Mỗi năm 200.000 người đột quỵ, tỷ lệ người trẻ tăng cao

Tại hội nghị đột quỵ quốc tế năm 2022 với chủ đề "Thách thức và cơ hội" diễn ra ngày 5/11 ở Hà Nội, GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, Việt Nam và các nước trên thế giới đang phải đối mặt với mô hình bệnh tật kép gồm các bệnh truyền nhiễm mới nổi, các bệnh lưu hành và sự gia tăng của nhóm bệnh không lây nhiễm. Trong nhóm các bệnh không lây nhiễm thì đột quỵ đang là bệnh thường gặp.

Ông Thuấn thông tin thêm, theo Hội đột quỵ thế giới 2022, mỗi năm thế giới có hơn 12,2 triệu ca đột quỵ, trong đó hơn 16% xảy ra ở người trẻ 15-49 tuổi. Cùng đó, mỗi năm có tới 6,5 triệu ca tử vong do căn bệnh này với hơn 6% trong số đó là người người trẻ.

"Con số này rất đáng báo động, vì nhóm người trẻ tuổi là lực lượng lao động chính của mỗi gia đình và xã hội", Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 ca bệnh đột quỵ, khoảng 50% trong số đó tử vong. Giống như các bệnh mạn tính khác, con số này vẫn đang có chiều hướng gia tăng. Đột quỵ là căn nguyên gây tử vong đứng hàng thứ hai và nguyên nhân gây tàn phế đứng hàng thứ 3 trên toàn thế giới. Nhiều người dù sống sót sau cơn đột quỵ nhưng phải chịu các di chứng nặng nề, tàn phế vĩnh viễn, thậm chí mất khả năng lao động.

Tại hội nghị, PGS.TS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai đã công bố kết quả sơ bộ của nghiên cứu đột quỵ đa trung tâm lớn nhất Việt Nam.

Nghiên cứu này được thực hiện tại 10 trung tâm đột quỵ trên cả nước với số lượng bệnh nhân tham gia lớn nhất từ trước đến nay với 2.310 bệnh nhân. 

Kết quả bước đầu cho thấy, độ tuổi đột quỵ trung bình của người dân Việt Nam là 65 tuổi. Trong đó, số bệnh nhân bị đột quỵ dưới 45 tuổi chiếm 7,2% trong nghiên cứu này.

Nghiên cứu cũng cho thấy tỷ lệ nam giới Việt Nam gặp đột quỵ cao hơn 2,5 lần so với nữ. Tỷ lệ này khác hoàn toàn với nước ngoài, khi nữ giới bị đột quỵ nhiều hơn.

Các bệnh nhân bị đột quỵ do nhồi máu não chiếm 76%, tỷ lệ đột quỵ do chảy máu não là 24%. Ở nhóm đột quỵ dưới 45 tuổi, tỷ lệ đột quỵ do chảy máu não có xu hướng tăng, chiếm 46%.

Tỷ lệ người bị đột quỵ được đưa đến bệnh viện cấp cứu trong 6 giờ đầu vẫn còn thấp, mới có 33% số người được nghiên cứu. Trong đó mới có 14% người bệnh vào cấp cứu được điều trị tái tưới máu.

Theo PGS Mai Tuy Tôn, kết quả nghiên cứu này rất có ý nghĩa cho chiến lược điều trị, đầu tiên đó là vấn đề về cấp cứu chung, ngay tại các bệnh viện cũng cần rút ngắn thời gian đánh giá để làm sao có thể mang được nhiều cơ hội cho người bệnh cấp cứu đột quỵ. Đồng thời cần thay đổi lối sống để kiểm soát chỉ số huyết áp tốt, nhằm ngăn ngừa bệnh đột quỵ có thể xảy ra trong tương lai.

GS.TS Lê Ngọc Thành - Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội nhấn mạnh, đột quỵ hiện nay đang là vấn đề "nóng" của thế giới và Việt Nam không là ngoại lệ với xu hướng bệnh nhân đột quỵ ngày càng trẻ. Để đảm bảo người bệnh đột quỵ được cấp cứu và điều trị tốt, họ cần được chăm sóc và điều trị chuyên sâu để phát hiện sớm và cấp cứu kịp thời, điều trị phòng ngừa biến chứng, phòng ngừa nguy cơ tái phát và phục hồi chức năng.

Bên cạnh việc được điều trị tại các đơn vị chuyên điều trị đột quỵ cần có các nhân viên y tế được đào tạo chuyên sâu, phối hợp đa chuyên khoa theo một quy trình chuẩn hóa để đảm bảo người bệnh được chăm sóc điều trị tốt nhất, giảm thiểu tối đa hậu quả do đột quỵ.

Tiếp nối những hoạt động phòng và điều trị đột quỵ đã và đang thực hiện với những kết quả đã đạt được, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị Bệnh viện Bạch Mai và Đại học Y Dược (Đại học Quốc gia Hà Nội) tiếp tục phối hợp với các đơn vị trên cả nước thực hiện cập nhật các kiến thức, kỹ thuật tiến bộ của các nước trên thế giới nhằm hoàn thiện hơn nữa các hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cho người bị đột quỵ.

Đặc biệt, các đơn vị cần tập trung vào việc tăng cường hợp tác quốc tế-nghiên cứu khoa học, xây dựng mạng lưới các tổ chức, chuyên gia hỗ trợ đào tạo cũng như hợp tác triển khai các nghiên cứu trong lĩnh vực đột quỵ, đặc biệt quan tâm đến điều trị đột quỵ cho người trẻ là nhóm lao động chính trong xã hội.

Các đơn vị có liên quan cần xây dựng các kế hoạch và hoạt động cụ thể nhằm nâng cao năng lực điều trị ở các tuyến; Tiếp tục bổ sung không ngừng đào tạo nhân lực chuyên ngành đột quỵ, kiện toàn mạng lưới điều trị đột quỵ trên khắp cả nước hướng tới điều trị và chăm sóc toàn diện cho người bệnh.