TP.HCM lập ngân hàng huyết thanh giúp kiểm soát bệnh truyền nhiễm

Việc thành lập ngân hàng huyết thanh nhằm cung cấp bộ công cụ lượng giá gánh nặng bệnh truyền nhiễm trong cộng đồng và định hướng cho các quyết định y tế công cộng trong tương lai.

Bác sĩ Nguyễn Hồng Tâm - Giám đốc HCDC cho biết, ngân hàng huyết thanh là đơn vị tổ chức thu thập, bảo quản và cung cấp các nguồn mẫu để thực hiện xét nghiệm, phục vụ công tác kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm với 4 mục tiêu chính là dự đoán hoặc phát hiện sớm khả năng bùng phát dịch, đánh giá tình hình miễn dịch cộng đồng, đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp và khảo sát sự lưu hành thầm lặng của tác nhân gây bệnh.

Theo ông Tâm, để thực hiện được các mục tiêu nêu trên, HCDC sẽ xây dựng kế hoạch thu thập mẫu định kỳ cho ngân hàng, có bộ quy trình bảo quản, truy xuất và sử dụng các mẫu phục vụ các mục tiêu khác nhau trong việc kiểm soát dịch bệnh. Bên cạnh đó, HCDC sẽ xây dựng các mô hình phân tích dữ liệu, từ đó đưa ra định hướng cho những quyết định y tế công cộng.

Ngân hàng huyết thanh của HCDC được trang bị 5 tủ âm sâu, 3 máy ly tâm lạnh cùng các trang thiết bị và đội ngũ nhân sự đáp ứng cho công tác thu thập, xử lý, lưu trữ và phân phối mẫu.

Ngân hàng huyết thanh được đưa vào hoạt động với sức chứa lưu trữ khoảng 400.000 - 450.000 mẫu huyết thanh. Dự kiến trong giai đoạn 2024 - 2030, ngân hàng huyết thanh sẽ được HCDC đầu tư mở rộng và xây dựng cơ sở hạ tầng để tăng thêm dung lượng lưu trữ mẫu.

Theo PGS.TS Lê Văn Tấn - Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng, Đại học Oxford (OUCRU), từ lâu, các nước trên thế giới đã tiến hành xây dựng Ngân hàng huyết thanh và các chương trình điều tra dịch tễ huyết thanh học tương ứng. Ví dụ tại Anh, Ngân hàng huyết thanh được thành lập vào năm 1986, đến nay đã thu nhận trên 200.000 mẫu huyết thanh từ người dân Anh ở các độ tuổi khác nhau.

Tại Việt Nam, một số ngân hàng huyết thanh cũng đã được thành lập thông qua chương trình nghiên cứu điều tra dịch tễ của Bộ Y tế, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur TP.HCM. Trọng tâm của các chương trình giám sát này có thể kể đến như HIV, Zika virus, viêm gan siêu vi B và C, cúm A H5N1.

Trong năm 2022, HCDC đã phối hợp OUCRU thực hiện 3 đợt khảo sát và thu thập mẫu huyết thanh để đánh giá tình trạng miễn dịch với Covid-19.

"Mục tiêu của việc điều tra huyết thanh là theo dõi mức độ miễn dịch trong cộng đồng đối với một tác nhân gây bệnh nào đó nhằm cung cấp những dữ liệu khoa học giúp đề ra các chính sách y tế phù hợp, ví dụ như chính sách tiêm chủng hay ứng phó với một dịch bệnh mới nổi", PGS.TS Lê Văn Tấn thông tin.