Ngày 3/6, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã ký Quyết định công nhận Lễ hội Bà Chiêm Sơn (xã Duy Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam) là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Quyết định này không chỉ ghi nhận giá trị văn hóa – tâm linh đặc sắc của lễ hội, mà còn khẳng định vai trò quan trọng của cộng đồng trong việc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Lễ hội Bà Chiêm Sơn được tổ chức thường niên từ mồng 10 đến 12 tháng Giêng âm lịch tại làng Chiêm Sơn, một vùng quê trù phú nằm bên dòng Thu Bồn hiền hòa. Lễ hội là dịp để người dân tưởng nhớ công lao của Bà Chiêm Sơn, còn gọi là Bô Bô Thái Dương phu nhân đã phù hộ, che chở dân làng, bảo vệ sự bình yên cho cả một vùng đất ven sông.
Theo đánh giá của UBND tỉnh Quảng Nam, tín ngưỡng thờ Bà Chiêm Sơn là một trong những biểu hiện tiêu biểu của tín ngưỡng thờ nữ thần trong văn hóa Việt, phản ánh đời sống tâm linh phong phú, đậm bản sắc địa phương. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, lễ hội còn là dịp để cộng đồng khơi dậy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, thắt chặt tình làng nghĩa xóm.
Ông Nguyễn Công Lợi – Phó Ban quản lý Di tích Lịch sử Dinh Bà Chiêm Sơn, cho biết: Lễ hội Bà Chiêm Sơn được tổ chức trong sự phối hợp hài hòa giữa chính quyền và nhân dân, là một mô hình điển hình trong công tác bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Sự vào cuộc của chính quyền địa phương, cùng với tâm huyết của Ban hành lễ cộng đồng làng Chiêm Sơn, đã giúp lễ hội giữ được hình thức truyền thống, trang nghiêm mà không kém phần sinh động.
Không chỉ dừng lại ở giá trị tinh thần, Lễ hội Bà Chiêm Sơn còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương thông qua du lịch văn hóa tâm linh.
Những nét độc đáo về nghi lễ, phong tục, nghệ thuật trình diễn dân gian tại lễ hội đang dần trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, thu hút du khách trong và ngoài nước, qua đó tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân sở tại.
Lễ hội Bà Chiêm Sơn với chiều sâu văn hóa và sự gắn bó cộng đồng, đã trở thành biểu tượng văn hóa tâm linh không thể thiếu trong đời sống cư dân xứ Quảng. Nó không chỉ là nơi gửi gắm những ước vọng về một năm mới an lành, thịnh vượng, mà còn là sợi dây bền chặt gắn kết bao thế hệ trong hành trình gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.