TAND TP Hải Phòng: Nhiều sáng kiến trong cải cách hành chính tư pháp

Từ năm 2002, TAND TP. Hải Phòng đã triển khai học hỏi mô hình cải cách hành chính tư pháp tại một số Toà án tỉnh, thành phố và thực hiện cải cách hành chính tư pháp vào một đầu mối là Văn phòng TAND thành phố.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện phát sinh một số bất cập như: Vẫn còn tồn tại việc trả lại đơn khởi kiện không đúng, chậm giải quyết đơn khởi kiện, thậm chí để quên trong thời gian dài lãnh đạo không kiểm soát được. Bên cạnh đó, việc phân công Thẩm phán giải quyết, xét xử các loại án không đồng đều, có những Thẩm phán được phân công quá nhiều hồ sơ, hồ sơ phức tạp, có Thẩm phán phân công ít hồ sơ... tạo tâm lý lo lắng, không yên tâm đối với Thẩm phán. Việc báo cáo án quá hạn, án tạm đình chỉ do các Tòa chuyên trách báo cáo tại các hội nghị giao ban chưa có bộ phận trung gian kiểm tra, giám sát một cách khách quan…

Phó Chánh án TANDTC Tống Anh Hào tặng bằng khen cho lãnh đạo TANDTP. Hải Phòng

Trước những bất cập, hạn chế nêu trên, tập thể lãnh đạo TAND TP. Hải Phòng đã nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm. Đầu năm 2014, lãnh đạo TAND TP. Hải Phòng đã bàn bạc, thống nhất đề ra hướng khắc phục bằng việc tiến hành cải cách hành chính tư pháp trong hoạt động của hai cấp Toà án. Theo đó, lãnh đạo TAND thành phố đã chỉ đạo xây dựng Dự thảo Đề án cải cách hành chính tư pháp của TAND thành phố, hoàn thiện cơ sở vật chất, phương tiện triển khai thực hiện. Trong đó, đặt ra các mục tiêu cụ thể như: đảm bảo công khai minh bạch các hoạt động của Tòa án, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, cơ quan, tổ chức khi giải quyết công việc tại Tòa án; đảm bảo thực hiện đúng các quy trình, trình tự tố tụng của Thư ký, Thẩm phán từ khi tiếp nhận đơn khởi kiện, thụ lý hồ sơ vụ án cho đến khi giải quyết, xét xử, ra bản án, quyết định, làm thủ tục thông báo kháng cáo, kháng nghị, đưa bản án ra thi hành, lưu trữ hồ sơ vụ việc theo quy định của pháp luật; thực hiện phần mềm quản lý, thống kê các loại án, báo cáo, tổng hợp về một đầu mối là Văn phòng; đề cao tinh thần trách nhiệm của Thẩm phán, Thư ký, đảm bảo khách quan trong việc phân công công việc cho các Thẩm phán giải quyết, xét xử; đảm bảo việc thực hiện theo dõi, giám sát các quy trình, trình tự tố tụng của Thẩm phán, Thư ký về một đầu mối giúp lãnh đạo chỉ đạo, đôn đốc công việc thường xuyên, kịp thời… Đề án cũng nêu ra các nhiệm vụ cụ thể của từng bộ phận và quyết định thành lập bộ phận Hành chính tư pháp thuộc Văn phòng TAND thành phố - đơn vị đầu mối thực hiện các mục tiêu đã được đề ra.

Bộ phận Hành chính tư pháp chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Chánh án TAND TP. Hải Phòng. Bộ phận này có chức năng, nhiệm vụ rõ ràng, duy trì tốt mối quan hệ công tác đối với các Tòa chuyên trách, phòng nghiệp vụ thuộc TAND thành phố. Nhân sự cho bộ phận Hành chính tư pháp cũng được lựa chọn, sắp xếp đúng vị trí, đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ. TAND TP. Hải Phòng cũng kiện toàn cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, chế độ chính sách đối với cán bộ, Thư ký, Thẩm tra viên bộ phận Hành chính tư pháp, đảm bảo yên tâm công tác.

Sau 3 tháng hoạt động, bộ phận Hành chính tư pháp đã đạt được những kết quả bước đầu đáng khích lệ. Cụ thể: Việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn khởi kiện của cá nhân, cơ quan, tổ chức được đảm bảo giải quyết trong 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện. Không còn tình trạng chậm giải quyết đơn khởi kiện.

Việc phân công Thẩm phán giải quyết, xét xử các loại án theo số thứ tự quay vòng ngẫu nhiên nên không còn việc phân công án chênh lệch nhiều - ít cho các Thẩm phán. Qua đó, lãnh đạo TAND TP. Hải Phòng đã kiểm soát được án quá hạn, án kéo dài để lâu không giải quyết, án tạm đình chỉ, án bị huỷ, huỷ lại nhiều lần của từng Thẩm phán.

Việc ban hành quyết định, bản án, gửi bản án cho đương sự, cho cơ quan thi hành án dân sự được đảm bảo đúng thời hạn theo đúng quy định của pháp luật. Không còn việc Viện Kiểm sát kiến nghị, đương sự khiếu nại về việc chậm nhận được bản án. Việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tố tụng được đôn đốc giải quyết kịp thời theo hướng không né tránh. Thẩm phán, Thư ký có sai sót được kết luận chỉ đạo rút kinh nghiệm nghiêm túc, nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo kéo dài được giải quyết dứt điểm. Việc tra cứu, trích sao bản án, hồ sơ vụ án cho các tổ chức, cá nhân được thực hiện nhanh chóng, thuận lợi.

Quá trình thực hiện công việc, bộ phận Hành chính tư pháp đã áp dụng triệt để ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý theo dõi; sử dụng phần mềm quản lý và thống kê các loại án của hệ thống TAND, phần mềm số hoá hồ sơ lưu trữ…

Với những kết quả đạt được, thời gian gần đây, Chánh án TAND TP. Hải Phòng Nguyễn Thị Mai đã nhận được nhiều thư khen, thư cảm ơn, điện thoại cảm ơn của các doanh nghiệp, đương sự về thái độ, tinh thần làm việc tận tụy, công tâm, khách quan của cán bộ, Thẩm phán TAND thành phố. Với những thành công ban đầu, TAND TP. Hải Phòng sẽ tổ chức đánh giá kết quả và dự kiến sẽ nhân rộng mô hình tới tất cả TAND các quận, huyện trong năm 2015.