Xét xử vụ lừa đảo từ năm 2009 tại Hà Nội: Hủy án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại

Trước đó, TAND cấp cao tại Hà Nội đã nhiều lần đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm nhưng phải tạm hoãn phiên toà vì bị cáo Liên và người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là bà Trần Thị Ngọc Khanh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng và Thương mại Hoàng Hải liên tiếp vắng mặt.

Tại phiên toà mở vào ngày 27/10, Chủ toạ cho biết bà Khanh tiếp tục có đơn xin vắng mặt. Được hỏi về vấn đề này, bị hại là ông Trần Ngọc Hải, bà Mai Liên Hoa cho rằng các phiên xử trước bà Khanh đều không đến, luôn xin xét xử vắng mặt, việc này thể hiện dấu hiệu coi thường pháp luật và đề nghị HĐXX hoãn phiên toà, áp giải bà Khanh đến tham dự toà để đối chất làm rõ các tình tiết. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng sẽ căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án để tiếp tục xét xử.

Tại phần xét hỏi bị cáo Bùi Kim Liên vẫn giữ nguyên kháng cáo kêu oan, đề nghị huỷ bản án sơ thẩm của TAND thành phố Hà Nội. Trong khi ngày 26/02/2020, bản án sơ thẩm số 72/2020/HS-ST của TAND thành phố Hà Nội đã nhận định: Công ty CP Đầu tư bất động sản Thuận Thành do bị cáo Bùi Kim Liên là giám đốc không có chức năng và không được phép bán nhà tại các ô đất 10,11,12 thuộc Lô D22, Khu D, dự án khu đô thị mới Lê Trọng Tấn – Geleximco Hà Đông. Bị cáo Liên đã đưa thông tin gian dối, không đúng sự thật, nói với vợ chồng ông Trần Ngọc Hải về việc Công ty CP Đầu tư bất động sản Thuận Thành là nhà đầu tư thứ phát cho chủ đầu tư. Bị cáo và bà Khanh đã thu của vợ chồng ông Hải 9.024.000.000 đồng để ký hợp đồng mua 3 lô đất. Sau khi nhận tiền, bị cáo không thực hiện các thoả thuận, không liên hệ với chủ đầu tư. Bị cáo Liên đã trực tiếp nhận số tiền hơn 7,5 tỷ đồng, mới hoàn trả cho bị hại 1,9 tỷ. Bà Khanh phải hoàn trả cho ông Hải số tiền là 1.440.000.000 đồng đang chiếm giữ. HĐXX sơ thẩm cho rằng bị cáo đã phạm tội nhiều lần, cần phải xử lý nghiêm trước pháp luật nên tuyên phạt 18 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Trả lời HĐXX, ông Hải cho rằng, hoàn toàn không biết bà Liên là ai. Thông qua lời giới thiệu của người môi giới tên Toàn, vợ chồng ông biết tới bà Khanh. Ngày 7/10/2009, ông Hải có tiếp xúc với bà Khanh thì được bà này giới thiệu đang có 5 lô đất tại Khu đô thị Lê Trọng Tấn, Hà Đông. Công ty Thuận Thành và Công ty Hoàng Hải cùng góp vốn. Ông Hải và bà Khanh thoả thuận giá 1 lô đất sẽ là 20 triệu/m. Trong đó, bà Khanh sẽ hưởng tiền chênh lệch do làm trung gian giữa người mua và người bán của bị hại là 3 triệu/m.

Khi được hỏi về những lời khai báo của bị hại, bị cáo Liên cho rằng lời khai của ông Hải là chính xác. Bản thân bị cáo biết ông Hải là do bà Khanh dẫn tới. Đồng thời, bị cáo hoàn toàn không uỷ quyền, không biết việc bà Khanh thu tiền chênh lệch. Bị cáo khẳng định không lừa đảo.

Trước câu trả lời này, HĐXX đề nghị bị cáo trả lời tại sao lại có việc nhận hơn 7 tỷ đồng nhưng không giao được 3 lô đất đến khi bị hại đòi lại tiền thì mới trả được 1,9 tỷ. Đồng thời, 3 lô đất kể trên, Công ty Thuận Thành hoàn toàn không mua được của Geleximco nhưng lại bán cho bị hại. Bị cáo Liên khai mình ký hợp đồng với ông Hải là hợp đồng góp vốn để được hưởng quyền ưu tiên mua đất. Hợp đồng không thực hiện được nên mời ông Hải nhiều lần để ký thanh lý nhưng ông Hải không ký. Ngay lập tức, đại diện HĐXX cho rằng thực tế Công ty Thuận Thành không có 3 lô đất kể trên thì lấy đâu để ký thanh lý. Bên cạnh đó, việc bán tài sản không phải của mình là có dấu hiệu cấu thành hành vi hình sự.

Tại phần tranh luận đại diện VKSND cấp cao tại Hà Nội giữ nguyên quan điểm: Tại phiên toà ông Hải luôn khẳng định không biết tới bị cáo Liên mà do bà Khanh dẫn tới gặp. Trước đó, bà Khanh giới thiệu đang có 5 lô đất tại dự án Geleximco. Thấy rằng hành vi của bà Khanh có dấu hiệu phạm tội. Vì vậy, đại diện VKS đề nghị HĐXX hủy án để điều tra, xét xử lại, làm rõ vai trò của các đồng phạm.

Sau khi lắng nghe ý kiến của các bên, HĐXX cho rằng: Trong quá trình giải quyết vụ án, cả 5 lần bà Khanh, ông Toàn đều vắng mặt tại toà nên không thể lấy lời khai, không thực hiện được việc tranh tụng. Toàn là người giới thiệu bà Khanh là công ty bất động sản cho ông Hải. Để tạo niềm tin cho ông Hải mua 3 lô đất 10, 11, 12 là những lô đất không có thật, bà Khanh có vai trò rất quan trọng trong việc môi giới để ông Hải gặp bị cáo Liên ký, mua 3 lô đất nêu trên. Như vậy, một số lời khai của bà Khanh, Liên tại phiên toà sơ thẩm không thể đánh giá được số tiền 1 tỷ 400 triệu đồng là số tiền có được như thế nào cần phải được làm rõ mới giải quyết triệt để được vụ án. HĐXX cũng cần phải đánh giá việc trích, chi trả số tiền nêu trên của doanh nghiệp để có cơ sở quy kết, loại trừ đối với người nhận tiền của ông Hải, tránh bỏ lọt tội phạm.

Tại phiên toàn phúc thẩm, cả bà Khanh, ông Toàn đều không thể có mặt để kiểm tra, đánh giá chứng cứ, đối chất để làm rõ. HĐXX xét thấy cần phải trả hồ sơ để điều tra, xét xử lại, tránh bỏ lọt tội phạm. Từ những nhận định trên, HĐXX quyết định hủy bản án sơ thẩm số 72/2020/HS-ST giao hồ sơ cho Viện kiểm sát điều tra, giải quyết theo quy định chung.