Những phát hiện kinh ngạc dưới tảng băng trôi khổng lồ ở Nam Cực

Một tảng băng trôi khổng lồ dài khoảng 19 dặm (hơn 30 km) vỡ ra khỏi thềm băng vào ngày 13/1/2025, để lộ một vùng đại dương chưa từng đón ánh sáng mặt trời trong nhiều thập kỷ.

Nhóm nghiên cứu trên tàu khảo sát Falkor quyết định khám phá đáy biển dưới vùng nước vừa được lộ ra. Trước đó, chưa từng có người nào thám hiểm vùng biển sâu này.

"Đây là kiểu sự kiện mà khi nó xảy ra, bạn phải bỏ hết mọi việc khác lại", Patricia Esquete, trưởng nhóm nghiên cứu của chuyến thám hiểm cho biết.

Tuy nhiên, kỳ vọng của họ không cao, vì các nhà khoa học cho rằng không có nhiều sự sống có thể tồn tại dưới lớp băng dày như vậy.

Nhưng những gì họ tìm thấy lại khiến cả nhóm bất ngờ: những con nhện biển khổng lồ, bạch tuộc, cá băng, san hô và bọt biển, trong đó có một loài bọt biển hình chiếc bình có thể đã tồn tại hàng trăm năm.

Tổng cộng, các nhà nghiên cứu tin rằng họ sẽ xác định được hàng chục loài mới từ chuyến thám hiểm này.

“Chúng tôi thực sự ngạc nhiên và kinh ngạc trước sự phong phú và đa dạng của các hệ sinh thái mà chúng tôi tìm thấy dưới đó”, Esquete, nhà nghiên cứu tại Đại học Aveiro ở Bồ Đào Nha nói.

Phát hiện này, được công bố vào hôm 20/3, không chỉ cho thấy sự sống có thể tìm được cách tồn tại ở gần như mọi nơi trên Trái Đất mà còn cung cấp một dữ liệu nền quan trọng để hiểu cách hệ sinh thái biển sâu có thể thay đổi khi hành tinh nóng lên.

“Họ thực sự đã có mặt đúng lúc, đúng chỗ để chứng kiến một hệ sinh thái chưa từng được khám phá”, Jyotika Virmani, giám đốc Viện Đại dương Schmidt – tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ nghiên cứu này cho biết.

Trong chuyến thám hiểm kéo dài khoảng một tháng, các nhà nghiên cứu đã điều khiển một phương tiện vận hành từ xa để chụp ảnh, quay video và thu thập mẫu vật từ những khu vực biển sâu ngoài khơi Nam Cực.

Nhóm cũng khảo sát các khu vực xa hơn ở biển Bellingshausen, cách xa thềm băng. Trong số các loài có thể hoàn toàn mới đối với khoa học có giáp xác, ốc biển, giun và cá.

Phải mất nhiều tháng phân tích trong phòng thí nghiệm mới có thể xác nhận sự tồn tại của bất kỳ loài mới nào. “Công việc thực sự mới chỉ bắt đầu”, Esquete nói.

Trước đó, trong một chuyến thám hiểm của Viện Đại dương Schmidt ngoài khơi Chile năm ngoái, các nhà khoa học đã xác định được hơn 70 loài mới, bao gồm tôm hùm squat và ốc biển chưa từng được biết đến.

Ở Nam Cực, bí ẩn lớn nhất không tập trung vào một loài cụ thể nào, mà là cả hệ sinh thái. Các nhà khoa học đặt câu hỏi, làm thế nào mà một hệ động thực vật phong phú như vậy có thể phát triển dưới lớp băng dày đặc?

Ở những vùng biển khác, các sinh vật quang hợp trên bề mặt đại dương tạo ra dưỡng chất rơi xuống đáy biển để nuôi dưỡng các sinh vật tầng sâu.

Nhưng dưới lớp băng tối tăm của Nam Cực thì không có nguồn cung cấp như vậy. Thay vào đó, các dòng hải lưu, nước tan từ sông băng hoặc một yếu tố khác đã giúp duy trì sự sống dưới đáy biển.

“Đây hiện đang là một lĩnh vực nghiên cứu khoa học rất sôi động nhờ phát hiện này”, Virmani cho biết.

Esquete hy vọng có thể quay lại để nghiên cứu xem hệ sinh thái dưới một khu vực vừa được băng rút khỏi sẽ thay đổi như thế nào, cung cấp góc nhìn về cách các sinh vật biển sâu ở vùng cực có thể bị ảnh hưởng khi nhiệt độ toàn cầu tăng và ngày càng có nhiều tảng băng vỡ ra từ Nam Cực và các nơi khác.

Thềm băng George VI, nơi tảng băng khổng lồ vừa tách ra, đã chứng kiến tình trạng tan chảy trên diện rộng trong những năm gần đây.