch Quốc hội cho biết chủ đề của hội nghị lần này là “Vai trò của giới trẻ trong việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo”, tập trung vào vai trò, đóng góp của giới trẻ, trong đó có các nghị sĩ trẻ, nhằm giải quyết những thách thức phát triển thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa và con người để thúc đẩy việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc đến năm 2030. Nội dung này cũng phù hợp với mục tiêu của IPU và ưu tiên của Việt Nam nhằm thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Trên cơ sở chủ đề chung, các phiên thảo luận chuyên đề tại Hội nghị sẽ tập trung vào 3 nội dung: Chuyển đổi số; Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo; Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa và con người trong phát triển bền vững.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, các nội dung này đều liên quan đến lĩnh vực phụ trách của Bộ và đề nghị các cơ quan cùng thảo luận về các nội dung của Hội nghị, xây dựng các văn kiện. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần tìm được sự liên kết và thể hiện rõ kết nối giữa chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo với giá trị văn hóa và con người và thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, trong đó nhấn mạnh những nét đặc sắc của giá trị văn hóa con người Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan tiếp tục thảo luận về định hướng nội dung và cách thức phối hợp tổ chức thực hiện. Tham vọng của cả IPU và Quốc hội Việt Nam là có được Tuyên bố Hà Nội tại sự kiện lần này. Do đó công tác chuẩn bị nội dung là rất quan trọng.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cử lãnh đạo Bộ tham gia Ban tổ chức và các Tiểu ban, phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong tổ chức các hoạt động, sự kiện bên lề như chương trình văn hóa nghệ thuật chào mừng.

Cũng tại cuộc làm việc, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị có báo cáo và bảo đảm chuẩn bị kỹ lưỡng cho các hoạt động trong tuần văn hóa Việt Nam tại một số nước Mỹ Latin như liên hoan nghệ thuật, triển lãm ảnh, trình chiếu phim… nhân dịp năm kỷ niệm thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước. Những hoạt động này đều có liên quan tới các lĩnh vực do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phụ trách.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Đối ngoại, Văn phòng Quốc hội và các cơ quan hữu quan chuẩn bị chu đáo cho chuyến thăm; góp phần xây dựng quan hệ chính trị tốt đẹp giữa Việt Nam với các nước, thúc đẩy quảng bá những đặc trưng văn hóa, nghệ thuật dân tộc tới bạn bè quốc tế, hình ảnh thiên nhiên, đất nước, con người và du lịch Việt Nam tới các hội đoàn thân hữu yêu mến Việt Nam, phát huy tình hữu nghị giữa Việt Nam và bạn bè quốc tế.