Ngày 19/4 tại Đông Anh, Hà Nội, nhân kỷ niệm 1085 năm Ngô Quyền xưng vương và định đô tại Cổ Loa (939-2024), Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long Hà Nội, Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa đã tổ chức khai mạc triển lãm “Ngô Quyền - Anh hùng dân tộc kiệt xuất”.
Sự kiện có sự tham gia của các đại biểu là các nhà khoa học Hội đồng di sản văn hóa Quốc gia, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long Hà Nội…
Ngô Quyền với chiến công hiển hách đánh bại quân Nam Hán trong trận Bạch Đằng nổi tiếng năm 938 đã kết thúc hơn 1.000 năm Bắc thuộc và chống Bắc thuộc, mở ra một thời kỳ độc lập lâu dài của dân tộc Việt Nam. Ngay sau ngày chiến thắng, từ cửa biển Bạch Đằng (thành phố Hải Phòng), Ngô Quyền kéo đại quân về đóng đô ở Loa Thành (thành Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội) để tỏ ý tiếp tục sự nghiệp dựng nước và giữ nước thời Hùng Vương - An Dương Vương, khẳng định quyết tâm giữ vững nền độc lập dân tộc non trẻ vừa mới giành lại được. Ông quyết định bỏ chức Tiết độ sứ của phong kiến phương Bắc, tự xưng Vương. Vào mùa xuân năm 939, ông tiến lên xây dựng một chính quyền hoàn toàn độc lập, xóa bỏ chức Tiết độ sứ mà họ Khúc, họ Dương trước đây còn phải tạm giữ để hòa hoãn với phương Bắc, tự xưng Vương hiệu, định đô ở Cổ Loa, tiếp nối quốc thống.
Ngô Quyền chọn đóng đô ở Cổ Loa, muốn dựa vào thành cao, hào sâu, ở vị trí đầu mối của các luồng giao thông thủy bộ giữa trung tâm châu thổ sông Hồng, để triều đình Trung ương có thể nắm chắc miền châu thổ mà vươn ra quản lý toàn bộ lãnh thổ quốc gia. Việc Ngô Quyền chọn Cổ Loa làm đất định đô mang ý nghĩa lịch sử lớn lao. Cổ Loa đã từng là kinh đô của nhà nước Âu Lạc thời An Dương Vương. Trở về đây là một sự khẳng định đầy tự hào rằng, chúng ta đã giành lại độc lập tự chủ. Với sự kiện này, quốc thống dân tộc qua thử thách hơn một nghìn năm Bắc thuộc đã được nối lại với sự hưng khởi mới.
Triển lãm “Ngô Quyền - Anh hùng dân tộc kiệt xuất” được chắt lọc từ các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học; các tư liệu, hình ảnh sưu tầm của Viện Viễn Đông Bác cổ, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội, Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa, Ban Quản lý di tích làng cổ Đường Lâm, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Bảo tàng Hải Phòng, tranh dân gian, tranh truyện, các sưu tập ảnh tư nhân... để giới thiệu, quảng bá đến công chúng, du khách trong nước và quốc tế, cộng đồng địa phương về công lao của Ngô Quyền như một lời tri ân tiền nhân.
Triển lãm gồm 3 chủ đề: Chủ đề 1: Hào trưởng đất Đường Lâm (giới thiệu khái quát về mảnh đất Đường Lâm lịch sử, thân thế và dòng tộc của Ngô Quyền). Chủ đề 2: Nổi sóng Bạch Đằng (giới thiệu về trận thủy chiến vĩ đại trên cửa biển Bạch Đằng do Ngô Quyền chỉ huy thắng lợi, đánh tan quân Nam Hán kết thúc 1.000 năm Bắc thuộc). Chủ đề 3: Thành Cổ Loa mở nền độc lập (giới thiệu công cuộc định đô, xây dựng nền độc lập và dấu tích, truyền thuyết của Ngô Quyền tại Cổ Loa, công lao của Đức vua Ngô Quyền được các triều đại lịch sử Việt Nam và nhân dân ghi nhận bằng việc lập đền, đình, miếu, tạc bia đá, sắc phong, ban mỹ tự, phụng thờ và tổ chức lễ hội ở nhiều tỉnh thành trên cả nước).
Phát biểu tại triển lãm, ông Ngô Văn Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long Hà Nội, cho biết: Công lao và sự nghiệp vĩ đại của Đức vua Ngô Quyền đã đi vào lịch sử nước ta, là một trong những anh hùng vĩ đại nhất lịch sử Việt Nam. Trong khuôn khổ triển lãm, Ban tổ chức đã cố gắng lựa chọn, chắt lọc từ công trình nghiên cứu của các nhà khoa học; các tư liệu, hình ảnh sưu tầm của các tổ chức, cá nhân để giới thiệu, quảng bá đến công chúng, du khách trong nước và quốc tế, cộng đồng địa phương về công lao của Đức vua Ngô Quyền như một lời tri ân tiền nhân. Qua đó, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, khơi dậy niềm tự hào, tự tôn dân tộc cho Nhân dân.
Triển lãm mở cửa từ 19/4/2024, tại Nhà trưng bày khu di tích Cổ Loa, Thôn Chùa, Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội.