Bộ trưởng Y tế: Xây dựng luật theo hướng "lấy người bệnh làm trung tâm"

Ngày 25/5, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long thừa ủy quyền của Thủ tướng trình Quốc hội tờ trình Dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi).

Theo Bộ trưởng Y tế, ngày 23/11/2009, Quốc hội đã thông qua Luật khám bệnh, chữa bệnh; tạo hành lang pháp lý vô cùng quan trọng cho công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực khám bệnh, chữa bệnh. Tuy nhiên, sau hơn 11 năm triển khai thi hành, luật đã nảy sinh một số vướng mắc, bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn.

Để thể chế hóa quan điểm của Đảng, khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật khám bệnh, chữa bệnh năm 2009 và giải quyết các vấn đề về thực tiễn phát sinh chưa có cơ sở pháp lý, việc xây dựng dự án Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) là rất cần thiết.

Xây dựng Dự án Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước, khắc phục những hạn chế, bất cập, giải quyết những vấn đề mới phát sinh để phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân theo định hướng công bằng, chất lượng, hiệu quả, phát triển và hội nhập quốc tế; tăng cường hiệu lực, hiệu quả, trật tự, kỷ cương, kỷ luật của công tác quản lý nhà nước về hoạt động khám bệnh, chữa bệnh.

Dự thảo Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) gồm 12 chương và 106 điều, thêm 3 chương (chương VI, X, XI) so với Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009. Ông Long nhấn mạnh, dự án Luật này được Bộ Y tế xây dựng theo hướng "lấy người bệnh làm trung tâm".

Một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) so với Luật hiện hành là:

- Không cấp mới giấy phép hành nghề cho đối tượng là y sĩ từ ngày 1/1/2025 nhưng vẫn cho phép những y sĩ đã được cấp chứng chỉ hành nghề theo Luật năm 2009 tiếp tục hành nghề trọn đời; Lực lượng vũ trang tiếp tục được tuyển dụng, sử dụng y sĩ để thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho cán bộ, chiến sĩ của lực lượng vũ trang và của người dân tại các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

- Quy định giấy phép hành nghề có giá trị thời hạn là 05 năm với điều kiện gia hạn là phải cập nhật kiến thức y khoa,cùng với việc phải có đủ sức khỏe và không thuộc trường hợp bị cấm hành nghề.

- Đổi mới về phân cấp chuyên môn, theo đó hệ thống cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được tổ chức thành 3 cấp theo chuyên môn: Cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu; Cấp khám bệnh, chữa bệnh cơ bản; Cấp khám bệnh, chữa bệnh chuyên sâu.

- Thực hiện việc phân cấp về cấp giấy phép hoạt động cho các Bộ chủ quản, Sở Y tế các địa phương; thực hiện phân cấp thẩm quyền phê duyệt bổ sung danh mục kỹ thuật, cho phép áp dụng kỹ thuật mới, phương pháp mới...

Đặc biệt, về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) đã thay đổi từ cách tiếp cận giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bao gồm các nhóm yếu tố chi phí trực tiếp, tiền lương, chi phí quản lý và khấu hao tài sản cố định sang cách tiếp cận giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bao gồm các yếu tố phát sinh trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh.

"Quy định như trên nhằm khuyến khích, thúc đẩy các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đầu tư để nâng cao khả năng cung cấp cũng như chất lượng của dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói, đồng thời nhấn mạnh, việc xây dựng, quyết định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh thực hiện theo quy định của pháp luật về giá.

Nêu báo cáo thẩm tra về Dự án Luật khám chữa bệnh, bà Nguyễn Thúy Anh - Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội đề cập tới nhiều nội dung, trong đó có lưu ý về nguồn tài chính cho khám bệnh, chữa bệnh và giá dịch vụ khám chữa bệnh. 

Báo cáo thẩm tra dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), bà Nguyễn Thúy Anh cho biết, Ủy ban nhất trí về sự cần thiết của việc ban hành Luật và thấy rằng, dự án Luật đã thể chế hóa được quan điểm, đường lối của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, đảm bảo chính sách dân tộc và đã được lồng ghép vấn đề bình đẳng giới; hồ sơ dự án Luật cơ bản đáp ứng yêu cầu theo quy định.

Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ tiếp tục tổng kết, bổ sung đánh giá tác động đối với các nội dung sửa đổi, bãi bỏ so với Luật hiện hành; rà soát, đánh giá đầy đủ về thủ tục hành chính đối với từng đối tượng chịu sự tác động; thể chế hóa đầy đủ, sâu sắc, cụ thể hơn nữa các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe nhân dân tại dự án Luật.

Ủy ban Xã hội về cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, quy định về các chính sách, tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu để thể chế hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW (về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới), đặc biệt là các nội dung về giá dịch vụ y tế, về xây dựng hệ thống y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả, về đào tạo và đãi ngộ cán bộ y tế và cần bảo đảm các chính sách nêu tại Điều này được thể hiện cụ thể tại các điều khoản trong Luật để có tính khả thi.

Về quy định liên quan chức danh nghề nghiệp phải có giấy phép hành nghề, Ủy ban Xã hội đề nghị Cơ quan soạn thảo quy định rõ vai trò, chức năng, phạm vi hành nghề của 9 chức danh phải có Giấy phép hành nghề; tiếp tục rà soát để không bỏ sót các chức danh tham gia trực tiếp hoạt động khám bệnh, chữa bệnh cần được cấp Giấy phép hành nghề. Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo tổng kết việc thực hiện quy định liên quan đến y sỹ, đánh giá rõ vị trí, vai trò, hoạt động và sự phù hợp của chức danh này trong hệ thống y tế để có quy định phù hợp.

Về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh quy định tại Điều 91, theo bà Nguyễn Thúy Anh, dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh là dịch vụ đặc biệt, liên quan đến lĩnh vực an sinh xã hội, do vậy, thẩm quyền quyết định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh vẫn cần thực hiện theo nguyên tắc Nhà nước thống nhất quản lý về giá.

Nhiều ý kiến trong Ủy ban thống nhất với quy định cho phép cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân được quyền quyết định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của Luật Giá nhưng cần bổ sung quy định nguyên tắc xây dựng giá dịch vụ y tế khối tư nhân. Tuy nhiên, một số ý kiến khác trong Ủy ban thấy rằng, cần quy định khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân để đảm bảo quyền của người bệnh.

Bên cạnh đó, Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu quy định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo hướng tính đúng, tính đủ chi phí cấu thành, đảm bảo tính phù hợp, toàn diện và khả thi theo tinh thần của Nghị quyết 20-NQ/TW và Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 10.