AI dẫn dắt chuyển đổi số

Trong ngành công nghiệp số, Việt Nam ưu tiên phát triển dữ liệu lớn, chuỗi khối, điện toán đám mây, Internet vạn vật, thiết bị điện tử viễn thông, thiết kế và sản xuất chíp, đặc biệt không thể thiếu AI. Hiện nay, công nghệ này được coi là nền tảng hàng đầu dẫn dắt và thúc đẩy chuyển đổi số (CĐS).

AI sẽ đóng góp thêm 15,7 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu

Nói về tiềm năng của trí tuệ nhân tạo, Trợ lý Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Dương Duy Hưng cho biết, nhìn vào những lợi ích to lớn mà AI đen lại, chính phủ các nước, các tập đoàn lớn, viện nghiên cứu hay trường đại học trên thế giới ngày càng dành nhiều sự quan tâm, thậm chí không tiếc tiền đầu tư cho công nghệ này.

Ông Dương Duy Hưng cũng tiết lộ, công ty kiểm toán hàng đầu thế giới PriceWaterhouse Coopers (PwC) dự đoán đến năm 2030, AI sẽ đóng góp thêm 15,7 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu. Thêm vào đó, công nghệ này sẽ tạo ra những ngành công nghiệp mới và việc làm mới.

Trợ lý Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nói, sự phát triển của công nghệ AI đã được công nhận rộng rãi như một biểu hiện của sức mạnh toàn diện của một quốc gia thông qua năng lực thực hiện đổi mới, sáng tạo. AI sẽ là một công nghệ nền tảng quan trọng nhất dẫn dắt hoạt động chuyển đổi số trong các ngành, các lĩnh vực, các tổ chức, doanh nghiệp.

Riêng trong lĩnh vực AI, trong những năm gần đây tại Việt Nam đã có bước phát triển nhanh chóng, ngày càng đi vào chiều sâu và mở rộng ở nhiều lĩnh vực. Theo Báo cáo “Chỉ số sẵn sàng về AI của chính phủ” do tổ chức Oxford Insights kết hợp với Trung tâm nghiên cứu phát triển quốc tế của Canada thực hiện đưa ra tháng 2/2023, ghi nhận chỉ số sẵn sàng cho AI của Việt Nam đã đạt mức 51,82/100, tăng 14 bậc so với trước và vượt qua mức trung bình toàn cầu là 47,72.

Ông Dương Duy Hưng nhận định, đây là dấu hiệu tích cực về khả năng tiếp cận và phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam…

Để đạt được kết quả vượt bậc kể trên đều nhờ vào đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã xác định rõ mô hình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và các thành tựu cuộc cách mạng 4.0 với việc coi phát triển công nghiệp chế tạo, chế biến là then chốt, chuyển đổi số là phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Trong đó, giai đoạn 2021 - 2030 sẽ tập trung chỉ đạo thúc đẩy ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là thành tựu của cuộc Cách mạng 4.0, tạo ra bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của các ngành, lĩnh vực và cả nền kinh tế; thực hiện chuyển đổi số toàn diện, thực chất, hiệu quả, bền vững; nâng cao năng lực tự chủ về sản xuất, công nghệ và thị trường...

Cũng nói về việc chạy đua AI của Việt Nam, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, kể từ khi khái niệm 4.0 được đưa ra trên toàn thế giới, cuộc chơi định hình và dần chuyển sang công nghệ thiết thực gần gũi hơn, thúc đẩy ứng dụng AI trong cuộc sống. Từ cuối năm 2022 đến nay, cả thế giới chứng kiến sự phát triển bùng nổ về xu thế AI siêu lớn, qua các hệ thống AI tạo sinh, chat GPT, hệ thống xử lý ảnh, video kết hợp dữ liệu lớn làm thay đổi cuộc sống hàng ngày con người.

"Việt Nam đã có những tiếp cận xu thế nhanh thông qua tổ chức, diễn đàn 4.0, triển khai ban hành chiến lược chuyển đổi số quốc gia", Thứ trưởng Bùi Thế Duy nói.

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ đề cập một số trụ cột thúc đẩy và phát triển trí tuệ nhân tạo cần được chú trọng, trong đó trụ cột đầu về nhân lực chuyên gia AI và nhóm kỹ năng công nghệ số; hạ tầng tính toán và dữ liệu... Đồng thời, nhấn mạnh rằng, cả ba trụ cột này "vẫn còn nhiều việc phải làm".

Ngoài ra còn một vấn đề nhức nhối liên quan đến AI đó là đạo đức AI, deepfake, xử lý video hình ảnh,..., Thứ trưởng cho hay: "Hiện Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp các chuyên gia Australia xây dựng hệ thống quy định "Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm" - trách nhiệm từ người xây dựng đến người sử dụng".

AI mở ra tương lai cho nhiều ngành nghề

Nhận định về toàn cảnh thực trạng AI tại Việt Nam, Tổng Giám đốc Qualcomm Vietnam, Cambodia và Lào, ông Thiều Phương Nam khẳng định, AI đã đi vào tất cả các ngành công nghiệp.

Công nghệ này sẽ tác động lớn vào 3 ngành tại nước ta, đó là sản xuất; dùng AI để thay đổi trải nghiệm khách hàng và an toàn giao thông, nâng cao hiệu quả quản lý giao thông trong môi trường đô thị. Ngoài ra, ứng dụng AI trong y tế cũng là thị trường tiềm năng.

Theo báo cáo của Deloitte, 94% lãnh đạo tin rằng, AI là yếu tố quyết định sự thành công của DN. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng đầu tư nguồn lực nghiên cứu, phát triển các giải pháp sản phẩm cụ thể cho AI như Viettel, FPT, VNPT, VinAI…

Chia sẻ góc nhìn về cơ hội mới trong nghiên cứu, xuất khẩu phần mềm AI, Giám đốc tư vấn chuyển đổi số FPT Digital, Lê Vũ Minh cho rằng, câu chuyện gia công, xuất khẩu phần mềm không nằm ngoài xu hướng dịch chuyển công nghệ mới như AI, Blockchain…

Theo ông Minh, trong nhiều ngành Việt Nam có thể đi chậm hơn thế giới nhưng với những ngành công nghệ mới, khoảng cách Việt Nam và thế giới gần nhau hơn và có nhiều cơ hội ghi dấu ấn lớn hơn việc xuất khẩu phần mềm.

Còn theo Phó Giám đốc Trung tâm Kinh doanh AI FPT Smart Cloud, Lê Minh Đức, để làm tốt các mục tiêu mà AI tạo ra, cần lên chiến lược triển khai AI lâu dài; thử nghiệm các điển hình (use case) thắng nhanh (quick-win); có chiến lược thu thập dữ liệu từ vận hành đến khách hàng; lựa chọn đối tác công nghệ phù hợp

Đóng góp ý kiến vào chủ đề trên, Giám đốc chiến lược Hệ sinh thái VNPT AI, Lê Thái Hưng thông tin, VNPT đã có một Hệ sinh thái chuyển đổi số với các bộ giải pháp trong các lĩnh vực.

Đại diện VNPT cho biết, tầm nhìn 2030 trở thành một trong 10 thương hiệu AI có uy tín trong khu vực; một trong 03 trung tâm quốc gia về lưu trữ dữ liệu lớn và tính toán hiệu năng cao; một trong 3 trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia về AI và là một trong 20 cơ sở nghiên cứu AI dẫn đầu khu vực ASEAN.

Hiện tại, chiến lược phát triển VNPT AI tập trung làm chủ công nghệ và cung cấp các sản phẩm AI trong các lĩnh vực nhận dạng hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, xử lý âm thanh; dẫn dắt áp dụng AI trong các ngành thế mạnh và sở trường gồm: chính quyền, viễn thông, y tế, giáo dục, tài chính; Cung cấp nền tảng, dịch vụ AI cho xã hội, doanh nghiệp, cá nhân cùng khai thác và phát triển.

Về hệ thống cơ sở dữ liệu, đại diện của Tập đoàn Viettel cho rằng, các bên liên quan cần có sự tương tác với nhau để chia sẻ cũng như từ đó sản sinh, khai thác dữ liệu. Yêu cầu đặt ra cần có một hệ sinh thái tạo môi trường để tạo và quản lý, chia sẻ các sáng kiến về dữ liệu. Song, việc xây hệ sinh thái đang gặp rất số vấn đề và thiếu rất nhiều yếu tố từ nhân tố lãnh đạo, cơ chế hợp tác, sự tin tưởng, chất lượng dữ liệu, tương tác, quy chế chia sẻ dữ liệu.

Đại diện Viettel kiến nghị Việt Nam cần xây dựng một chính sách tường minh về công việc, trách nhiệm của các cấp, đơn vị, trên cơ sở áp dụng chế tài, cơ chế thúc đẩy công nghệ số. Mặt khác, cơ sở hạ tầng cần được đảm bảo từ viễn thông, cloud, IoT và AI. Thêm vào đó là chính sách về phổ cập di động và internet để người dân tiếp cận rộng rãi dữ liệu số, môi trường hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và doanh nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp tham gia chia sẻ dữ liệu. Về thu hút nguồn năng lực, việc hợp tác công-tư cần phải tăng cường, nhất là về tạo nguồn nhân lực có kiến thức, kỹ năng liên quan tới dữ liệu số.