Cây hẹ không chỉ là gia vị trong nhiều món ăn mà còn được biết đến như một vị thuốc quý mà thiên nhiên ban tặng với công dụng trị rất nhiều bệnh.
Cây hẹ tên khoa học là Alllium tuberosum, họ Hành. Cây hẹ rất dễ trồng, chỉ cần gieo hoặc trồng bằng cây con một lần, là có thể thu hoạch nhiều lứa, nhiều năm.
Theo Đông y, cây hẹ có tác dụng làm thuốc. Cụ thể, lá hẹ để sống có tính nhiệt, nấu thì ôn, vị cay. Có tác dụng ôn trung, hành khí, tán ứ, giải độc. Thường dùng chữa ngực đau tức, nấc, ngã chấn thương,...
Gốc rễ hẹ có tính ấm, vị cay, có tác dụng ôn trung, hành khí, tán ứ, thường dùng chữa ngực bụng đau tức do thực tích, đới hạ, các chứng ngứa,...
Hạt hẹ có tính ấm, vị cay ngọt; vào các kinh Can và Thận. Có tác dụng bổ Can, Thận, tráng dương, cố tinh. Thường dùng làm thuốc chữa tiểu tiện nhiều lần, mộng tinh, di tinh, lưng gối yếu mềm.
Trị cảm sốt, ho
Từ trước tới nay cây hẹ được dùng phổ biến trong vấn đề chữa trị cảm sốt, ho ở người lớn và trẻ em. Đặc biệt đối với trẻ nhỏ thì đây là một giải pháp hữu hiệu khi mà việc chữa bệnh cho bé bằng kháng sinh bị hạn chế nhiều mặt.
Cách sử dụng lá hẹ để chữa ho, cảm sốt cũng rất đơn giản: Lấy một nắm lá hẹ rửa sạch cắt nhỏ trộn với đường phèn rồi hấp cách thủy, với người lớn thì nên ăn cả cái và nước còn với trẻ nhỏ thì mẹ nên cho trẻ uống nước. Nếu người bệnh bị cảm hoặc ho do nhiễm lạnh thì nên cho thêm vài lát gừng vào chưng cùng với hẹ sẽ tăng thêm tác dụng.
Trị hen suyễn
Ít ai có thể biết được rằng cây hẹ có tác dụng trong vấn đề điều trị hen suyễn. Tuy nhiên, trên thực tế đã có nhiều bệnh nhân sử dụng hẹ như một vị thuốc để chữa căn bệnh này và cho kết quả khả quan. Chúng ta có thể sử dụng 10g củ hẹ hoặc 20 g lá hẹ giã nát, ép lấy nước để uống.
Trị đau họng
Mùa đông có rất nhiều người bị đau và sưng họng, với kinh nghiệm rất đơn giản từ cây hẹ sẽ giúp chúng ta đẩy lùi được triệu chứng khó chịu này. Các bạn có thể nhai lá hẹ tươi với vài hạt muối hoặc lấy 10g – 12g lá hẹ tươi giã vắt lấy nước để uống.
Trị táo bón
Bệnh táo bón là bệnh khá phổ biến ở Việt Nam đặc biệt ở người già và trẻ nhỏ. Để chữa bệnh táo bón cũng có rất nhiều cách trong đó có việc sử dụng lá hạt hẹ. Chúng ta lấy hạt hẹ rang vàng, giã nhỏ, mỗi lần uống 5g, hòa nước sôi ngày uống 2 lần.
Trị đái dầm
Đối với trẻ nhỏ thì chứng đái dầm hầu như diễn ra ở mọi đứa trẻ. Để chữa trị chứng đái dầm ở trẻ mẹ cần lấy 50g gạo nấu cháo sau đó lấy 25g rễ hẹ vắt lấy nước cho vào cháo đang sôi, thêm ít đường và cho trẻ ăn nóng. Nên cho trẻ dùng liên tục trong 10 ngày.
Trị tiểu đêm
Có nhiều người cho rằng việc tiểu đêm nhiều lần là do nguyên nhân uống nhiều nước trước khi đi ngủ. Tuy nhiên, việc uống nhiều nước không phải là nguyên nhân gây ra căn bệnh này. Bệnh tiểu đêm thường gặp ở người cao tuổi và có ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người bị bệnh.
Tiểu đêm có nhiều nguyên nhân có thể do bệnh lý hoặc do hiện tượng sinh lý bình thường. Theo y học cổ truyền thì cây hẹ rất có tác dụng trong việc đẩy lùi chứng tiểu đêm. Người bệnh lấy lá hẹ, dây tơ hồng xanh, ngũ vị tử, phúc bồn tử, kỷ tử, nữ trinh tử mỗi vị 40g. Tất cả phơi khô tán bột, mỗi lần uống 6g, ngày uống 2 lần với nước ấm.
Trị chứng ra mồ hôi trộm
Ra mồi hôi trộm là triệu chứng thường gặp ở trẻ nhỏ đặc biệt đối với những trẻ có hiện tượng thiếu canxi thì triệu chứng này càng rõ rệt. Đối với những trẻ thiếu canxi mẹ nên bổ sung canxi đủ cho con, tuy nhiên bên cạnh việc thiếu canxi dẫn đến ra mồ hôi trộm thì cũng có nhiều nguyên nhân khác dẫn đến triệu chứng này kể cả trẻ nhỏ và người lớn. Để đẩy lùi triệu chứng này chúng ta có thể dùng lá hẹ tươi 200g, thịt rắn 100g hai thứ cùng hấp chín nêm gia vị, ăn hằng ngày.