“Gọt chân cho vừa giày”?

Theo đó, đối với mặt hàng ôtô, VAFI đề xuất áp dụng “phí được quyền mua” ôtô chở người dưới 10 chỗ ngồi, trừ taxi và xe du lịch phục vụ công cộng cho mọi đối tượng. Các mức phí được tính theo giá trị thị trường của xe, khởi đầu sẽ bằng 100% giá trị thị trường của xe bình dân và được lũy tiến, theo nguyên tắc phí thu sẽ vượt từ 3-10 lần giá trị thị trường của các dòng xe xa xỉ. Có thể lấy ví dụ, để sở hữu một chiếc xe hơi hạng sang có giá 6 tỷ đồng, người mua sẽ phải trả thêm gấp 10 lần giá trị của nó, tức là 60 tỷ đồng vào Ngân sách Nhà nước để được… quyền mua xe.

Với các loại xe gắn máy đắt tiền, VAFI đề xuất mức phí thu bằng từ 2 lần đến 4 lần giá trị xe… Theo VAFI, biện pháp trên có thể hoàn toàn ngăn chặn được việc sử dụng xe xa xỉ đắt tiền, giúp hạn chế tình trạng nhập siêu, hạn chế được phần nào tình trạng ùn tắc giao thông.

Bên cạnh đề xuất ban hành phí được quyền mua ôtô, xe máy, VAFI cũng đề xuất không cấp phép thành lập các nhà máy sản xuất, lắp ráp ôtô, xe máy vì năng lực sản xuất đã quá dư thừa dẫn tới giá thành sản xuất cao.

Có ý kiến cho rằng, nếu đặt mục tiêu là tăng nguồn thu ngân sách, hạn chế nhập siêu thì đề xuất này là rất ổn. Nhưng nếu đặt mục tiêu là giảm ùn tắc giao thông thì thiếu thuyết phục vì các “siêu xe” hoàn toàn không gây ra ùn tắc do chiếm tỉ lệ quá thấp trong lưu thông. Nếu muốn giải quyết ùn tắc giao thông thì nên cải thiện điều kiện đường sá, quy hoạch. Ý kiến khác thì ví đề xuất của VAFI giống như “gọt chân cho vừa giày”. Sao không đề xuất bỏ vốn ra làm đường rồi thu phí giao thông để bù đắp?

Tuy vậy, cũng có ý kiến ủng hộ đề xuất của VAFI. Ý kiến này phân tích: 60 tỷ quyền mua một xe 6 tỷ có thể đủ để mua 20 chiếc xe buýt loại xịn. Một chiếc xe buýt có thể làm giảm 50-60 người đi xe máy, giảm tắc đường, giảm tiêu dùng xăng, giảm nhập siêu, khói bụi, tai nạn, đất nước sẽ trở nên sạch đẹp, văn minh hơn, người dân đi bộ nhiều thì khoẻ mạnh hơn, Nhà nước không phải lo hết dự trữ ngoại tệ vì nhập xăng quá nhiều.

Trung Nguyễn