Cách đây 22 năm, Rơ Mah Huar (SN 1969, trú tại tổ dân phố 4, thị trấn Phú Thiện, Phú Thiện, Gia Lai) đã dùng dao đâm chết anh Kpă Huôn chỉ vì mâu thuẫn nhỏ.
Sau khi gây án, để tránh sự trừng phạt của pháp luật Huar đã bỏ trốn qua xứ người hơn hai thập kỷ. Nhưng lưới trời lồng lộng, vào cái tuổi đã xế chiều, Huar đã phải đền tội cho chính lỗi lầm mà mình gây ra năm ấy.
Trước khi trở thành kẻ trốn nã, Huar từng có một cuộc sống rất bình lặng bên vợ và đứa con thơ, được bà con làng xóm quý mến. Nhưng chỉ vì một phút không kìm chế được bản thân, Huar đã phải trả giá bằng chính sự tự do và gây nên nỗi đau, sự tủi hổ cho gia đình mình.
Mọi chuyện bắt đầu vào một đêm tháng 11/1993, tại nhà của mình, Huar đang uống rượu cùng với Rơ Mah Toar và Ama Duanh, thì bỗng Huar nhớ lại việc anh Kpă Huôn trước đó có mượn bình điện (ắc quy) về nhà sử dụng nhưng chưa trả, nên Huar đã đi sang nhà anh Kpă Huôn để đòi lại.
Khi Huar đến nhà chỉ có chị Rơ Mah H’Beng (em vợ anh Kpă Huôn), đang bế con Rơ Mah H’Dư ở nhà. Có hơi men trong người, Huar như đứa trẻ “nằng nặc” đòi lại bình điện của mình, thấy vậy chị H’Beng nói: "Tôi không biết việc mượn bình điện của hai người” và ngăn cản không cho Huar lấy bình điện về.
Bực tức trong người, Huar liền đến cầm bình điện đập xuống đất làm vỡ, nhưng chẳng may văng mảnh bình điện vào người cháu Rơ Mah H’Dư đứng cách đó không xa. Sau đó không nghĩ ngợi gì nhiều, Huar quay lại nhà mình để uống rượu tiếp.
Tối hôm đó, anh Rô Đế (chồng chị Rơ Mah H’Beng) và Kpă Huôn đi xem tivi ở nhà hàng xóm về, thì nghe việc Huar đến nhà mình đập bình điện làm văng mảnh bình điện vào người cháu Rơ Mah H’Dư, nên rất tức giận.
Hai người liền đi bộ sang nhà tìm Huar để hỏi cho rõ sự việc, Rô Đế đi trước, Kpă Huôn đi sau cách nhau khoảng 10m, Ksor Doar (hàng xóm) thấy vậy cũng chạy theo. Vào đến sân, Rô Đế chạm mặt Huar liền hỏi: "Sao mày đánh con tao” đồng thời dùng chân đá vào cầu thang nhà sàn.
Thấy Rô Đế có vẻ khiêu khích, Huar liền dùng chân, tay đánh Rô Đế nhưng Rô Đế tránh được. Lúc này, Huar nhìn thấy Kpă Huôn và Ksor Doar đang đứng ở gần đó, nghĩ rằng họ tới để cùng với Rô Đế đánh mình, nên không kịp suy nghĩ gì Huar chạy thẳng lên nhà sàn, vào bếp lấy con dao rồi xông vào đâm một nhát vào cổ bên phải của Kpă Huôn, bị đâm anh Kpă Huôn chỉ kịp kêu lên: "anh đâm chết tôi rồi" và ngã gục xuống đất chết tại chỗ.
Quá sợ hãi, Huar ngay lập tức trốn ra khỏi làng, tìm cách lẩn trốn. Ban đầu, Huar đã vào rừng ẩn nấp và tính toán xem phải đi đâu tiếp theo. Biết việc mình làm là vi phạm pháp luật, chẳng thể sống ở trong nước được nữa nên Huar đã tìm cách vượt biên qua xã IaTung, huyện Oya Đao, tỉnh Ratanakiri, Vương quốc Cam Pu Chia.
Bị cáo Rơ Mah Huar trước vành móng ngựa
Trong 22 năm "trốn" ở Campuchia, Huar sinh sống bằng nghề đãi vàng sa khoáng. Cũng ở đây, Huar gặp được một người phụ nữ đem lòng yêu thương và có với nhau tới 4 mặt con. Ở nơi đất khách quê người, tuy đã có cuộc sống mới nhưng hình ảnh mẹ già, vợ con cứ ám ảnh Huar trong từng phút, từng giây.
Ngỡ rằng, việc phạm tội năm nào của mình chẳng còn ai nhớ đến, nên vào ngày 28/10/2014, Huar “đánh liều” trở về Việt Nam thăm gia đình thì bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Gia Lai bắt giữ tại Cửa khẩu Lệ Thanh, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai theo Lệnh truy nã số 76/LTN ngày 10/11/1993, của Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Gia Lai.
Tròn 22 năm, Rơ Mah Huar đã chạy trốn lệnh truy nã vì tội giết người. Chừng ấy thời gian sống một cuộc đời khác, giờ đây ở tuổi xế chiều khi phải đứng trước vành móng ngựa để chịu sự phán xét của pháp luật, Huar mới thấy chua xót, hối hận.
Nghe vị chủ tọa phiên tòa nói về tội danh của mình, Huar chỉ biết cúi đầu thừa nhận: “Chính bị cáo đã đâm anh Huôn cách đây 22 năm, bị cáo biết tội lỗi mình gây ra rất lớn nhưng nghĩ tới việc phải chịu cảnh tù đày, nên bị cáo đã không dám ra đầu thú. Bị cáo sai thật rồi, mong quý tòa giảm cho một phần hình phạt để bị cáo sớm được trở về với vợ con”.
Với tội danh “Giết người” theo quy định tại điều 93 của Bộ luật hình sự, Rơ Mah Huar bị HĐXX tuyên phạt 14 năm tù giam. Về trách nhiệm dân sự, Tòa cũng buộc Huar phải bồi thường chi phí xây lại mộ cho nạn nhân, tiền tổn thất về tinh thần và tiền cấp dưỡng nuôi hai con nhỏ từ năm 1993 đến khi các cháu đủ 18 tuổi cho gia đình nạn nhân với tổng số tiền trên 400 triệu đồng.
Sau khi nghe tòa tuyên án, Huar cố gắng giữ bình tĩnh, ngoái nhìn về bốn phía để tìm kiếm người thân. Nhìn thấy gia đình và vợ con, những người 22 năm qua đã chờ mình Huar mới thấy xót xa, day dứt.
Hy vọng, trong thời gian quy án Huar sẽ biết ăn năn hối lỗi chấp hành tốt án tù để sớm quay về đoàn tụ với gia đình, quay về với nẻo thiện của cuộc đời.