Hiện nay, phát triển kinh tế đêm đang được nhiều quốc gia chú trọng như một giải pháp tạo nguồn lực mạnh mẽ để thu hút khách du lịch, đồng thời mở ra cơ hội tận dụng hiệu quả tài nguyên và lực lượng lao động tại chỗ.
Kết nối ngành nghề, lan tỏa giá trị, nâng tầm đô thị
Với lợi thế về tiềm năng du lịch và nguồn lao động dồi dào, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế đêm theo hướng bền vững, qua đó đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế - xã hội.
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng khai thác hiệu quả hơn các giá trị phi truyền thống, kinh tế đêm nổi lên như một trụ cột mới, góp phần mở rộng không gian phát triển, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân và thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Tại nhiều quốc gia, đặc biệt là các trung tâm kinh tế lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan hay Singapore, kinh tế đêm không chỉ là hoạt động thương mại dịch vụ đơn thuần, mà còn là hệ sinh thái sáng tạo kết nối giữa văn hóa, giải trí, ẩm thực, nghệ thuật và công nghệ.
Đối với Việt Nam, đây không chỉ là một xu thế mà còn là một yêu cầu phát triển tất yếu trong quá trình đô thị hóa nhanh, nhu cầu tiêu dùng và du lịch ngày càng gia tăng, đặc biệt trong nhóm dân số trẻ.
Các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, ,… đều sở hữu những điều kiện thuận lợi để trở thành hạt nhân phát triển kinh tế đêm với các sản phẩm đặc thù như phố đi bộ, chợ đêm, lễ hội ánh sáng, tour đêm, dịch vụ ẩm thực, nghệ thuật đường phố, biểu diễn dân gian, giải trí công nghệ cao…
Ông Trần Trung Hiếu, Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội chia sẻ, Hà Nội có nhiều lợi thế phát triển du lịch đêm. Trong đó, hệ thống hạ tầng kết nối các khu, điểm du lịch, điểm tham quan, điểm hoạt động kinh tế ban đêm đa dạng và tạo sự thuận tiện cho du khách. Hệ thống các cơ sở vật chất phục vụ nhu cầu giải trí, ăn uống, mua sắm, nghỉ ngơi phục vụ du khách tương đối phát triển.
Bên cạnh đó, thành phố Hà Nội cũng sở hữu khối lượng di sản, di tích phong phú cùng với hệ giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, không gian văn hóa cùng với không gian cộng đồng ở khu vực nội, ngoại thành với hệ thống các tổ hợp vui chơi, giải trí riêng biệt là một trong những nguồn lực giúp Thành phố có nhiều điều kiện để phát triển du lịch đêm.
Trên địa bàn Thành phố, hiện có 03 mô hình du lịch đêm hiện đang được khai thác và thu hút sự quan tâm của khách du lịch trong và ngoài nước khi đến với Thủ đô Hà Nội, bao gồm 20 sản phẩm du lịch đêm và 09 không gian tuyến phố đi bộ, tuyến phố ẩm thực.
Những “mỏ vàng” cần được khai phá
“Các sản phẩm du lịch đêm đã góp phần tạo sự đa dạng, phong phú trong việc đáp ứng nhu cầu của khách du lịch; qua đó góp phần kéo dài ngày lưu trú của du khách, nâng cao hiệu quả kinh doanh du lịch tại điểm đến. Đây là những lý do khiến du lịch đêm là yếu tố quan trọng trong phát triển du lịch nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung", ông Trần Trung Hiếu, Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội chia sẻ.
Thực tế cho thấy, các hoạt động về đêm không chỉ giúp kéo dài thời gian lưu trú và chi tiêu của du khách mà còn góp phần thúc đẩy các ngành dịch vụ phụ trợ như giao thông, logistics, bảo vệ, công nghệ thanh toán, quảng cáo, truyền thông...
Từ đó hình thành nên một chuỗi giá trị kinh tế - văn hóa - xã hội có khả năng lan tỏa mạnh, nhất là tại các địa bàn có thế mạnh về du lịch và bản sắc truyền thống.
Tuy nhiên, để kinh tế đêm thực sự trở thành một mũi nhọn phát triển bền vững cần tiếp cận theo hướng quy hoạch tổng thể và chính sách đồng bộ, trong đó có việc xác định rõ các khu vực ưu tiên phát triển, cơ chế thu hút đầu tư, giải pháp đảm bảo an ninh trật tự, hạ tầng giao thông, công nghệ số và môi trường kinh doanh linh hoạt.
Đồng thời, cũng cần có cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa, nghệ thuật biểu diễn, ẩm thực truyền thống và các mô hình kinh doanh dịch vụ đêm gắn với bản sắc địa phương.
Trong thời gian tới, nếu biết khai thác đúng mức và đầu tư hợp lý, kinh tế đêm sẽ không chỉ là "cuộc chơi" trong lòng đô thị mà còn là động lực chiến lược cho tăng trưởng, tạo nên diện mạo mới cho nền kinh tế sáng tạo Việt Nam.